به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد؛ کوه ریگ مهریز به دلیل خاصیت‌هایی که از نور خورشید دارد به مکان گردشگری درمانی برای مسافران تبدیل شده است.

تفرجگاه کوه ریگ، تنها تپه شنی طبیعی استان یزد با دارا بودن آثار متعدد تاریخی و مناظر بکر طبیعی در مهریز آماده میزبانی از مسافران است.

کوه ریگ کوهی از ماسه های تمیز و بدون خاک که به صورت تپه بسیار بزرگی در نزدیکی یکی از کوه های شهر مهریز قرار دارد، منطقه ای دیدنی که تفرجگاه بسیاری از مردم منطقه و کودکان است.

تابستان و تعطیلات عید نوروز این منطقه هر ساله میزبان جمعیت بسیار زیادی از گردشگران کشور است به طوری که سال گذشته میزبان نزدیک به ۵۰ هزار نفر از میهمانان و مسافران نورزی بود.

ریگ های این کوه به دلیل تابش مستقیم نور خورشید، داغ می شود و به دلیل ریگ بودن تپه، کوهنوردان را اغلب تا نیمی از پا در ریگ های داغ فرو می برد.

به همین دلیل بسیاری ازپزشگان معتقدند، داغی ریگ ها می تواند دردهای عضلانی پا و کمر را از بین ببرد که همین امر سبب شده سالانه تعداد زیادی از گردشگران از این منطقه به عنوان یک منطقه گردشگری درمانی استفاده کنند.

کوه ریگ در طول سالیان طولانی و در چند صد سال پیش بر اثر وزش باد و جمع شدن توده های عظیمی از شن کنار یک کوه به وجود آمده و اکنون به یک منطقه تفریحی و ورزشی برای جوانان و خانواده ها تبدیل شده است.

سرو کهنسال شهرستان مهریز، به دومین موجود زنده یزد، بعد از سرو ابرکوه معروف است این سرو کهنسال، با قدمتی حدود دو هزار سال، در بهار پذیرای بسیاری از مسافران و میهمانان نوروزیه که از اقصی نقاط کشور به این شهر سفر می کنند این سرو به عنوان دومین سرو کهنسال استان یزد و نهمین اثر طبیعی ثبت شده کشور در میانه محله تاریخی منگاباد در بافت قدیم و در جوار جاده ترانزیت تهران ، بندرعباس قرار گرفته است.

طی سال های اخیر به همت شهرداری و شورای اسلامی شهر ، پیرامون سرو کهنسال منگاباد مهریز، پارک و فضایی مناسب برای استراحت ساخته شده و درخت سرو کهنسال مهریز، در اسفندماه ۱۳۸۴ به شماره ۱۴۵۹۰ به ثبت آثار ملی کشور رسیده است .

مسجد جامع خورمیز در 3 کیلومتری مهریز و در روستای خورمیزسفلی واقع شده است طبق تحقیقات محلی و بازدیدی که توسط کارشناسان میراث فرهنگی بعمل آمده است قدمت این مسجد را دوره صفویه و حتی ماقبل آن تخمین زده اند اما کتیبه یا نشانه ای که قدمت دیرینه مسجد را معین کند وجود ندارد.

مسجدجامع منگاباد، بعد از تخریب اولیه توسط خیری به نام، حاجی ناصر، تجدید بنا شده است.

سنگ محراب مسجد که دور تا دور آن آیه الکرسی به خط نسخ منقور شده، قدیمی ترین و براساس روایت تاریخی از قرن نهم هجری است.

از گواهان قدمت و دیرینگی سریزد بقایای یک عمارت تاریخی است به نام سَنَمبَر و آن عمارتی است قلعه مانند که تماما از خشت و گل بنا شده است این عمارت در گذشته ها شکوه و جلال خاصی داشته ، بویژه اینکه یک قنات پر آب از میان آن عبور میکرده است.

آب قنات به یک استخر بزرگ در وسط عمارت وارد و از آنجا ا راهی باغات و اراضی کشاورزی می شده است  به روایت تاریخ با خشک شدن این قنات ، سَنَمبَر هم از رونق افتاده و امروز جز ویرانه ایی از آن باقی نمانده است ، هر چند مطالعاتِ بازسازی آن صورت گرفته و بزودی عملیات مرمت و بازسازی این اثر تاریخی شروع خواهد شد.

