به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، پس از 4 ماه سکوت  گمرک در ارائه آمارهای تجاری کشور ، بالاخره در هفته گذشته آمارها در این زمینه اعلام شد و همانطور که برخی کارشناسان اخطار داده بودند، تراز تجاری کشور با سبقت گرفتن واردات بر صادرات منفی شد.

همچنین در گزارش "تجارت خارجی ایران سکته کرد+سند" عنوان شده بود ، حال تجارت خارجی خوب نیست و دولت علی رغم وعده های متعدد نتوانسته در این زمینه موفقیتی را کسب کند.

بر اساس گزارش گمرک، میزان واردات در 4 ماه منتهی به تیر ماه سال 96 به لحاظ وزنی معادل 11 میلیون و 300 هزار تن و به لحاظ ارزشی 15 میلیارد و 813 میلیون دلار اعلام شد.

این ارقام در حالی اعلام شد که در مدت مشابه سال گذشته میزان واردات به لحاظ وزنی 9 میلیون و 958 هزار تن و به لحاظ ارزشی 12 میلیارد و 756 میلیون دلار بوده است. با مقایسه ارقام واردات سال جاری با سال گذشته تا ماه چهارم، به این نتیجه خواهیم رسید که میزان واردات به لحاظ وزنی 13.47 درصد و به لحاظ ارزشی 23.97 درصد رشد داشته است.

در طرف دیگر، میزان صادرات در 4 ماهه نخست سال به لحاظ وزنی 37 میلیون و 637 هزار تن و به لحاظ ارزشی 13 میلیارد و 459 میلیون دلار بوده ، این در حالی است که میزان صادرات در مدت زمان مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی 42 میلیون و 523 هزار تن و به لحاظ ارزشی، 14 میلیارد و 879 میلیون دلار بوده است.

بر این اساس، میزان صادرات به لحاظ وزنی افت 11.49 درصدی و به لحاظ ارزشی افت 9.54 درصدی را نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته نشان می دهد.

با توجه به آمار و ارقام بالا، تراز بازرگانی در حالیکه در 4 ماه ابتدایی سال گذشته 2 میلیارد و 123 میلیون دلار بوده ، در 4 ماه ابتدایی سال جاری منفی 2 میلیارد و 354 میلیون دلار رسیده است.

کارشناسان دلایل متعددی را برای این اتفاق نامبارک در تجارت ایران بیان می کنند؛ برخی معتقدند تجارت سال 95 به دلایلی همچون عملی شدن برجام و انباشت کالا در انبار کارخانه ها مثبت شد، بعضی دیگر ادعا می‌کنند بالا رفتن تراز تجاری در سال گذشته یک پیش درآمد فکری برای انتخابات بود و کارشناسان دیگر بر این باورند که رونق تولید داخلی، نیاز کشور را به مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی بیشتر کرده و این امر موجب بالا رفتن واردات به کشور و در نتیجه تراز تجاری منفی شده است.

شاید بتوان گفت، تمامی این استدلال ها در کنار هم بیانگر منفی شدن تراز تجاری کشور در 4 ماه ابتدایی سال جاری است، اما باید توجه کرد که بهانه تراشی در این زمینه ، وخامت اوضاع را کم نمی‌کند و مسئولان باید به فکر راهکارهای اساسی برای افزایش صادرات و کم کردن واردات کشور باشند تا با حرکت برون گرا در جهت عمل به اقتصاد مقاومتی، آینده بهتری را برای اقتصاد کشور شاهد باشیم.

 در راستای مشخص شدن زوایای بیشتری از این موضوع ، با کارشناسان امر به گفتگو نشسته ایم:

محمدرضا مودودی، مشاور وزیر صنعت معدن وتجارت در گفتگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گفت: آمار گمرک در اعلام نتایج تراز تجاری کشور در 4 ماه نخست سال جاری بسیار دیر ارائه شد و هنوز هم جزئیات آن اعلام نشده، اما ما  از طریق تشکل ها و اتحادیه ها پیگیر چگونگی فرآیند صادرات و واردات کشور  هستیم.

انبارهای کشور خالی از کالا است

وی در ادامه افزود: یکی از دلایل عمده کاهش صادرات در سال 96 نسبت به سال 95، این است که در سال گذشته عملاً با محقق شدن برجام و اجرایی شدن آن در سطح بین الملل مواجه شدیم و این امر موجب رونق بازارهایی شد که در گذشته مقصد کالاهای ایرانی بودند و از طرف دیگر ما نیز به دلیل انباشت کالا در سال های تحریم، آمادگی خوبی برای تأمین نیاز این بازارها داشتیم، مثلاً محصول  پسته، افت 60 تا 70 میلیون دلاری را در 4 ماه نخست امسال تجربه کرده  و این به دلیل صادرات در حجم بالا در سال گذشته بوده که موجب خالی شدن انبارهای پسته شده است.

قائم مقام سازمان توسعه تجارت با اشاره به کاهش صادرات مس ،کنستانتره ، محصولات آهن و فولاد در 4 ماه نخست امسال، تأکید کرد: در خصوص این محصولات هم با کاهش موجودی به دلیل صادرات خوب سال 95 روبرو بودیم، هرچند که بازار داخل هم رونق بیشتری گرفته و به دلیل ثابت بودن نرخ ارز و همچنین دستور وزیر مبنی بر اولویت قرار دادن تأمین نیاز داخلی، بازار داخلی بر خارجی سبقه گرفته و از جذابیت بیشتری برخوردار بوده است.

