اجرای یک نمایش جذاب‌ترین بخش روبه‌رو شدن با خود در گذشته است
تماشاخانه مستقل تهران از دوم خرداد میزبان دو نمایش «در میان ابرها» و «شنیدن» امیررضا کوهستانی خواهد بود.
به گزارش خبرنگار حوزه تئاتر گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ نشست خبری بازاجرای دو نمایش امیررضا کوهستانی در کافی‌شاپ تئاتر مستقل تهران با حضور این کارگردان و عوامل نمایش برگزار شد. این نشست با توجه به تجربه کوهستانی در اجراهای خارج از کشور آمیزه‌ای از پیشنهادها و دیدگاه‌ها در مدیریت سالن یا اجراهای عموم در کنار دلایل بازاجرای نمایش‌های «شنیدن» و «در میان ابرها» بود.
کوهستانی درباره اجرای مجدد دو اثر حاضر گفت: «اصولاً نسبت به اجرای مجدد مقاومت می‌کردم. از ایوانف انگیزه شخصی به وجود آمد که اجرای مجدد کارهایم چه میشود. با اثری مواجه شدم که در گذشته خلق شده بود. گویی با خودم روبه‌رو شد‌ه‌ام. تجربه نشان می‌دهد که نسل تماشاچی عوض شده است و در میان گذاشتن نمایش‌های گذشته میتواند تجربه‌ای جدید باشد.»
کارگردان «شنیدن» با اشاره به فاصله ده ساله میان دو نمایش «شنیدن» و «در میان ابرها» در تولید اولیه بر این نکته تأکید کرد که اکنون مخاطب میتواند در عرض 45 دقیقه هر دو کار را ببینند.
وی درباره اینکه چرا کار جدیدی برای اجرا مهیا نکرده است، گفت: «شرایط کاری من به واسطه قراردادهایم به نحوی است که نمی‌توانم نمایش جدیدی در ایران تولید کنم. این دو کار، بازیگر مشترک نداشتند و می‌شد صحنه‌هایشان را کنار هم اجرا کرد. سعی می‌کنیم هر سال یک یا دو نمایش را اجرا کنیم.»
کوهستانی درباره کارهای جدیدش حرفی نزد و تنها به ذکر این گفته که روی یک یا دو ایده صرفاً فکر می‌کند اکتفا کرد. وی با اشاره به اینکه در شیوه کارش اصولاً نمایشنامه کاملی ندارد، گفت: «نمایش‌ها با دو سه صفحه تمرین شروع می‌شوند.»
وی در پاسخ به اجرا در سالن خصوصی، به اجرای «دیوار چهارم» خود اشاره کرد و تأکید کرد: برایش سالن، تنها حکم یک ساختمان را داشته است. او همچنین با عنوان این نمایش گفت پس از «دیوار چهارم» به هیچ عنوان حمایت دولتی دریافت نکرده است.
بخشی از صحبت‌های این نشست به مواجهه هنرمند با اثر خود اختصاص یافت. کوهستانی با اعتقاد بر اینکه اجرا کردن یک نمایش جذاب‌ترین بخش روبه‌رو شدن با خود در گذشته است، گفت: «این نمایش‌ها در این 12 سال رها شده نبودند. نمایش «در میان ابرها» تا دو سال پیش در کشورهای مختلف روی صحنه می‌رفته و نمایش «شنیدن» نیز تا دو هفته پیش اجرا می‌شد. پس همیشه زنده بودند.»
الهام کردا، بازیگر نمایش «شنیدن» درباره اجرای مجدد نمایش در ایران گفت: «هیجان من در اجرای ایران بیشتر است. باید همیشه مراقب رفتار و حرکاتم باشم؛ چون شکل منتقدان در ایران متفاوت است. در ایران منتقدان برخلاف اروپایی‌ها که کل را می‌بینند، تو را به صورت مجزا می‌بینند. تو را در کل اثر نمی‌بینند. زبان اجرای ما به واسطه تجربه عوض نمی‌شود؛ پس تو مجبور نیستی ریتم را عوض کنی. مخاطب ایرانی تو را آنی می‌فهمد و درک می‌کند. اجرای ایران به مراتب مهم‌تر است.»
مهین صدری نیز درباره فاصله میان اجرای ایران و خارج از کشور گفت: «در هر کشوری مخاطب متفاوت است. مخاطب خارجی همواره دچار تأخیر استو ریتم کند در اجراها فاصله‌ها را بیشتر می‌کند. به واسطه لباس پوشیدن و حضورم در میان مخاطبان آنان سریع‌تر کشف می‌کنند جریان از چه قرار است. در ایران فاصله آنچنانی وجود ندارد.»
نویسنده نمایش «شنیدن» درباره مفهوم جاری در اثر گفت: «نمایش همین شنیدن و نشنیدن است. فکر می‌کنی نیازی نیست به فلان حرف گوش دهی ولی بعدش می‌فهمی از دستش دادی. برای همین شنیدن بحث قضاوت کردن است.»