خفته در این مزار به سیدصفی الدین محمد بن هاشم شهرت داشته و نسب آنرا به امام موسی کاظم (علیه السلام) می رسانند ازآنجایی که تنها نسل موسوی در قرن هفتم و هشتم در یزد از خاندان سید مهدی جوهری بن اسحاق بن موسی بن اسحاق بن ابراهیم بن موسی أبی سبحه بن ابراهیم المرتضی بن امام موسی کاظم (علیه السلام) بودند و در نتیجه سادات موسوی که در ابرکوه سکونت داشته بعید نیست که سیدصفی الدین محمد نیز از خاندان سیدمحمد بن اسماعیل بن مهدی جوهری موسوی باشد که بالغ بر سه قرن ریاست معنوی و اجتماعی ابرکوه و تفت و نواحی آن را به عهده داشته اند.

برج آسیاب ریگ مربوط به دوره زند است و در مهریز، بغداد آباد، ابتدای خیابان منتظری واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۸۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است برج ديده‌بانی آسياب ريگ با ۱۱ متر ارتفاع و هفت متر قطر از دوره قاجاربه جای مانده است كه از آن به‌عنوان سنگر ديده‌بانی و محافظت از شهر استفاده می شده‌است عمليات مرمت اين برج شامل گل‌اندود فضای بيرونی ، تيركش‌ها و كنگره فوقانی همچنين آجر فرش اطراف به پايان رسيده است در اطراف شهر مهريز 4 تک برج برای حفاظت از دستبرد سارقان در زمان‌های گذشته وجود داشته است.

قلعه سریزد یکی از کهن‌ترین و بزرگ‌ترین صندوق امانات بانکی ایران و جهان بوده است.

قدمت این قلعه تاریخی به حکومت ساسانیان ،قرن ۳ تا ۷ میلادی، می‌رسد این قلعه به منظور ذخیره‌سازی غلات و مواد غذایی بوده که در آن زمان از ارزش خاصی برخوردار بوده است.

علاوه بر غلات، پول، طلا و زیورآلات روستاییان نیز در مواقع هجوم و غارت در این قلعه نگهداری می‌شده است گرداگرد این بنا را خندقی به عرض تقریبی ۶ متر و عمق بین ۳ تا ۴ متر که اولین لایه دفاعی قلعه محسوب می‌شده، محصور کرده است این قلعه دارای دو دیوار متحدالمرکز تو در تو با برج و باروهایی بلند و تسخیر ناپذیر است که توسط خندقی محصور شده است همچنین قلعه دارای دو درب بوده است که یکی درب اصلی و دیگری درب پشتیبان قلعه بوده است.

درب اصلی قلعه به صورت متحرک بوده و به وسیله طناب و قرقره‌هایی از سمت پایین به بالا با و بسته می‌شده است زمانی که درب اصلی به وسیله دشمن شکسته می‌شد و دشمن به درون قلعه راه می‌یافت، درب دوم قلعه بسته می‌شده و در واقع نقش درب پشتیبانی قلعه را ایفا می‌نموده است.

قلعه سریزد دارای سه طبقه است که از خشت و گل ساخته شده و مصالح مورد استفاده در آن آجر و گچ بوده است تزییناتی نظیر کادربندی و شومینه سازی نیز در آن دیده می‌شود.

در دو طرف راهروها، اتاق‌های متعدد حجره مانندی است که هر کدام دارای درب و کلیدی مجزا به منظور ذخیره‌سازی اشیا گرانبهای روستاییان بوده است این اثر در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۰۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در حال حاضر بیشتر قسمت‌های قلعه مرمت شده است.

مهريز شهرستانی است كه به جهت ادامه ارتفاعات شيركوه در بخش غربی آن و تشكيل سفره‌های آب زيرزمينی، هوايی معتدل‌تر از ديگر شهرستان‌های استان يزد دارد و به باغ شهر يزد مشهور شده است؛ البته بايد گفت در اين گستره، از شمال به جنوب و از غرب به شرق از ميزان بارندگی كم می شود و خشكی محيط بيشتر خود را نشان می دهد نبود توفان‌های شن در اين منطقه برخلاف ديگر مناطق كويری، شرايط مناسب‌تری را برای سفر و گردش در اين منطقه كويری ايجاد كرده است.

