به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج؛ قصه خاکستر شدن جنگل‌های بلوط زاگرس داستان تازه‌ای نیست. هر ساله با گرم شدن هوا شعله‌های بی‌رحم آتش هر بار بخشی از پهنه جنگلی و مرتعی این سرزمین سبز را خاکستر می‌کند تا سریال تکراری حریق در سال‌های اخیر در استان کهگیلویه و بویراحمد در سایه بی‌توجهی مسئولان و مردم از آتش‌سوزی حادثه‌ای عادی ساخته باشد.

اما آتش‌ امسال کمی زودتر خود را در جنگل‌ها و پوشش گیاهی استان کهگیلویه و بویراحمد نشان داد و در همان ابتدای سال با هجوم به جنگل‌های این استان به مردم و مسئولان نیشخند زد.

جنگل‌های زاگرس با گستردگی در ۱۱ استان کشور با ۶ میلیون هکتار مساحت، ۴۰ درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهند که حدود ۷۰ درصد تیپ گونه‌های جنگلی زاگرس را بلوط‌ها شامل می‌شوند.

  استان کهگیلویه و بویراحمد  دارای 1426300 هکتار منابع ملی بوده که از این سطح 873600 هکتار (53درصد مساحت کل استان) را جنگل و 552700 (34درصد مساحت کل استان) را مرتع تشکیل می دهد. با توجه به اینکه جنگل های زاگرس حدود 40درصد از کل جنگل های کشور را تشکیل می دهد سهم استان کهگیلویه و بویراحمد از جنگل های زاگرس در بین استان های زاگرسی کشور 20درصد است .

خسارت 5 میلیاردی  آتش به  عرصه های جنگلی کهگیلویه وبویراحمد

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان کهگیلویه وبویراحمد از وقوع 50 فقره آتش سوزی در جنگل ها و مراتع این استان از ابتدای سالجاری تا 10 تیرماه خبرداد و افزود: طی این تعداد آتش سوزی 249 هکتار و 9200 متر از عرصه های جنگلی و مرتعی این استان طعمه حریق شد.

سرهنگ محمد رحیم برزمند بیان کرد: پنج میلیارد و 300 میلیون تومان، خسارت ناشی از این آتش سوزی ها در جنگل ها و مراتع استان بوده است.

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان کهگیلویه وبویراحمد خاطرنشان کرد: تاکنون 7 نفر از مقصران و سهل انگارانی که در آتش سوزی جنگل ها و مراتع استان نقش داشتند توسط یگان منابع طبیعی استان شناسایی، دستگیر و تفهیم اتهام شدند. برای این افراد تشکیل پرونده شده و سپس جهت سیر مراحل قانونی به محاکم قضایی معرفی شدند.

وی ادامه داد: بیش از 60 درصد آتش جنگل های استان کهگیلویه وبویراحمد در شهرستان باشت اتفاق افتاده که مابقی به ترتیب در شهرستان های بویراحمد، دنا، لنده، چرام و بهمئی، کهگیلویه و گچساران بوده است.

مقابله با آتش نیازمند آموزش و جلب مشارکت های مردمی است

یک کارشناس و دوست دار طبیعت با بیان اینکه آتش سوزی‌های استان  کهگیلویه و بویراحمد  در سال جاری نسبت به سال قبل بیشتر است و کنترل این روند از عهده یک دستگاه نظیر اداره کل منابع طبیعی یا اداره کل محیط‌زیست خارج است، گفت : در برخی روزها، شاهد وقوع حریق همزمان در دو نقطه مختلف از یک شهرستان یا در سطح استان هستیم  که  کنترل این شرایط نیازمند سازماندهی قوی نیروهاست اما متأسفانه ستاد بحران آن طور که باید در شرایط کنترل حریق جنگل‌های استان، نقش ایفا نمی‌کند. این مجموعه باید تمام ادارات دولتی را پای کار آورده و از امکانات آنها برای کنترل بحران استفاده کند.

امید سجادیان  افزود: درنبود برنامه نیروهای مردمی نیز دچار مشکل می‌شوند. این نیروها برای انتقال به محل آتش‌سوزی ماشین در اختیار ندارند. ادارات کل منابع طبیعی و محیط‌ زیست کهگیلویه و بویراحمد در پاسخ به درخواست نیروهای مردمی برای تأمین امکانات به منظور انتقال به محل حریق، قادر به پاسخگویی نیستند زیرا این ادارات حتی برای انتقال نیروهای خود به محل وقوع آتش‌سوزی، ماشین کافی در اختیار ندارند.

