نان به نرخ جان
کوله سنگین فقر بر دوش کولبران
چند سالی است حمل کالا و اجناس با استفاده از توان انسانی برای تامین هزینه های زندگی در مناطق مرزی ایران باب شده که به پدیده کولبری معروف شده است.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ؛کولبران(حمل کنندگان) به افرادی گفته می‌شود که برای کسب درآمد زندگی خود مجبور به حمل غیرقانونی اجناسی بین دو طرف خط مرزی می‌شوند. کولبران بیشتر در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان مشغول به کولبری هستند. آنها به خاطر بیکاری و از روی ناچاری و در قبال دستمزد ناچیز اقدام به حمل و ورود کالای خارجی از نقاط غیررسمی و بدون مجوز گمرکی می‌کنند.
کالای مورد نظر که طبق تعریف قانون قاچاق محسوب می‌شود بر روی پشت کولبرها و یا از طریق حمل با حیوان بارکش از مناطق صعب العبور مرزی به داخل شهرها و روستاهای مرزی انتقال داده می‌شود.
بسیاری از کولبران در مسیر حمل کالا از مرز، علاوه بر این که گرفتار بهمن می‌شوند در اثر پرتاب از صخره‌ها و غرق شدن در رودخانه نیز کشته می‌شوند.
نظر مقام معظم رهبری درباره کولبرها
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب، هشتم اردیبهشت ماه سال 95در آستانه روز کارگر در دیدار هزاران نفر از کارگران، قاچاق را بلایی بزرگ و سم تولید داخلی برشمردند و با انتقاد شدید از برخورد نکردن با این مسئله تأکید کردند: منظور از مبارزه با قاچاق کالا، مقابله با کولبرهای ضعیفی که در برخی مناطق اجناس کوچک را وارد می‌کنند، نیست؛ بلکه منظور قاچاقچیان بزرگی است که با ده‌ها و صدها کانتینر، اجناس قاچاق، وارد کشور می‌کنند».
طرح ناموفق تجارت چمدانی
با توجه به مشکلات کولبران در سال های پیش مسئولان سعی کردند تا طرح تجارت چمدانی را راه‌اندازی کرده و به عبارتی به تردد کولبران و مرزنشینان در دو سوی مرز با اعمال نظارت‌هایی جنبه قانونی بدهند.
بازارچه‌های مرزی فعال و کارت‌هایی با سهمیه یک تا چند میلیون تومانی برای مرزنشینان صادر شد تا بتوانند ماهانه یک یا دو بار در مرزهایی که بازارچه‌های مرزی فعال دارد، تردد کرده و مایحتاج خود را از طریق واردات و صادرات کالا تأمین کنند.
این طرح البته به دلیل فعال نبودن بسیاری از بازارچه‌های مرزی، در عمل نتوانست چندان موفق باشد و به همین دلیل همچنان شاهد تردد کولبران در مسیرهای غیرقانونی، سخت، ناهموار و پرخطر هستیم که‌گاه این تردد‌ها با آسیب‌های جانی برای آنها همراه است.
میانگین سنی کولبری در ایران
آن طور که از ظواهر امر پیداست میانگین سنی کولبران در ایران 13 تا 60 سال است.
سیزده سالگی زمانی است برای نشستن پشت میز مدرسه، برای نوجوانی کردن و... اما برای بعضی از پسران نوجوان این سرزمین سنی است برای مرد شدن ، نان آور خانواده شدن و همنشینی با تاریکی، سرما و مرگ .
دلایل کولبری در ایران
چرا باید چنین باشد که مردمانی از سر ناچاری و برای گذران زندگی روزمره خود به این شغل خطرناک بپردازند و کولبری کسب و کارشان شود.
باید پذیرفت که مشکل اصلی بیکاری است؛ بیکاری عامل اصلی گرایش محرومان به کولبری است.مسئولان اگر فرصت‌های شغلی ایجاد کنند، اگر گرسنگی و فقر نباشد، مطمئنا کسی سراغ کولبری نمی‌رود.
بیمه کولبران از وعده تا عمل
زمستان گذشته اتفاقاتی که پی در پی برای کولبران افتاد از جمله ماجرای تلخ کشته شدن چهار کولبر زیر بهمن در کردستان باعث شد تا وضعیت معیشتی مردم کردستان مورد توجه رسانه ها و مردم قرار گیرد و همدردی با مردمی که مجبورند برای تامین نیازهای خود دست به کولبری بزنند، به اوج رسید.
حساسیت و رسانه ای شدن این امر سبب شد مسئولین امر به مقوله کولبری ورود کرده و سعی در ساماندهی وضعیت آنها داشته باشند.
سیدمهدی فرشادان نماینده مردم سنندج، دیواندره و کامیاران در مجلس شورای اسلامی در ارتباط با بیمه کولبران به خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان گفت:20 اسفند سال 95 با حضور دکتر ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در کردستان تفاهم نامه ای میان ایشان و استاندار سنندج برای بیمه این افراد و استفاده کولبران از مزایای بیمه کولبری امضا شد.