رباط نو سریزد که در شمالی ترین قسمت روستا واقعه است ، دارای یک پلان مستطیل شکل به ابعاد ۳۵ ×۲۰ متر که قدمتش به دوران صفویه بر میگرد.

رباط نو ، عمدتاً از آجر ساخته شده. در بالای سردر ورودی رباط ،اطاقی در نظر گرفته شده که به عنوان دیده بانی کاربرد داشته و در وهله ی دوم به عنوان اعیانی نشین از آن استفاده می شده. پیرامون حیاط، رواق ها و اطاق هایی جهت استراحت افراد در نظر گرفته شده.این رباط با گذشت سالیان سال هنوز سالم و پابرجاست و امروزه به عنوان رستوران و سالن برگزاری مجالس کاربرد دارد.

رباط نو سریزد روبروی رباط كهنه سریزد، در انتهای مسیر اصلی روستا، مجاور مسجد جامع و آب انبار محله پایین واقع است. از آنجا كه این رباط آجری نسبت به رباط كهنه روستا كه سازه‌ای خشتی دارد از قدمت كمتری برخوردار و آن را رباط نو نامیده‌اند.

این بنای در قیاس با نمونه‌های مشابه، به لحاظ تعادل چهارسویه فضاها حول یك حیاط مركزی، به نوعی تفاوت داشته و فضاهای خدماتی آن ،اصطبل، انبار، بارانداز و همگی در جبهه جنوب غربی ،در مقابل سردر ورودی، واقع شده و در سه جبهه دیگر حیاط، صفه‌ها و سكوهایی جهت نشستن ساخته شده است.

رباط نو سریزد که دارای یک پلان مستطیل شکل به ابعاد m۳۵ ×۲۰ ، در شمالی ترین قسمت روستای سریزد واقع است . مربوط به دوران صفویه است كه عمدتاً از مصالح آجری ساخته شده است در قسمت فوقانی ورودی رباط اطاقی در نظر گرفته شده است که دو کاربر را در خود جای داده ، در وهله ی اول فضا به عنوان دیده بانی عملکرد داشته و در وهله ی دوم به عنوان اعیانی نشین از آن استفاده می کردند.

در راهروی ورودی که به حیاط منتهی می گردد دو اتاق در طرفین راهرو در نظر گرفته شده است ، که این اطاق ها کنترل ورود و خروج کاروانیان را به عهده داشته است . پیرامون حیاط رواق هایی با عمق محدود و اطاق هایی جهت استراحت افراد در نظر گرفته شده و در فضای داخلی که به صورت مسقف می باشد ، محلی برای بستن شتر و اسب از آن استفاده می شده است.

این رباط با گذشت سالیان سال هنوز سالم و پابرجا می باشد و می تواند عملکرد خوبی در قالب رستوران ، برگزاری مراسم سخنرانی ، سالن برگزاری نمایش و … را داشته باشد .

خانه محمد اقا ابویی مهریزی این بنااز نظر موقعیت طبیعی دردشت یزد – اردکان ودر اقلیمی گرم وخشک ودر منطقه ای بدون خطر زلزله خیزی قرار گرفته است.

موقعیت فعلی بنا در شهرستان مهریز ،مهر پادین ،کوچه مخابرات ،کوچه بازار نو وبه شماره ثبت 16569واقع شده است باتوجه به سبک معماری ونحوه ساخت بنا ودر مقایسه باسایر بناهای هم دوره ،این بنا متعلق به دوره قاجار می باشد.

ساکنین قدمت بنا را 250سال می دانند ارتفاع بناا در حدود 4متر وارتفاع تالار 5/5متر ومساحت تقریبی آن 850متر مربع است .کفسازی ها آجر فرش ودارای بادگیر در بالای تالار ودر زیر تالارو راهرو های آن زیرزمین دیده می شود از سمت جنوبی وارد هشتی وسپس راهرو می شویم .

