به گزارش خبرنگار حوزه محيط زيست گروه اجتماعي باشگاه خبرنگاران، تاکنون مناطقی در صحرای نوادا، کالیفرنیا، لیبی و الجزایر به عنوان گرمترین نقطه جهان با دمای حداکثر 58 درجه سانتیگراد، در کتابها و مقالات علمی و سفرنامههای گردشگران ثبت شده؛ اما به راستی گرمترين نقطه جهان كجاست.
شاید اگر روزی این سوال برایمان پیش بیاید که گرمترین نقطه زمین کجاست؟ ناخودآگاه ذهنمان به سمت آفریقا یا صحرای نوادا و یا نقاطی در دوردستها خواهد رفت. در این میان حتی اگر بگویند منطقهای در شمال آلاسکا گرمترین نقطه زمین شناخته شده؛ بدون کوچکترین زحمتی به ذهنمان، آن را پذیرفته و باور میکنیم اما اگر اثبات شود، شايد گرمترين نقطه زمین در ایران و در 83 کیلومتری مرکز استان کرمان قرار دارد، برای باور آن کمی تردید خواهیم کرد، تردیدی که تاکنون باعث شده تا "دشت گندم بریان" به عنوان گرمترین نقطه دنیا از ثبت در فهرست جهانی جاماند و همچنان بلاتکلیف باشد.
گندم بریان در محدوده بیابانی در حاشیه کویر لوت کرمان در 75 کیلومتری شمال شهرستان شهداد (خبیص) واقع و مساحت آن حدود 480 کیلومتر مربع است. سطح گندم بریان پوشیده از سنگها و گدازههای بازالتی سیاهرنگ آتشفشانی است. پس از رود شور زمینهای ماسهای قرار دارند که شیب تندی به سمت شمال دارند که این مکان به گدار باروت شهرت دارد. پس از گدار باروت دشتی ریگی با رسوبهای آتشفشانی در سمت شرق قرار دارد که پس از آن دشت گندم بریان واقع شده است. بر روی دشت قشری از بازالت قرار گرفته است که عبور از آن را دشوار میکند. طبق آخرین خبرها، ناسا، با بررسی یافتههای ماهوارهای خود نام گندم بریان را در صدر لیست گرمترین نقاط جهان قرار داده است. همچنین مشاهدات محلی در این منطقه نشان میدهد که به دلیل شدت گرمای هوا حتی باکتریها نیز نمیتوانند در آنجا رشد کنند، چراکه گاو و گوسفند مردهای كه توسط كامیونهای عبوری در گندم بریان رها شده بودند تجزیه نشده و نگندیده بودند بلكه فقط در اثر حرارت خورشید خشک شده بودند و گفته میشود این نقطه از زمین، کاملا خالی از حیات است.
همانطور كه بيان شد دشت گندم بريان در كوير لوت واقع شده است. لوت از جمله مناطق فراگرم و خشک جهان است. هسته آن در سالهای 2004 تا 2009 ميلادی گرمترین نقطه بر سطح کره زمین شناخته شده است که بیشترین آن در سال 2055 با بیشینه دمای 72 درجه سانتیگراد ثبت شده است. دانشمندان علت گرمای بالای آن را رنگ تیره و خشکی سطح آن دانستهاند که موجب جذب گرمای خورشید میشود.
انتخاب نام گندم بریان برای این منطقه احتمالا به این دلیل بوده است که وقتی کاروان های بین قهستان و شهداد بار خود را در این محل بر زمین میگذاشتند دانه های گندمی که بر روی سنگهای بازالتی قرار میگرفته و بعد از مدتی از شدت گرما بریان میشدند و از این روی نام گندم بریان بر آن نهاده شده است.
مردم و مسئولان محلی میگویند که در برخی روزهای سال حتی دمای بالای 80 درجه را نیز در این دشت ثبت کردهاند.
كوير سرزمینی با پدیدهها و شگفتیهای ناشناخته است كه میتواند پنجره ای نو به صنعت طبیعتگردی بگشاید. كویر، تنها یک اقلیم و جغرافیا نیست، خوب كه بنگریم تنپوش فرهنگ و تاریخ را هم بر تنش میبینیم. كویر با آسمان پرستاره، سكوت، شبهای آرام، طلوع و غروب های زیبا، ســراب فریبنده، كلوتهای افسانهای شهر مانند كه به قصرهای شكوهمند میمانند در كنار محوطههای باستانی و طعم شیرین پرتقال و رطبهای خرمای بزمانی برای همه افراد با سلایق و ملیتهای متفاوت جذاب است. در كنار جاذبههای یاد شده، رود دایمی شور با بــــــلورهای زیبای نمک، تپه گندم بریان، گدار باروت، نمکهای تخم مرغی شكل، منطقه بدون حیات و باكتری عمق كویر، بوتههای گز در حاشیه آن، زیبایی كویر را صد چندان كردهاند؛ جایی كه همچون سیارههای ناشناخته نیاز به كشف و شناسایی بیشتر دارد.
شايد زمانی كه فصل تابستان و مسافرتهايش آغاز میشود اغلب مردم جادههای شمالی كشور را در پيش میگيرند؛ گويی صنعت توريسم ايران تنها در شمال كشور متمركز شده كه اين موضوع 100 درصد اشتباه است. جالب است بدانيد سالانه بسیاری از مردم دنیا به ویژه آنهایی که در مناطق سرد و نیمه گرم زندگی میکنند با آرزوی دیدن صحرا، بیابان و شنهای روان راهی دوبی، مصر و لیبی میشوند تا از برنامههای توریستی مناطق صحرایی دیدن کنند و این کشورها با نمایش اتومبیلرانی، شترسواری و از این قبیل به جذب سرمایههای خارجی میپردازند.
بسياری از كويرنوردان حرفهای كه بيابانهای مختلف جهان را درک كردهاند و اتفاق نظر دارند كه كويرهای ايران يک زيبايی خاصی نسبت به ساير كويرها دارد. با توجه به اینکه در حال حاضر تورهای خارجی، مسافرت به كويرهای مصر و لیبی را به دليل حضور تروريستهای داعش متوقف کردهاند، این فرصت نصیب ایران خواهد شد تا به عنوان کشوری امن و تاریخی صنعت توریسم كوير خود را گسترش دهد.
گزارش از حمیدرضا قربانی
انتهای پيام/