به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ محاصره آبادان قدم بزرگی از سوی عراقی‌ها بود که گلیم خود درازتر کرده بودند. در تاریخ 18 مهرماه 59 ارتش متجاوز عراق با عبور از روی رود کارون و احداث دو پل شناور در منطقه مارد و سلمانیه موفق گردید تا نیروهای خود را برای تسخیر شهر آبادان به شرق کارون اعزام کند و در این تاریخ با قطع جاده ارتباطی آبادان به اهواز مسافرین و مردمی را که از آبادان در حال خارج شدن بودند به اسارت خود در آوردند.

در این روز ستون‌های رزمی عراقی ضمن عبور از رودخانه کارون، جاده اهواز به آبادان را اشغال و در همین جاده شهید محمدجواد تندگویان و همراهانش را به اسارت درآوردند. پس از آن، از آبادان به طرف ماهشهر حرکت کرده و این شهر را نیز تصرف کردند. دو روز بعد برای محاصره کامل آبادان با عبور از رودخانه «بهمن شیر» در منطقه کوی «ذوالفقاریه» با مقاومت مردمی روبه‌رو شدند. نیروهای عراقی با وجود اینکه در این منطقه پل احداث کرده و نیزارها را نیز قطع کرده بودند، ولی با مقاومت نیروهای مردمی مجبور به عقب‌نشینی از بهمن‌شیر شدند. با این حال آغازین روزهای آبان ماه بار دیگر تحرکات عراقی‌ها برای تصرف آبادان از سرگرفته شد و یک هفته بعد حلقه محاصره تنگ‌تر شد. در این زمان تمام راه‌های زمینی به آبادان قطع و تنها راه ورود به آبادان از طریق هوا و دریا بود.

پس از گذشت روزهای آغازین جنگ، حدود 13 کیلومتر از کنار رود کارون و همین مقدار از کارون تا جنوب جاده ماهشهر به آبادان در اشغال نیروهای عراقی بود به گونه‌ای که دو جاده مهم اهواز به آبادان و ماهشهر به آبادان نیز در تصرف عراق قرار گرفته بود. استقرار پدافند و استحکامات زیاد به همراه حضور سه تیپ از لشگرهای زرهی 3 و 111 و چهار گردان پیاده و پنج گردان توپخانه نشان از اهمیت استراتژیکی این منطقه برای عراق داشت.

صدام حسین امیدوار بود از این طریق قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر را ملغی اعلام کرده و اروندرود را به‌ضمیمه خاک عراق درآورد و تحقق این امر پیش از هر چیز، مستلزم اشغال و تصرف آبادان بود. از این جهت می‌توان گفت که اهمیت آبادان در اندیشه تهاجمی عراقی‌ها بیشتر از خرمشهر بود.

 ارتش و سپاه، برای شکست حصر آبادان، مجموعه عوامل اقتصادی، سیاسی، نظامی و نیروهای داوطلب را در راستای یک استراتژی دقیق نظامی به کار گرفتند. فرماندهان دفاع ‌مقدس یک نقشه کلی تا بیرون راندن نیروهای بعثی ترسیم کرده بودند. این تحول و تغییرات استراتژی، منبعث از فکر برتر فرماندهان نظامی ایران نسبت به عراق بود. از سوی دیگر، و بنا به گفته بسیاری از فرماندهان جنگ، پس از شکست حصر آبادان تغییری اساسی در استراتژی و تاکتیک نظامی ایران به وجود آمد، و عملیات ثامن‌الائمه(ع) مبداء تحول جنگ ایران و عراق محسوب می‌‌شود.

حصر آبادان باید بشکند

14 آبان 1359 امام خمینی (ره) در پیامی فرمودند که من منتظرم این حصر آبادان از بین برود و هشدار می‌دهم به پاسداران، قوای انتظامی و فرماندهان قوای انتظامی که باید این حصر شکسته شود؛ مسامحه نشود در آن. حتماً باید شکسته بشود. فکر این نباشد که ما اگر این ها هم آمدند، بیرونشان می کنیم. اگر اینها آمدند خسارات بر ما وارد می کنند. نگذارند این ها بیایند در آبادان وارد بشوند.