در اطراف راهرو ،انباری وکاهدان ودر انتها به حیاط می رسد در جبهه جنوبی ،تالارودو راهرو ودر زیر آن زیر زمین ودر جبهه شرقی ،سه اتاق با چهار راهروودر جبهه شمالی ،یک سه دری با انباری وراهرو مشاهده می شود در حال حاضر مسکونی می باشد نمای تقسیمات هندسی ومثلث بندی سر در ها ودو قوسی بودن سقف تالار وراهرو وگچ بری وگنگره ای بودن سر درها از عوامل تزیینی این بنا است مالکیت این بنا متعلق به محمد آقا ابویی ونیمی از آن وقف می باشد.

کاروانسرای علی آباد در جاده اصلی یزد- بندرعباس و در ضلع شمالی شهرستان مهریز قرار دارد. بانی این بنا، شاهزاده ،معارف دوست محمد ولی میرزا، پسر ،فتحعلی شاه قاجار، است.

این کاروانسرا ساختمانی آجری و مربع شکل است. ضلع مشرف به جاده آن، از بیرون دارای چهار صفه در اطراف و یک صفه میانی است که راهروی ورودی در آن قرار دارد این ضلع از داخل، علاوه بر صفه میانی که راهرو در آن قرار دارد، دارای ده صفه است.

در ضلع جنوبی نیز به قرینه ضلع شمالی، یازده صفه قرار گرفته است اضلاع شرقی و غربی نیز سیزده صفه به قرینه دارند در پشت صفه های شمالی و جنوبی، اتاق ها قرار دارند و در پشت صفه های شرقی و غربی راهروهای اصطبل واقع شده اند در چهار گوشه بنا، چهار مدخل دیده می شود که به محوطه های داخلی کاروانسرا راه می یابند همچنین چهار برج مدور نیز در چهار گوشه بیرونی بنا، به چشم می خورد. بلندی دیوارهای این کاروانسرا پنج متر و مساحت آن حدود چهار هزار متر مربع است.

زیارتگاه سید غیاث الدین مهریز زیارتگاه سید غیاث الدین در شهر مهریز ،جنب مسجد جامع مهر پادین مهر یز واقع شده است .

این بنا دارای یک گنبد به قطر 16متر وارتفاع هشت متر ویک گلدسته به ارتفاع 25 متر است تاریخ احداث این بنا به 570ه.ق می رسد مساحت زمین آن 180 متر مربع است ونوع ضریح آن فلزی با آب نقره است به احتمال زیاد این زیارتگاه با کشته خانه که در برخی از تاریخهای یزد آمده است متحد است عبارتی به خط نسخ که با نوک میخ در دیوار حک شده تاریخ فوت امیر سیدمحمد را 25 رجب سال 1030نوشته در وسط این بقعه صورت قبری وجود دارد که اطرافش کاشی کاری شده است.وقبل از مرمت آن یک متر آن زیر خاک بوده است.

ناحیه کالمند و بهادران با وسعت حدود 255 هزار هکتار، در 50 کیلومتری شهر یزد و در همسایگی شهرستان مهریز قرار دارد.

این ناحیه در سال 1354 خورشیدی به دلیل تخم‌گذاری پرنده باارزش و کمیاب ،هوبَرِه، و امکان زیست و زادآوری آن در یزد، مورد توجه قرار گرفت و با ممنوع شدن شکار جانوران وحشی در آن از سال 1370 خورشیدی، به عنوان منطقه حفاظت‌شده اعلام شد.

این ناحیه به منزله زیستگاه و پناهگاه‌های امن و کم‌نظیر برای آهوان در کویر ایران است که غنای زیستگاه‌ها و ویژگی‌ها و نام آن که برگرفته از کوه و آبادانی در دل کویر است، برای ساکنان کناره کویر غریب و ناآشنا مانده است. در حال حاضر این ناحیه امکان زیست هزاران آهو را در خود فراهم کرده است و بی‌گمان ناحیه حفاظت‌شده کالمند و بهادران را باید یکی از زیستگاه‌های مهم و کم‌نظیر آهو در ایران نامید.

ویژگی‌های بسیار ناحیه کالمند و بهادران به لحاظ جغرافیایی و طبیعی، امکان زیست و زادآوری جانوران وحشی و پرندگان از گونه‌های گوناگون که در بالا نام برده شدند را فراهم کرده است.