مودودی اذعان داشت: در بخش محصولات شیمیایی و پتروشیمی هم به دلیل کاهش تقاضای چین ( بزرگترین خریدار محصولات پتروشیمی ایران)، دچار افت صادرات شدیم ، به طوریکه در رسانه ها شایع شد که این موضوع به دلیل توافق جدید بین بانک های چین و گمرک این کشور مبنی بر کنترل بیشتر گواهی مبدأ صورت گرفته است، اما بر اساس تحقیقات ما در سازمان توسعه تجارت، مشخص شد این امر به دلیل خرید بالای چین در سال گذشته و انباشت انبارهای این کشور از محصولات پتروشیمی اتفاق افتاده است.

وی با اشاره به ایجاد مشکلات مقطعی در صادرات محصولات پتروشیمی به ترکیه نیز ابراز داشت: این نشانه یک اتفاق پیوسته نبوده و نمی تواند در مورد صادرات محصولات پتروشیمی ایران دامنه دار باشد.

معاون وزیر صنعت معدن و تجارت اظهار داشت: در برخی از محصولات کشاورزی همانند سیب درختی، قیمت در بازار داخلی جذابتر از بازار خارجی بوده و این یک واقعیت زیرپوستی در تولید و صادرات ما بوده و نشان می دهد صادرات به معنای فروش مازاد مصرف داخل بوده است.

محمد رضا مودودی اضافه کرد: این نوع فرهنگ صادراتی کاملاً اشتباه بوده و باید نظامی شکل بگیرد که در آن به ظرفیت های جدید بر اساس مزیت های رقابتی‌ توجه شود.

رشد واردات نشان دهندۀ رونق تولید ملی است

وی در ادامه به دلایل افزایش واردات اشاره کرد و گفت: از آنجاییکه اصلی‌ترین سهم واردات کشور مربوط به ورود کالاهای سرمایه ای و واسطه یی است و محصولات مصرفی تنها سهم 12 تا 13 درصدی در این میان دارند، بالا رفتن درصد واردات نشان دهنده رونق گرفتن تولید در کشور است.

مودودی در خصوص افزایش ناگهانی  سهم واردات کشور  بیان کرد: این موضوع بیشتر به دلیل واردات قطعات خودرو بوده و به عنوان مثال ساخت خودروهایی مانند 2008 و تقاضای بالا برای خودروهایی از این دست ، موجب افزایش تولید و در نتیجه واردات بیشتر قطعات شده است.

قائم مقام سازمان توسعه تجارت تصریح کرد:  ساخت برخی خودروها در ابتدای راه بوده و میزان واردات قطعات آنها بالا است ، به نظر می رسد با واردات ماشین آلات مورد نیاز و قالب ها به توان بومی سازی این قطعات دست یابیم که به دنبال آن واردات نیز کاهش پیدا می‌کند.

منافع شخصی گزینه روی میز برخی مدیران

موید حسینی صدر عضو اسبق کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزیگفت:  دلیل اصلی این افت در صادرات کشور، وجود مدیریتی است که دیدگاه تولیدی نداشته و حمایت از تولید ملی برایش در اولویت نیست.

وی در ادامه افزود: علی رغم هشدارهایی که ما به وزیر صنعت معدن و تجارت درباره افت تراز تجاری کشور داده بودیم ، اما باز هم ضعف مدیریتی و نگاه تاجر مآبانه مسئولان تجاری کشور و همچنین در نظر گرفتن منافع شخصی موجب شد که شاهد این اتفاق نامبارک باشیم.

حسینی صدر تصریح کرد: به تبع ضعف اصلی ما این است که نمی‌توانیم محصولات تولیدی را صادر کنیم و علی رغم کیفیت بالا و قیمت مناسب، برنامه مدونی در حوزه بازاریابی برای محصولات داخلی نداریم ،همچنین در مورد بازار چین هم ، پر بودن انبارهای این کشور دروغ بوده و آنها به‌طور مداوم به تولیدات پتروشیمی نیاز دارند.

وی در پاسخ به این موضوع که انبارها از کالا خالی است، بیان کرد: در تمامی صنایع کشور اطلاع دقیق دارم که با ظرفیت پایین تر از توانشان در حال تولید هستند و این استدلال تنها توجیهی برای پوشاندن عملکرد ضعیف دولتمردان است.

رییس اسبق انجمن ایران و ترکیه تاکید کرد: سازمان توسعه تجارت باید به سمت تجارت ترجیحی رود و متأسفانه در این مدت نه تنها اقدامی در این حوزه صورت نگرفته، بلکه کارهایی که در دست اجرا بوده هم نیمه کاره رها شده است.

وی در پایان یادآور شد: باید توجه داشت که تجار و تولیدکنندگان خودشان دغدغه های کافی دارند و پیدا کردن راهکار برای گسترش تجارت و برقراری ارتباط با خارجی ها جزء وظایف سیاست گذاران تجاری کشور است.

انتهای پیام/