«رفیع جنید»، شاعر افغانستانی مقیم آمریکا در گفتگو با خبرنگار حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران جوان دلایل فضای خاص شعر افغانستان و چرایی شناخت اندک مردم ایران نسبت به شاعران افغانستانی را بررسی کرد.

تاکنون از این شاعر افغانسانی 3 کتاب به نام‌های «سنگ‌های آتش زنه»، «ها» و «بی راوی» منتشر شده و کتاب «دست‌های بی‌سرنوشت» نیز در مراحل انتشار قرار دارد.

متن کامل این گفتگو را در زیر مشاهده می‌کنید:

فضای اندوهگین شعر افغانستان

وی در پاسخ به این سوال که چرا فضای شعر افغانستان اندوهگین و تلخ است، اظهار داشت: «آنچنانی که «هایدگر» می‌گوید زبان خانه هستی است و شعر خانه زبان، شعر در بردارنده تمام عواطف و تجربیات انسانی است؛ وقتی به زندگی روزمره مردم افغانستان نگاه می‌کنیم چیزی جز غم و اندوه دیده نمی‌شود. به همین دلیل، این فضای اندوهگین به شعر، داستان و دیگر گونه‌های هنری تسری پیدا می‌کند.

وی افزود: به عبارت دیگر چون فضای بیرون از ذهن شاعر در افغانستان آشفته است، طبیعی است که شاعر متاثر از زندگی روزمره، تجربیات شخصی و خانوادگی است و اینها می‌تواند شعر او را متاثر سازد.

آثار شاعران افغانستانی بخت دیده‌شدن در ایران را ندارند

رفیع جنید در بیان علت شناخت کمتر مردم ایران نسبت به شاعران افغانستانی گفت: این موضوع که مردم افغانستان شناخت خوبی از ادیبان ایرانی دارند ولی مردم ایران شناخت کاملی از شاعران افغانستانی ندارند و بسیاری از شاعران افغانستان در ایران گمنام هستند، بحث بسیار مهمی است. اگر در چند جمله بخواهیم این مساله را واکاوی کنیم باید بگوییم که ایران به عنوان مهد فارسی زبانان شناخته می شود؛ لذا شهروندان ایران احساس نیازی برای شناختن بزرگان زبان فارسی ندارند در حالی که مردم افغانستان و تاجیکستان این نیاز را احساس می‌کنند.

وی عنوان کرد: مساله دیگری که فکر می‌کنم کمتر به آن پرداخته شده این است که بیشتر کتاب‌های شعر از ایران چاپ و به مناطق مختلف ارسال می‌شود اما کتاب‌هایی که در کابل یا دوشنبه چاپ می‌شود کمتر به ایران ارسال شده و لذا زیاد بخت دیده شدن توسط مخاطب ایرانی را ندارند.

رفیع جنید اضافه کرد: در مورد تاجیکستان باید بگویم که خط این کشور متفاوت است و «الفبای» آنها الفبای فارسی نیست؛ محققین ایرانی نیز کمتر کتاب شعر شاعران تاجیک را به فارسی بازنشر کرده‌اند. 

«مولوی» و «خیام» شناس‌های آمریکایی

این شاعر افغانستانی در معرفی ادیبان آمریکایی که ارتباطی با شعر فارسی دارند، گفت: در ایالتی که ما زندگی می‌کنیم، «کلمن باکس» ترجمه انگلیسی شعرهای مولانا را ساده‌سازی کرده است. همچنین یک دوست «خیام»‌شناس به نام پرفسور «بارنی» نیز در آن منطقه زندگی می‌کند که شناخت خوبی از اشعار خیام دارد؛ علاوه بر همه اینها، «دکتر سامعی» که تابعیت ایرانی ـ آمریکایی دارد و زبان‌شناس می باشد در دانشگاه تدریس می‌نماید.

اشتراک فرهنگی و زبانی را غنیمت بدانیم

جنید در خصوص تفاوت فضای شعری افغانستان و آمریکا اظهار داشت: تفاوت بسیار بسیار زیاد است؛ شعر افغانستان متاثر از زندگی روزمره‌ای است که در آن هر روز آدم‌ها کشته می‌شوند، به گروگان گرفته می‌شوند و مردم درگیر معیشت خود هستد؛ البته گاهی ممکن است منِ شادمان شاعر، با تغزل شعری را هدیه کند اما در کل، شعر اینجا متاثر از فضای خاص خاورمیانه است اما در آمریکا بیشتر روی روابط انسانی تمرکز می‌شود و شعر بسیار زندگی زد‌ ای دارد.

وی افزود: اگر شعری که در آمریکا مورد استقبال است را برای اینجا ترجمه کنیم ممکن است هیچ جذابیتی برای مردم اینجا نداشته باشد؛ زیرا مخاطب شعر انگلیسی توقعاتی را از شعر دارد که مخاطب اینجا ندارد.

رفیع جنید، شاعر افغانستانی مقیم آمریکا تاکید کرد: آرزوی من این است که روزی به افغانستان برگردم؛ سال 81 نیز با تمام هستی خود به کابل رفتم تا در آنجام بمانم اما در شرایطی پیش آمد که ناگزیر شدم، بروم.

وی در پایان این گفتگو گفت: همزبانی و اشتراک فرهنگی میان ایران و افغانستان را غنیمت می‌دانم و امیدوارم به خاطر این اشتراک فرهنگی و زبانی، شناخت مردم ایران نسبت به ادیبان و شاعران افغانستانی و تاجیکستانی بیشتر شود.

انتهای پیام/