جهت بازار دروازه مهريز شمالی ـ جنوبی است؛ جنوب آن از بازار،خان» شروع مي‌شود و به كوچه دارالشفاء يا ،دروازه تاريخی، شهر ختم می شود. اين بازار توسط ،علی آقا، ـ داروغه يزد ـ در زمان ،گوركانيان، احداث شد.

بازار دروازه مهريز

بازار دروازه مهريز حدود سی و هشت متر طول و سه و نيم متر عرض دارد در سمت شرق بازار، شش باب مغازه با ميانگين دهانه پنج متر و در سمت غرب آن ده باب مغازه با ميانگين دهانه 4/3 متر ديده می شود.

ارتفاع اين بازار حدود چهار متر و مصالح به كار رفته در آن خشت وگل، آجر و گچ و سقف آن به صورت طاق و تويزه است.

خانه محمد اقا ابویی مهریزی

خانه محمد اقا ابویی مهریزی این بنا از نظر موقعیت طبیعی دردشت یزد – اردکان ودر اقلیمی گرم وخشک ودر منطقه ای بدون خطر زلزله خیزی قرار گرفته است.

موقعیت فعلی بنا در شهرستان مهریز ،مهر پادین ،کوچه مخابرات ،کوچه بازار نو وبه شماره ثبت 16569واقع شده است باتوجه به سبک معماری ونحوه ساخت بنا ودر مقایسه باسایر بناهای هم دوره ،این بنا متعلق به دوره قاجار می باشد.

 ساکنین قدمت بنا را 250سال می دانند ارتفاع بنا در حدود 4متر وارتفاع تالار 5/5متر ومساحت تقریبی آن 850متر مربع است .کفسازی ها آجر فرش ودارای بادگیر در بالای تالار ودر زیر تالارو راهرو های آن زیرزمین دیده می شود از سمت جنوبی وارد هشتی وسپس راهرو می شویم .

در اطراف راهرو ،انباری وکاهدان ودر انتها به حیاط می رسد در جبهه جنوبی ،تالارودو راهرو ودر زیر آن زیر زمین ودر جبهه شرقی ،سه اتاق با چهار راهروودر جبهه شمالی ،یک سه دری با انباری وراهرو مشاهده می شود در حال حاضر مسکونی می باشد نمای تقسیمات هندسی ومثلث بندی سر در ها ودو قوسی بودن سقف تالار وراهرو وگچ بری وگنگره ای بودن سر درها از عوامل تزیینی این بنا است مالکیت این بنا متعلق به محمد آقا ابویی ونیمی از آن وقف می باشد.

 باغ پهلوانپور مهريز

زیبایی‌های باغ جهانی پهلوان‌پور مهریز به اندازه‌ای است که ارزش آن را دارد در تعطیلات نوروز وتابستان سری به شهرستان مهریز بزنید و قطعه‌ای از بهشت را در دل کویر به تماشا بنشینید.

قدمت باغ پهلوان پور به اواخر دوره قاجار برمی‌گردد و این باغ متعلق به یکی از تجار یزدی به نام علی پهلوان‌پور بوده است.

این باغ از بناهای مهم فرهنگی تاریخی است که طبیعت، هنر و معماری را در کنار هم دارد و به دلیل روان بودن آب از میان باغ و عبور آن از میان تنه‌های سپیدار و چنار، زیبایی خاصی به این باغ بخشیده است.

مساحت باغ پنج هکتار است که شامل یک مجموعه ورودی، ساختمان کوشک یا شربت‌خانه در بخش مرکزی، بنای زمستان‌خانه در بخش غربی، برج گلین در جنوب شرقی و اصطبل، انبار و کارگاه‌های قالی بافی و ریسندگی در بخش جنوبی است.

سبک معماری این باغ ترکیبی از معماری کوشکی و حیاط مرکزی است و درختان چنار در دو طرف جوی اصلی باغ قرار دارند.

ساخت کوشک مربوط به دوره قاجار است که در سه سطح ،دو طبقه و نیم،طراحی شده و زیبای ویژه‌ای از معماری ایرانی به نمایش گذاشته است.

