وقتى از امام رضا (ع) درباره فلسفه روزه مى‏‌پرسند، می‌فرماید: همانا (مردم) مامور به روزه شدند تا بشناسند درد و ناگواری‌هاى گرسنگى و تشنگى را، و آنگاه استدلال کنند بر سختی‌هاى گرسنگى و تشنگى و فقر آخرت، که پیامبر صلى الله علیه و آله در خطبه شعبانیه مى‏‌فرمود: و اذکروا بجوعکم و عطشکم جوع یوم القیمه و عطشه، یاد آورید از گرسنگى و تشنگى روزه داریتان گرسنگیها و تشنگیهاى روز قیامت را، که این یادآورى انسان را به فکر تدارک قیامت مى ‏اندازد که تا سعى کند، جد و جهد بیشترى در کسب رضاى خداوند و کمک به مخلوق ضعیفش بنماید و آنان را از امکانات مادى و غیر مادى خویش بهره‏ مند سازد.

(آنگاه امام (ع) خصوصیات روزه‌دار را این چنین توصیف مى‏‌فرماید) و هر آینه روزه‏‌دار باید (به پیشگاه خداوند) بنده‌اى خاشع و ذلیل و داراى استکانت و وقار باشد، (و خود و عمل خویش را) ماجور و مثاب دانسته، (و بداند که اعمال و زحماتش) به حساب مى‏‌آید، (و نادیده گرفته نمى‏‌شود) و در همه حال به آنچه که انجام مى‏‌دهد از عبادات عارف باشد، و بر آنچه که از گرسنگى و تشنگى به او مى‏‌رسد صبر کند، و در آن هنگام با امساک از شهوات (و پیروى نکردن از نفس اماره بسوء) مستوجب ثواب فراوانى مى‏‌شود، (و خداوند اجر و ثواب عبادت روزه‏ داریش را به او مرحمت‏ خواهد فرمود) و این اوصاف حمیده (که براى صائم ذکر شد) واعظ خوبى براى روزه‏ داران در دنیا خواهد شد، (که اثرات وضعى این اوصاف کاملا در چهره و اعمال و رفتار آنان مشهود خواهد گشت) و رائض و راغب است‏ بر روزه‏‌داران بر اداء آنچه که مکلف به آنند و راهنماى خوبى براى آنان است در عالم عقبى، و آنان باید بشناسند شدت و اهمیت مشکلات فقرا و بیچارگان را که تا رحمت آورند بر فقراء و مساکین در دنیا، سپس اداء نمایند حقوق آنان را که خداوند در اموالشان مقرر فرموده است. (یعنى اینطور نباشد که خود خوب بخورند و بپوشند و دیگران گرسنه باشند).