امام در این مدت جنگ و دستور به فرماندهان نظامی برای اولین بار صحبت خود را با «باید» شروع کرده بودند که این ادبیات خاص امام، نشان از اهمیت شکست حصر آبادان داشت. البته با سقوط آبادان، همواره یافتن راهی برای آزادسازی این شهر استراتژیک در دستور کار فرماندهان نظامی قرار داشت تا اینکه در آغازین ماه‌های 1360 شهید یوسف کلاهدوز، قائم مقام وقت فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طرح شکست حصر آبادان را که توسط شهید حسن باقری طراحی شده بود به شورای عالی دفاع ارائه کرد. پس از گفت و نظرهای زیاد، نهایتاً طرح مشروط به هماهنگی با« لشکر 77 » به تصویب رسید و این چنین در پی دستور امام خمینی (ره) یکی از چهار عملیات بزرگ تاریخ دفاع مقدس شکل گرفت.

در عملیات شکست حصر آبادان ( ثامن‌الائمه) ۱۶ گردان از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳ گردان از ارتش و یک گردان از ژاندارمری با رمز با رمز نصر من الله و فتح قریب به پیکار با حدود ۳۰ گردان عراق رفتند که تا ساعت ۱۴ ضمن شکستن حصر آبادان، دو جاده مهم آبادان به اهواز و آبادان به ماهشهر را آزاد کردند.

 طرح عملیات ثامن‌الائمه در ۱۵ شهریور ۱۳۶۰، تکمیل و سرانجام در ساعت ۱ بامداد روز پنجم مهر ۱۳۶۰ نیروهای ایران با رعایت اصل غافلگیری کامل و پس از گسترش روی خط، به طور ناگهانی بر مواضع مقدم عراق هجوم برده و خاکریزهای اولیه عراق را بدون زد و خورد اشغال کردند.

با سپری شدن تاریکی، نیروهای هوایی طرفین وارد کارزار شده و هلیکوپترها نیز به پرواز در آمدند و پشتیبانی آتش‌های توپخانه هر دو طرف با شدت هر چه تمامتر به مرحله اجرا در آمد، و عراق نیروهای احتیاط خود را در منطقه شمال محور ماهشهر آبادان وارد عمل نمود.

رزمندگان ایرانی با وجود گرمای شدید، مقاومت سرسختانه عراق را در هم شکستند و بعد از ۴۲ ساعت تلاش مداوم لشکر ۷۷ خراسان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گروه فداییان اسلام و نیروهای مردمی، عملیات با موفقیت کامل به پایان رسید و نیروهای عراق در منطقه عملیاتی خسارات سنگینی را متحمل شدند و جزیره آبادان از محاصره آنان خارج شد.

 خلاصه گزارش عملیات :

نام عملیات : ثامن الائمه

زمان اجرا : ۵/۷/۱۳۶۰

مدت اجرا : ۲ روز

مکان اجرا : شرق رود کارون – آبادان

رمز عملیات : نصر من الله و فتح قریب

تلفات دشمن : ۳۸۰۰ کشته ، اسیر و زخمی

ارگان های عمل کننده : سپاه و ارتش و ژاندارمری

اهداف عملیات : اجرای فرمان امام مبنی بر شکست حصر آبادان با تصرف ۳ پل کارون و قطع حلقه ارتباطی نیروهای دشمن با یکدیگر به امید گشودن گره کور جنگ و آزاد سازی نیروهای خودی از حلقه محاصره عراقی ها.

آزادسازی ۱۵۰ کیلومتر مربع از خاک اشغالی توسط دشمن، خارج ساختن شهر آبادان از محاصره قوای عراقی، آزاد ساختن دو جاده استراتژیک اهواز به آبادان و ماهشهر به آبادان، کسب تجارب جدید در مقابله با دشمن و افزایش روحیه رزمندگان و آغاز «استراتژی هجوم» ایران و انهدام نیرو و امکانات دشمن از نتایج این عملیات بود.همچنین در این عملیات حدود ۱۵۰ نفر به شهادت رسیدند و از نیروهای دشمن حدود یک هزار و ۵۰۰ نفر کشته و ۱۸۰۰ نفر اسیر شدند.

انتهای پیام/