ثبت جهانی باغ پهلوان‌پور به همراه ۸ باغ ایرانی دیگراین بنا در تاریخ هفتم مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۳۳۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و پس از آن به همراه باغ دولت آباد و چند باغ ایرانی دیگر، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

باغ پهلوان پور در محله مزویرآباد مهریز واقع شده و آب جاری در این باغ از قنات مشهور به حسن آباد سرچشمه می گیرد و ... به جز باغ پهلوان پور به طور مستقیم از هیچ یک از باغهای منطقه عبور نمی‌کند.

آب قنات حسن آباد درختان چناری را که در حاشیه آن روییده اند، سیراب می کند علاوه بر قنات ذکر شده این باغ از طریق دو رشته آب دیگر به نام قنات شاه حسینی و قنات مزویر آباد، آبیاری می‌شود. شود.

باغ دارای ۱۶ حقابه (سهمیه آب در اصطلاح محلی یزد حقابه نامیده می شود) است که هر ۱۲ روز یکبار به آن متعلق می گیرد که زمان هر حقابه بین ۱۰ الی ۱۱ دقیقه است که به آن سبو نیز گفته می‌شود.

دو طرف جوی اصلی باغ پهلوان پور درختان تنومند و سالخورده چنار قرار دارند. درختان مثمر باغ نیز شامل انار، بادام و خرمالو است و کاشت این درختان با توجه به گرمای زیاد استان یزد، نمایانگر آب و هوای متفاوت نسبتاً خنک این منطقه است.

طی مسیر ۴۰ کیلومتری از مرکز استان یزد برای رسیدن به باغ پهلوان‌پوربا طی کردن حدود ۴۰ کیلومتر از مرکز استان یزد، به راحتی می‌توان از این باغ ارزشمند، ‌ زیبا و نمونه بازدید کرد و در سایه‌سار درختان آن و در کنار جوی‌های روان و صدای آب، دمی فارغ از هیاهوی شهر آسود.

این باغ در هر یک از فصل‌های سال، زیبایی‌های خاص خود را دارد، در بهار برگ‌های تازه و شکوفه‌های رنگارنگ و هوای ملایم، در تابستان خنکای آب و سایه‌ساز درختان، در پاییز برگ‌های هزار رنگ درختان و زمین پوشیده از برگ‌های زرد و نارنجی و زمستان، سکوت و درختان عریان و ... ساعات خاطره‌انگیزی برای همگان رقم می‌زند.

چشمه ی غربال بیزمهریز بهشتی در یزد

چشمه ی غربال بیزمهریز یکی از دیدنی های استان یزد و از زیباترین پدیده های طبیعی ایران است.

دریاچه غربال بیز در ناحیه ای خوش آب و هوا و خوش منظره بین شهر مهریز و یزد قرار دارد. طبیعت منطقه آن قدر دیدنی و آب و هوای آن آنقدر لطیف است که مردم استان هر سال در فصل گرم سراغ غربال بیز می روند.

 نام غربال‌بیز به دلیل حفره‌های متعدد دامنه کوه بر این منطقه گذاشته شده که در فصل‌های پر باران، آب‌ چشمه‌ی غربال‌بیز از دامنه کوه جاری می‌کند. چشمه غربال بیز از مناظر کوهستانی جذاب مهریز است که در دامنه کوهی به همین نام قرار گرفته است.

محوطه‌ی غربال‌بیز نیز در کنار بخشی از ارتفاعات شیرکوه قرار دارد و یکی از دو چشمه مهم استان است اطراف چشمه دارای پوشش گیاهی درمنه است آب غربالبیز بصورت سرریز از مظهر چشمه ظهور می کند که حفره های چشمه در وسعت ۴۰ متر مربع پراکنده شده است.

دریاچه غربال بیز در ناحیه ای خوش آب و هوا و خوش منظره بین شهر مهریز و یزد قرار دارد.

زيارت پير ناركی درشهرستان مهریز

پیر نارکی در 58 کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد در حوالی مهريز بر دامنه‌ی کوه غربی به نام تيجنگ نزدیک دره زنجیر و یا در نزدیکی تفت از دره گیگون قرار دارد.
پير ناركی يكی از كهن‌‌ترين زيارتگاه‌های زرتشتيان ايران است كه در ‎20 كيلومتري شمال‌غربی مهريز و در دامنه‌ی كوهی قرار دارد كه از آن چشمه‌ی آبی جاری است.