وی افزود :شناسایی این افراد برای بیمه شدن بسیار مهم است و زمانی که این تفاهم نامه اجرایی شود آنها باید به مراکز مربوطه مراجعه و کارهای لازم را انجام دهند که البته این تفاهم نامه هنوز وارد فاز اجرایی نشده است.
مردای ادامه داد: با توجه به نامگذاری امسال توسط مقام معظم رهبری به سال اقتصاد مقاومتی ؛ تولید - اشتغال بهترین کار برای ساکنان این منطقه ایجاد شغل است. یعنی اگر بتوانیم در مناطق محروم چون مرز کردستان اشتغال پایدار ایجاد کنیم ،دیگر مردم این دیار برای امرار معاش نیاز به کولبری نخواهند داشت.
طرح ساماندهی کولبران در مجلس شورای اسلامی
مردای نماینده مریوان و سروآباد در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، در ارتباط با آخرین وضعیت کولبران در ایران گفت:با پیگیری چند تن از نمایندگان مجلس تلاش داریم وضعیت کولبران ساماندهی شود به خصوص بیمه آنها که پیگیر هستیم از طریق بیمه روستایی انجام شود.
وی افزود: برنامه ما این است که در آینده برای ساماندهی آنها بازارچه های مرزی ایجاد شود.
مرادی ادامه داد: با توجه به فرمایشات رهبری در دیدار با کارگران که فرمودند کولبری قاچاق نیست مجوزی با هماهنگی هنگ مرزی ، سپاه و وزارت کشور به کولبران داده شد تا آنها بتوانند از معابر مشخص و در محیط امن کولبری کرده تا حداقل درآمدی داشته باشند.
نماینده مجلس شورای اسلامی در ارتباط با ایجاد شغل ثابت در این مناطق گفت: طرح های کشاورزی ، باغات دامداری و البته اماکن توریستی بهترین پتانسیل و موقعیت را برای ایجاد اشتغال پایدار در این شهرها را دارند که اگر دولت بتواند در این زمینه سرمایه گذاری کند مطمئنا مردم دیگر نیازی به کولبری نخواهند داشت.
مرادی افزود: با توجه به شرایط دولت و اصل 44 که خواهان حضور بخش خصوصی در ایجاد شغل است ، باید دید که آیا این بخش حاضر به سرمایه گذاری در مناطق مرزی است که تحقق این امر به همت دولت در تشویق بخش خصوصی نیاز دارد.
نماینده مریوان و سروآباد در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: نکته مهم دیگر ایجاد منطقه آزاد در کردستان است که نقشه آن در هیات دولت تصویب شده و اکنون در کمیسیون اقتصادی مجلس تحت بررسی است و اگر این طرح در مجلس رای بیاورد بسیاری از مشکلات مردم کردستان حل خواهد شد.
مرادی در پایان گفت: در حال حاضر و با شرایط فعلی بهترین کار ساماندهی کولبران از طریق قبول کولبری به عنوان یک شغل و البته بیمه آنها است.
ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در کردستان
بیگلری نماینده مردم سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی در ارتباط با تعداد کولبران در کردستان به خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ؛ گفت:در این استان به طور میانگین 15 هزار نفر به کولبری مشغولند که تامین معاش این افراد و خانوادهایشان از این طریق است.
وی با اشاره به تفاهم نامه بین وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ، استاندار کردستان و مدیرعامل بیمه عشایری برای بیمه کولبران افزود: امیدواریم این تفاهم نامه به سرعت اجرایی شود تا حداقل آرامشی برای کولبران فراهم شود.
بیگلری ادامه داد:در مجلس شورای اسلامی نیز 150 نماینده طرحی در حمایت از کولبران امضاء کردند که ساماندهی وضعیت کولبران از اهداف اصلی این طرح است.
نماینده مردم سقز و بانه تصریح کرد:باید پذیرفت کولبران از سرناچاری به این کارسخت و طاقت فرسا می پردازند و میانگین درآمد ماهیانه کولبران در حدود 400 هزارتومان است.یعنی انجام این کار مرگبار تنها برای این مبلغ ناچیز.
وی گفت:اگر بتوان برای این افراد شغل ثابت با درآمد ماهیانه 500تا 600 هزار تومان فراهم کرد، مطمئنا دیگر کسی به این کار نمی پردازد که تحقق این امر همت مسولان را می طلبد.
بیگلری بیان داشت: اگر دولت منطقه ویژه اقتصادی کردستان را اجرایی کند، این افراد می توانند در کارخانه ها مشغول شوند و دیگر کولبری نکنند.ایجاد منطقه آزاد سبب حضور بخش خصوصی در این مناطق شده و کسب و کار را در آنجا رونق خواهد داد که البته دولت باید سرعت بیشتری به اجرای این طرح بدهد.
امید است مسئولین امر و دولتمردان هر چه سریع تر به وعده های خود عمل کرده و با ساماندهی وضعیت کولبران و البته اجرای بیمه آنها،کوله بارشان را کمی سبک کرده و دیگر تامین نانشان به نرخ جانشان نباشد.
گزارش از لیلا علیاری
انتهای پیام/ع