وی اظهار کرد:  این در حالی است که ستاد مدیریت بحران با مدیریت درست می‌تواند نیروهای مردمی بسیج شده برای مقابله با آتش‌سوزی را ساماندهی کند. این ستاد با استفاده از امکانات تمام دستگاه‌ها اعم از خودرو و تجهیزات و حتی نیروی انسانی، می‌تواند بحران ایجاد شده را به سرعت مهار کند.

سجادیان با بیان اینکه در حال حاضر مسوولان منابع طبیعی و محیط‌زیست به محض ورود به فصل آتش‌سوزی به فکر حل مشکل می‌افتند و سراغ مردم می‌روند گفت: هر سال با شروع فصل آتش‌سوزی و ایجاد شرایط بحرانی، اطلاعیه‌هایی از طرف بخش دولتی برای مشارکت مردم در اطفای حریق منتشر می‌شود. در حالی که این مجموعه‌ها باید قبل از رسیدن به فصل بحران، ابتدا لیستی از نقاط بحرانی را تهیه کرده و در اختیار علاقمندان به مشارکت در عملیات اطفا قرار دهند.

این فعال زیست محیطی افزود:جامعه محلی ساکن در حاشیه نقاط بحرانی باید برای اطفای حریق آموزش دیده و امکانات کافی برای انجام به موقع عملیات اطفاء در اختیار آنها قرار بگیرد تا بتوانند به سرعت وارد عمل شوند.

دبیر اجرایی تشکل زیست محیطی نهضت سبز زاگرس عنوان کرد : سازمان‌های دولتی نباید ارتباط خود را با مردم قطع کنند و فقط در زمان آتش‌سوزی‌ها به فکر مشارکت مردم بیفتند، بلکه باید از مدت‌ها قبل برای سازماندهی نیروهای مردمی تلاش کنند.

سجادیان گفت: اگرچه نیروهای مردمی مشارکت خوبی در عملیات اطفای حریق دارند اما آنها ناگزیرند با خودروی شخصی به محل آتش‌سوزی مراجعه کنند و با ابتدایی‌ترین وسایل به اطفای حریق مشغول می‌شوند. برخی از این نیروها نیز آموزش دیده نیستند و این دسته از نیروها، در عملیات اطفا اختلال ایجاد می‌کنند.

وی تصریح کرد: استان کهگیلویه و بویراحمد برای اینکه در عملیات اطفای حریق بهتر عمل کند، نیازمند بالگرد است. از بالگرد برای هلی‌برد نیروها یا آب پاشیدن به روی آتش استفاده می‌شود.

سجادیان با بیان اینکه حریق در بسیاری از نقاط صعب‌العبور استان رخ می‌دهد و همزمانی وقوع حریق در نقاط مختلف استان، نیاز به واکنش سریع برای انتقال نیروها را نسبت به گذشته بیشتر کرده است ،افزود:  البته نمایندگان مردم منطقه در مجلس شورای اسلامی و استاندار، در حال رایزنی برای اختصاص یک فروند بالگرد به کهگیلویه و بویراحمدند که امیدواریم با تأمین آن، بخشی از مشکلات استان در زمینه اطفای حریق حل شود.

عامل بیش از 90 درصد آتش سوزی جنگل ها استان انسانی است

مدیر کل منابع طبیعی کهگیلویه وبویراحمد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج  گفت: عامل بیش از 90 درصد آتش سوزی جنگل ها و مراتع در استان کهگیلویه و بویراحمد انسانی است .

عزت‌الله بهشتی فر با ابراز گلایه از کمبود امکانات برای مهار آتش سوزی جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد افزود: جنگل‌های استان به دلیل کمبود امکانات اطفای حریق و بالگرد مخصوص در آتش می‌سوزند.

کهگیلویه و بویراحمد برای مهار اتش سوزی ها بالگرد می خواهد

 مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه وبویراحمد خاطرنشان کرد: تاکنون هر مسئول کشوری که به این استان سفر کرده در خواست اختصاص یک فروند بالگرد به این استان که سالانه بخشی از جنگل ها و مراتع آن دچار آتش سوزی می شوند، را دادیم. اولویت استان در زمینه جنگل ها و مراتع اختصاص یک فروند بالگرد متناسب با نیاز این استان است.

وی ادامه داد: در حال تلاش برای در نظر گرفتن یک فروند بالگرد جهت اطفاء حریق جنگل ها و مراتع استان هستیم.