 در اين منطقه توسط زرتشتيان به سبك معماری سنتی و از خشت و گل اتاقهايی كه اصطلاحا به آن ،خيله، میگويند برای اسكان زائران ساخته شده است.

برپایه‌ی روایت‌ها، دختر یزدگرد به نام نازبانو در این مکان مقدس ناپدید شده است ناز بانو كه پس از سقوط سلسله ساسانيان به دست اعراب و فتح ايران برای در امان ماندن از آزار فاتحان ، متواری و در اين محل به درگاه خداوند می نالد تا وی را نجات دهد  خداوند با پذيرفتن در خواستش او را از ديدگان عموم پنهان نگاه می دارد.

ناز بانو بر بیابانگردی روشن بین نمایان شده و او را فرمان به بنیاد پیر نارکی می‌دهد و اكنون اين مكان مقدس محلی شده است برای دوستداران وی و كسانی كه بخواهند از درگاه خداون بزرگ نياز طلب نمايند.

و هر ساله عده زيادی از گوشه و کنار جهان ، از روز مهر تا ورهرام از ماه امرداد ، برابر با 12 تا 16 امرداد ماه ، با گرد هم آمدن در این مکان ، به نیایش اهورامزدا و برگزاری آیین دینی و مراسم سنتی و داد و دهش می‌پردازند.

در اين آيين افزون‌ ‌بر اجرای برنامه‌های دينی به دانشجويان و دانش‌آموزان برتر زرتشتی جوايزی داده می شود از ديگر برنامه‌های زيارت پيرناركی، معرفی زوج‌های جوان به زائران است و در اين آيين آن‌ها در حالی كه به همكيشان خود شيرينی تعارف می كنند، آغاز زندگی مشترك خود را اعلام مي‌دارند.

 زيارتگاه پير ناركی به وسيله بهروز جراح و به سرپرستی انجمن زرتشتيان كوچه بيوك اداره می شود.

موقعیت فعلی بنا در شهرستان مهریز ،مهر پادین ،کوچه مخابرات ،کوچه بازار نو وبه شماره ثبت 16569واقع شده است باتوجه به سبک معماری ونحوه ساخت بنا ودر مقایسه باسایر بناهای هم دوره ،این بنا متعلق به دوره قاجار می باشد.

ساکنین قدمت بنا را 250سال می دانند ارتفاع بناا در حدود 4متر وارتفاع تالار 5/5متر ومساحت تقریبی آن 850متر مربع است .کفسازی ها آجر فرش ودارای بادگیر در بالای تالار ودر زیر تالارو راهرو های آن زیرزمین دیده می شود از سمت جنوبی وارد هشتی وسپس راهرو می شویم .

در اطراف راهرو ،انباری وکاهدان ودر انتها به حیاط می رسد در جبهه جنوبی ،تالارودو راهرو ودر زیر آن زیر زمین ودر جبهه شرقی ،سه اتاق با چهار راهروودر جبهه شمالی ،یک سه دری با انباری وراهرو مشاهده می شود در حال حاضر مسکونی می باشد نمای تقسیمات هندسی ومثلث بندی سر در ها ودو قوسی بودن سقف تالار وراهرو وگچ بری وگنگره ای بودن سر درها از عوامل تزیینی این بنا است مالکیت این بنا متعلق به محمد آقا ابویی ونیمی از آن وقف می باشد. 

شهرستان مهریز به عنوان یکی از شهرهای تاریخی و باستانی و از جمله شهرهای بسیار قدیمی استان یزد بشمار می رودو با داشتن آب و هوای مناسب، شرایط بسیار خوبی را برای کشت انواع محصولات باغی و زراعی از قبیل پسته، گردو، بادام، انجیر، آلو، زردآلو، گندم و جو وزعفران فراهم آورده و یکی از مهمترین مراکز کشت پسته با بیشترین میزان در استان یزد تلقی می شود.

شهرستان مهریز در 30 کیلومتری یزد واقع شده است.

انتهای پیام/ ی