به گزارش خبرنگار حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران جوان، غدیر خم نام ناحیه‌ای میان مکه و مدینه است که پیامبر اسلام در حجه الوداع، علی را «ولی» پس از خود اعلام کرد. ۱۸ ذی‌الحجه، سال‌روز این واقعه میان شیعیان عید غدیر خم شهرت دارد.

محمد، پیامبر اسلام در بازگشت از آخرین حج خود همه مسلمانانی که در حج شرکت داشتند را در غدیر خم جمع کرد و شیعیان معتقدند که او در آنجا علی بن ابی‌طالب را به‌عنوان وصی و برادر و جانشین خود معرفی کرد.

عبارت معروف «هر آن‌کس که من مولای او هستم، پس علی مولای اوست» .به خوبی نشان می دهد که امیر مومنان علی (ع)نزد پیامبر جایگاه ویژه ای داشته است. علماي شيعه همگي غدير را حديثي متواتر دانسته اند. مورخی مثل يعقوبی كه اولين كتاب تاريخ عمومی را در جهان اسلام نوشته نيز واقعه غدير را ذكر كرده است غدیر، نه تاریخ است، نه جغرافیا و نه روایت، بلکه ماجرای ولایت است، حتی بعضی از بزرگان دین اسلام این ماه را «شهرالولایه‌» نامیدند. 

 *غدیر در تاریخ

واقعه غدیر خم، یکی از مسلّم‏ترین مسائل تاریخ اسلام است که صدها مورخ و مفسر شیعه و سنی آن را نقل کرده اند و افرادی چون ابوریحان بیرونی، خواجه نصیرالدین طوسی و فارابی نیز بر همین اساس، به تحلیل فلسفه «امامت» پرداخته اند. ابن سینا نیز به موضوع نص (حدیث صریح غدیر)، در کتاب شفا پرداخته و آن را بهترین راه برای تعیین جانشین دانسته است. ‌ طبق نقل قول‌های مختلف تعداد جمعیت حاضر در غدیر از 1300 نفر تا 120 هزار نفر گزارش شده است. اما نکته بسیار مهم این است که بیشترین تعداد جمعیت حاضر در غدیر، طبق‌ روایاتی که در منابع پنج قرن اولیه آمده، هفده‌ هزار نفر گزارش شده است. 

 * غدیر در لغت

غدیر در لغت به معنای آبگیر است؛ گودالی در بیابان که آب باران در آن گرد آید. در میان راه دو شهر بزرگ مکه و مدینه، محلی است به نام «جُحفه» که در زمان رسول گرامی اسلام، کاروانیان حج از آنجا عبور می کردند،اما علت نام گذاری این غدیر به خم، آن است که آبگیر آنجا به شکل خُمِ رنگرزان بوده و برخی قبایل صحرایی، گاه جامه‏ های رنگ کرده خود را در این آبگیر می‏‌شسته‏‌اند.

* غدیر در کلام امیر

امیرمؤمنان علی علیه السلام درباره وظایف مؤمنان در روز عید غدیر فرمود: «[در این روز] با گسترش دادن در هزینه و لوازم خانواده‏‌تان به سوی آنان بروید و به برادرانتان نیکی کنید. خدای را برای آنچه به شما بخشیده است، سپاس گویید. با هم باشید؛ که خداوند، جدایی و پراکندگی شما را سامان می‏‌بخشد. به یکدیگر نیکی کنید؛ که خداوند، الفت شما را پایدار می‌‏سازد. نعمت‏های خدا را به همدیگر هدیه دهید؛ که خداوند چندین برابر عیدهای پیشین و عیدهای آینده به شما پاداش می‌‏دهد؛ پاداشی که ویژه چنین روزی است. نیکی‏ کردن در این روز، ثروت را ثمر بخش می‏‌سازد و بر عمر می‏‌افزاید. هم‏دردی کردن و مهرورزی با یکدیگر در این روز، رحمت خداوندی را جلب می‌‏کند. آن اندازه که توان دارید از فضل خداوند برای برادران و خانواده‏ تان با بذل آنچه موجود است، آماده و فراهم سازید. لبخند و شادمانی را میان خویش و در برخوردهایتان آشکار سازید و ستایش و سپاس خداوند را بر آنچه به شما بخشیده است، نمایان کنید.

 *غدیر در افغانستان

دین رسمی افغانستان اسلام است و شیعیان 25 تا 30 درصد جمیعیت این کشور را تشکیل می دهند. هر ساله طی آیین‌های ویژه ای، در مناطق مختلف افغانستان، به ویژه در کابل و مزارشریف  عید غدیر جشن گرفته می‌‌شود. مردم این دیار با برگزاری مجالس سخنرانی، مداحی و تواشیح، این عید را گرامی می‌دارند.

بستن پیمان برادری و اخوت، یکی از آداب پسندیده مردم افغانستان در این روز است. مردم افغانستان از عید قربان تا عید غدیر را جشن می گیرند و به دید و بازدید می‌روند. این روز نزد سادات افغانستان، از شکوه خاصی برخوردار است و مردم کوچه و محل، به دیدار همسایگان سید خود می روند و ولایت جدشان، امام علی علیه السلام را به آنها تبریک گفته، از آنها عیدی می‌گیرند و آن را به عنوان تبرک، نزد خویش نگه می‌دارند.

یکی دیگر از برنامه های این روز، منقبت خوانی است. حاضران در این مراسم، گرداگرد مسجد و یا محل برگزاری مراسم می نشینند وهنگام منقبت خوانی، حاضرین محفل، با صلوات و تکبیر، منقبت خوان را تشویق می‌کنند.

 همچنین در پایتخت افغانستان شهر کابل، پلاکاردهایی که نمادی از واقعه غدیر خم است را به نمایش می گذارند. و سنت حسنه دیگری که در سال‏های اخیر رواج یافته و تجلیل از مناسبت‏های مذهبی را پر رنگ‏تر ساخته و رونق بیشتری می‏بخشد، توزیع شیر و شیرینی در جاده‏ها و چهارراه‏های شلوغ شهر است.

این سنت پسندیده نشان از ارج و اهمیت زیاد مردم به شعایر دینی شان دارد، برپایی ایستگاه‏های صلواتی شیر و شیرینی، آذین شدن جاده‏ها و کوچه‏‌ها با گل‏های کاغذی که شعار غدیر برآنها نقش بسته و شور و شادمانی که در این روزها در چهره‏ی مردم دیده می‏‌شود، پیام‌آور آخرین پیام قاطع خداوند بر پیامبر و ابلاغ آن بر وصی برحق اوست.

ائمه‏ ی نماز جمعه و پیش‌‏نمازهای مساجد همگی از غدیر می‏‌گویند و مراکز فرهنگی نیز برنامه‏‌هایی را در این خصوص تدارک می‏‌بینند. برگزاری مسابقات کتاب‏خوانی به مناسبت عیدغدیر یکی از سنت‏های پسندیده‏‌ی دیگری است که در این اواخر مناسبت‏های دینی را عمق و گستره‏ی بیش‏تری می‏‌بخشد.غدیر در دل و جان شیعیان افغانستان جای دارد.

انتهای پیام/