بهشتی فرگفت : از سال 85 تا 15 تیرماه امسال 862 مورد آتش سوزی در این استان رخ داده که بیش از 8 هزار و 749 هکتار از جنگل‌ها و مراتع طعمه حریق شده است.

مدیر کل منابع طبیعی کهگیلویه وبویراحمد از وقوع 55 مورد آتش سوزی از ابتدای امسال تا 15 تیرماه جاری در استان خبر داد و افزود: به دلیل این آتش سوزی‌ها 258.69 هکتار از جنگل‌ها و مراتع استان در آتش سوخت که خسارت آن بیش از 55 میلیارد ریال برآورد شده است.

وی با بیان اینکه انتظار می‌رود در صورت امکان قشرهای مختلف مردم برای خاموش کردن آتش و جلوگیری از پیشروی آتش با کارکنان منابع طبیعی همکاری کنند، گفت: مدیریت بحران منسجم می تواند نقش تعیین کننده ای در اطفای حریق داشته باشد و براساس ماده 47 قانون حفاظت از جنگل ها نیروهای لشکری و کشوری باید در مواقع آتش سوزی وارد عمل شوند.

بهشتی فر هماهنگی دستگاه های اجرایی کهگیلویه و بویراحمد برای اطفای حریق در نقاط مختلف استان را ضروری خواند و گفت: در برخی روزها در هشت نقطه از جنگل های این استان آتش سوزی رخ داده است که ادارات عضو ستاد مدیریت بحران و سایر دستگاه ها باید کشیک بمانند و ادارات منابع طبیعی را تنها نگذارند.

وی با اشاره به اینکه نیروهای منابع طبیعی استان به صورت شبانه روزی کشیک هستند،اظهار کرد: اگر در لحظات اولیه آتش سوزی برسیم و شعاع آتش زیاد نشود مهار آن آسانتر و خسارات احتمالی کمتری را نیز در بر خواهد داشت.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد ازکمبود آب و مواد غذایی برای نیروهای اطفای حریق منابع طبیعی و کمک نکردن از سوی دستگاه های اجرایی  اظهار گلایه کرد و افزود: در چند ساعت اولیه اطفای حریق نیروها از نفس می افتند و باید نیروهای تازه نفس جایگرین شود اما چنین چیزی وجود ندارد.

هر قرقبان استان از 20 هزار هکتارجنگل مراقبت می کند 

وی گفت : در استان کهگیلویه و بویراحمد هر قرقبان از 20 هزار هکتارجنگل مراقبت می کند در صورتی که استاندارد جهانی آن هر دو هزارهکتار است و این موضوع نشان می دهد که نیروهای این استان 10 برابر وظیفه یک قرقبان حفاظت می کنند.

بهشتی فر ادامه داد: مطابق ماده 47 قانون حفاظت‌ از جنگل‌ها و مراتع هر شخصی در جنگل آتش‌سوزی ایجاد کند به حبس  از 3 تا 10 سال محکوم می‌شود.

کوهستانی بودن مناطق مهمترین عامل افزایش خسارات ناشی از آتش سوزی

 به گفته یک کارشناس جنگل و مرتع جذب بیش از 68 تن ریز گرد در هر هکتار جنگل، تولید 60 درصد اکسیژن، جلوگیری از بیابانی شدن عرصه ها و بروز سیلاب، ذخیره سازی آب و محافظت از خاک، جلوگیری از طغیان و گسترش آفات در مزارع و باغات و تعدیل آب و هوا از جمله نتایج زیست محیطی جنگل و مرتع است.

ارجمند، متوسط سن جنگل های کهگیلویه و بویراحمد را بیش از 500 سال برشمرد و اظهار کرد: هزینه های بسیار زیادی لازم است تا یک بلوط به سن 700 سال برسد.

وی افزود: جنگل های کهگیلویه و بویراحمد بیشتر از نوع بلوط، بنه، زالزالک، کیکم است و این نوع درختان دارای جنس سخت و عمری طولانی هستند اما این درختان سخت جنس و درازعمر که روزگاری با ریزگردها و حشره چوبخوار دست و پنجه نرم کرده اند و دیگر رمقی برایشان باقی نمانده که این روزها با ته سیگار رهگذری یا باقی مانده آتش چوپانی و شاید هم بی رحمی فردی سود جو به تلی از خاکستر تبدیل می شوند.

