به گزارش خبرنگار حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران جوان کتاب «دُر اوستایی در صدف لهجه هزارگی» در سال 1392 به قلم آقای شوکت علی محمدی شاری شاعر و تاریخ پژوه افغانستانی از سوی انتشارات صبح امید در کابل، به نشر رسیده است. محمدی در این اثر تلاش کرده تا بین زبان اوستایی و فارسی دری و به پیروی آنان از گویش هزارگی پیوند برقرار کند.

او در این اثر نظریه دیگر محققان بزرگ افغان مانند مایل هروی، مبنی بر اصیل بودن لهجه هزارگی در زبان فارسی را با شاهد مثالهای زیادی مستند کرده است. در بخش زبان دستاورد این تحقیق را می توان یافتن همین همگونگی‌ها و ارائه شواهد و مثالهای زیادی بین لهجه هزارگی و متن گرانسنگ اوستا دانست.

مطالعه تطبیقی فرهنگ هزاره و متن کتاب اوستا، رویکرد تازه و بدیعی برای این اثر محسوب می شود که تا کنون در اوستا پژوهی و همچنین پژوهش‌های زبان و ادب دری مغفول مانده و یا حداقل کمتر دیده شده است.

محمدی در این اثر با استناد به متن اوستا و دیگر متون معتبر دوره اسلامی، پارسی را منتسب به پارس و پارس تاریخی را حوزه هندوکش و بابا می‌داند و از همین رو پارسی و دری را نام واحدی برای زبان واحد قلمداد می کند.

آریایی پنداری هزاره‌ها

موضوع دیگر در این پژوهش آریایی پنداشتن نژاد مردم هزاره است. این نظریه که در حدود یک دهه پیشتر توسط استاد محمدی و آریانپور بامیانی مطرح شده بود، نه تنها در جامعه علمی فارسی زبانان بیرون و درون افغانستان بلکه توسط پژوهندگان و فرهنگیان جامعه هزاره هم مورد استقبال قرار نگرفت. به همین دلیل محمدی و فاضل کیانی چند سالی است که این نظریه را در دنیای مجازی با رنگ و رخسار تازه‌تری طرح کرده‎اند و در جامعه فارسی زبانان به خصوص جامعه هزاره و نسل نو تحصیل کردگان این قوم، واکنش‎های مخالفان موافقان این نظریه را بر انگیخته است.

بر اساس این نظریه آریایی‎های اصیل و تاریخی در طول تاریخ ساکن دامنه‎های هندوکش و بابا بوده‎اند و هنوز هم در همین مناطق سکونت دارند و مهاجرت نژاد آریایی از شرق به غرب و از آسیا به اروپا یک نظریه ساختگی بیش نیست. که نظریه پردازان غربی به خصوص آلمان ها، در قرن نوزدهم، مطرح کردند.

و سخن پایانی این که کتاب دُر دری در صدف لهجه هزارگی تلاشی است در ژرفای تاریخ، فرهنگ و زبان دری، برای خودیابی و هویت جویی. به همین دلیل و دلایل متعدد دیگر می‌توان گفت این اثر در حوزه افغانستان‎پژوهی به صورت عام و موضوع هزاره‎شناسی به صورت خاص یک پژوهش تازه‎ای محسوب می‎شود. پژوهش در حوزه ای که نیازمند پژوهش‌های وسیعی بوده است.

انتهای پیام/

تطبیق فرهنگ هزاره و متن کتاب اوستا