مونا احمدی درباره اجراهای متعددش گفت: «در این دو سال همه چیز تغییر کرده است و برایم جذاب است که این تغییرات را کشف کنم و آن در تماشاچی ببینم. در دیالوگ‌گویی دچار تغییر می‌شویم.»
آیناز آذرهوش دیگر بازیگر جوان نمایش «شنیدن» درباره فاصله میان مخاطب و اثر گفت: «دیالوگ‌هایی هستند که حس نمی‌کنید که بامزه باشند؛ ولی مخاطب از خنده می‌ترکد. در مواجه با مخاطب خارجی چنین چیزی رخ نمی‌دهد؛ در حالی که چنین توقعی داشتم که مخاطب بخندد.»
شیوا فلاحی که در اجرای سابق نمایش «در میان ابرها» تنها در دو اجرا حضور داشته است درباره تجربه جدیدش گفت: «تجربه اجرای عموم چیز دیگری است. خلق دوباره کار با حضور تماشاچی در ایران برای من هیجان‌انگیز است.»
امیررضا کوهستانی پس از شنیدن نظر بازیگرانش گفت: «چیزی که در شنیدن برای من جالب بود در این تصور است که یک چیزی را دیدیم و شاهدش بودیم؛ حال اگر آن را بشنویم، تصویرسازی و قضاوت می‌کنیم. حالا در نمایش ما کسی چیزی شنیده و قصه ساخته و قضاوت می‌کند. مواجهه با مهین صدری به واسطه حضور در میان مخاطب، مکان را برزخی می‌کند و مخاطب او را با تأخیر می‌بیند. در میان تماشاگران خارجی صدای صدری برایشان یک تمپو و ریتم داشت. تجربه آنان متفاوت بود.»
وی درباره اینکه آیا قصدی برای اجرای نمایش «رقص روی لیوان‌ها» دارد، پاسخ داد: نمایش «سال‌گشتگی» پاسخ شخصی او به اجرای «رقص روی لیوان‌ها» بود که به عنوان یک اثر نمایش برایش اهمیت دارد؛ اما از لحاظ زیبایی‌شناسی تمایلی به اجرای مجددش ندارد.
این نشست به موضوعاتی چون تئاتر خصوصی و تکثر اجراهای تئاتر نیز پرداخت. کوهستانی وضعیت تئاتر ایران را این گونه توصیف کرد که گونه‌های بسیاری روی صحنه تئاتر می‌بینیم؛ بدون آنکه تماشاچی طبقه‌بندی شود و مخاطب را هویت‌سازی کنند.
وی افزود: «تماشاگر سردرگم است. در خارج از کشور در مورد سالن‌ها هویت‌سازی رخ داده است. ما در تئاتر ایران در نقطه قابل دفاعی هستیم. معدود پایتختی داریم که در این حد اجرا داشته باشد. حتی با کشورهایی که بودجه آنان با بودجه ایران قابل قیاس نیست، هم قابل‌دفاع است. این حسن داستان است. اما از سالن‌های توقعاتی به وجود آمده است. دولت باید این مسئولیت را بپذیرد تا این سالن‌های خصوصی رها نشوند. در غرب می‌توانیم در فضای سایبری دستمزد مدیران فرهنگی را دید.»
الهام کردا نیز در تأیید حرف کوهستانی گفت: «سالن‌های ما می‌خواهند هم روشنفکر باشند و هم گیشه را داشته باشند. تئاتر به حال خود رها شده است. نمی‌توانیم خانه تئاتر 2 تشکیل دهیم. می‌توانیم زیر شاخه قوی داشته باشیم. نیاز به همراهی سالن‌های خصوصی و برنامه‌ریزی برای قوی شدن است. در تئاتر شهر پاریس اجرا داشیم. هشت ماه پیش از اجرا با مشترکان سالن خانم صدری جلسه داشت و اجرا رای برای سه هزار مشترک سالن توضیح داد. قرار نیست فقط اجرا کنیم و بگوییم به‌به مخاطب داشتیم، باید جریان‌سازی کنیم.»
صدری که خود در مقام ژورنالیست شناخته میشود نیز در گلایه از شانه خالی کردن سالن‌های تئاتر در جذب مخاطب، گفت: «نمی‌توانم درک کنم چرا من در سالن مسئول تبلیغات هستم. در اروپا سالن مسئول جذب مخاطب است. باید سالن جذب مخاطب کند. این شیوه باعث میشود گروه به سمت بازیگر برود. در آلمان کار دانشگاه تحقیق است تا به دنبال راه‌حل‌هایی برای برطرف کردن مشکلات تئاتر است. با کار تحقیقی و عملی مخاطب پیر را جوان کرده‌اند.»
تماشاخانه مستقل تهران از دوم خرداد میزبان دو نمایش «در میان ابرها» و «شنیدن» امیررضا کوهستانی خواهد بود.
انتهای پیام/