این کارشناس ارشد منابع طبیعی و محیط زیست وجود بافت کوهستانی و سخت گذر بودن  را مهمترین عامل افزایش خسارت ناشی از آتش سوزی در مراتع و جنگل های این استان دانست و گفت: بیش از 80 درصد آتش سوزی های کهگیلویه و بویراحمد در مناطق سخت گذر این استان رخ می دهد که تا رسیدن نیرو های امدادی بخش وسیعی از جنگل از بین رفته است.

 ارجمند، کمبود نیروی انسانی و امکانات را از دیگر دلایل افزایش خسارت به مراتع و جنگل های کهگیلویه و بویراحمد دانست وگفت:نبود بالگرد اطفای حریق دراین استان باعث شده تا نیرو ها برای خاموش کردن آتش کیلومتر ها مسیر کوهستانی را پیاده طی کنند. 

این فعال زیست محیطی عنوان کرد: استفاده از شاخ و برگ درختان تنها ابزار خاموش کردن آتش در مناطق کوهستانی کهگیلویه و بویراحمد است که این روش در سال گذشته دست کم 10 نفر از نیروهای اداره کل منابع طبیعی استان را مصدوم کرد.

 وی گفت: ته سیگار، معتادان، آتش ‌سوزی مراتع پس از برداشت محصول، آتش زدن بازمانده پسماند زباله‌ها و قاچاق زغال از عمده دلایل آتش‌سوزی در جنگل‌های استان کهگیلویه وبویراحمد است.

استفاده از ظرفیت نیروهای مردمی بیش از بالگرد آب پاش جوابگو است

مدیرکل مدیریت بحران استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز در این زمینه گفت: موضوع آتش سوزی جنگل ها و مراتع چنانچه بر اثر حوادث طبیعی نظیر صاعقه باشد به حوزه مدیریت بحران و معاونت عمرانی استانداری مربوط می شود.

سید علی وفایی مقدم افزود: برای بکارگیری بالگرد آب پاش از سوی کارشناسان اداره کل منابع طبیعی استان به سازمان های جنگل ها و مراتع کشور درخواست داده می شود و از نزدیک ترین مکان بالگرد اعزام می شود.

وی در پاسخ به این سوال که در سال 93 در نشستی که با حضور استاندار برگزار شد مقرر شد بالگرد اطفای حریق مجهز به بستک آب برای استفاده در اطفای آتش سوزی جنگل ها و مراتع به کار گرفته شود به کجا رسید، افزود: در سالهای گذشته در آتش سوزی هایی که در جنگل های استان رخ داد  چندین مورد با بالگرد اطفای حریق انجام شد اما به دلیل شرایط خاص بالگرد و کوهستانی و سخت گذر بودن مناطق آن طور که باید جوابگو نبود.

وی ابراز داشت: حسب تشخیص کارشناسان منابع طبیعی استان و با توجه به شرایط توپوگرافی خاص جنگل های استان، نیروی انسانی، آتش بر و کپسول آتش نشانی و استفاده از ظرفیت نیروهای مردمی بیش از بالگرد آب پاش جوابگو است.

مدیرکل مدیریت بحران استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: مدیریت اطفای حریق در حوزه برون صحنه با مدیریت بحران استانداری و معاونت عمرانی استانداری است و در آتش سوزی های سال گذشته از بالگرد امداد و نجات برای جابجایی نیروها نیز استفاده شد.

وفایی مقدم عنوان کرد: با توجه به آغاز فصل آتش سوزی ها و پوشش گیاهی بالا در استان برنامه اطفای حریق طبق روال قبل انجام می شود و برای ارایه راهکارهای عملی تر با مدیرکل منابع طبیعی استان و سازمان جنگل ها و مراتع کشور رایزنی لازم انجام شده است.

وی گفت: جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان ها در حال انجام است و از همه اعضای مدیریت بحران استان و شهرستان ها خواستاریم باتوجه به پوشش انبوه مرتعی امسال در همه نقاط استان تمهیدات لازم جهت فراخوان نیروهای مردمی، دهیاران، بسیج و سایر دستگاه های دولتی و غیر دولتی فراهم شود.

دالان پیچ در پیچ هماهنگی‌های اداری، ستاد بحرانی که چیزی از پیشگیری سرش نمی‌شود و متولیانی که همواره از کمبود امکانات می‌نالند و کسی صدایشان را نمی‌شنود، همه دست به دست هم می‌دهند تا مردم استان کهگیلویه و بویراحمد هر ساله شاهد شروع سناریوی تکراری حریق جنگل‌های این استان باشند.

گزارش مرضیه سادات غلامی

انتهای پیام/س