به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل، روستاها از کانون های مهم مولد در اقتصاد مقاومتی می باشند که امنیت غذایی جامعه در گرو تولیدات این قشر زحمت کش است.

مهاجرت روستاییان به دلایل گوناگون به شهرها سبب کاهش جمعیت بسیاری از روستاهای کشور و استان شده است و حتی در برخی از موارد روستاها خالی از سکنه شده اند که در صورت توجه نکردن به این موضوع، خطری بزرگ جوامع روستایی را تهدید می کند.

شناخت ظرفیت ها و قابلیت های هر روستا و برنامه ریزی های دقیق و مدون در جهت شناساندن این توانایی ها می تواند در افزایش درآمد روستاییان و بالا بردن اشتغال و ماندگاری جمعیت روستایی در روستاها و حتی در مواردی مهاجرت معکوس و بازگشت جوانان به روستاها موثر باشد.

اشتغال، عامل اصلی مهاجرت روستاییان

مدیر دفتر امور روستایی استانداری اردبیل گفت: روستاها تامین کننده نیازهای اساسی کشور هستند و فرماندهی اقتصاد مقاومتی کشور روستاها را در اولویت برنامه ریزی های خود قرار داده است و دولت باید در کنار ارائه خدمات رفاهی اولیه از قبیل آب  و برق و گاز و تلفن و اینترنت، به اشتغالزایی در روستاها نیز توجه ویژه ای داشته باشد تا از مهاجرت روستاییان جلوگیری شود.

اکبر طوبی با اشاره به این که جمعیت روستایی استان نسبت به سال 90تغییرات چندانی نداشته است بیان داشت: نزدیک 32 درصد جمعیت استان ساکن روستا بوده و از یک هزار و 859 روستای استان، یک هزار و 695 روستا دارای سکنه و 161 روستا خالی از سکنه هستند.

وی افزود:  دولت تدبیر و امید در راستای بهره مندی روستاها از امکانات رفاهی و با هدف افزایش ماندگاری ساکنان روستاها اقدامات و برنامه های زیادی را انجام داده است که می توان به بهره مندی 85 درصد خانوارهای روستایی از نعمت گاز طبیعی اشاره کرد که این رقم تا پایان سال آینده به 97 درصد خواهد رسید.

مدیر دفتر امور روستایی استانداری اردبیل افزود: بهره مندی حدود 77 و نیم درصد روستاییان بالای 20 خانوار از آب شرب، آسفالت راه 64 درصد روستاها، اجرای طرح هادی در 64 درصد روستاهای استان و بهره مندی یک هزارو 464 روستا از اینترنت و دولت الکترونیک از جمله اقداماتی است که در جهت بهره مندی روستاییان از امکانات رفاهی صورت گرفته است.

طوبی اظهار داشت: مهمترین دلیل مهاجرت روستاییان به شهرها نبود شغل و درآمد ناکافی در روستاها است که با ایجاد فرصت های شغلی در مناطق روستایی و توسعه زیرساخت های کشاورزی و صنعت و اکوتوریسم در روستاها علاوه بر توسعه و آبادانی روستا سبب ماندگاری اهالی روستا شده و تولید محصولات کشاورزی و خودکفایی در روستاها افزایش می یابد.

نقش  دهیاری ها در کاهش مهاجرت روستاییان

مدیر دفتر امور روستایی استانداری اردبیل نقش دهیاری ها و شوراهای روستایی را در شناخت قابلیت ها و نیازهای روستا مهم ارزیابی کرد و بیان داشت: دهیاران می توانند با همکاری اهالی روستا و شورای شهر در جلوگیری از مهاجرت جوانان به شهرها و جذب اعتبارات عمرانی در جهت اشتغالزایی و رفع کمبودها در روستاها نقش اساسی داشته باشند.

طوبی گفت: بر همین اساس دفتر امور روستایی استانداری جلسات متعددی را با دهیاری و شورا و اهالی روستاها برگزار و چالش های اصلی روستا را شناسایی کرده و برای رفع این چالش ها از خود این افراد همفکری و راهنمایی گرفته می شود.

وی افزایش انگیزه و ریسک پذیری در بین روستاییان را از اهداف این جلسات ذکر کرده و اظهار داشت: ایجاد خلاقیت و خطرپذیری، افزایش مشارکت همگانی، ایجاد ظرفیت در روستاها با استفاده از تسهیل گران و بهره گیری از تکنولوژی های روز در تولید محصولات کشاورزی از دیگر اهدافی است که در روستاها و با همکاری دهیاران و شوراها و اهالی روستا به دنبال تحقق آن هستیم.

مدیر دفتر امور روستایی استانداری اردبیل افزود: در سال جاری چهار طرح اشتغالزایی از محل درآمدزایی دهیاری ها برای دریافت تسهیلات کم بهره به پست بانک معرفی شده اند که در صورت تصویب برای 150 نفر اشتغالزایی خواهند داشت.

طوبی گفت: هجده طرح در زمینه های کشاورزی دامپروری و گردشگری  با اشتغالزایی 208 نفر در روستاها نیز به بانک سینا معرفی شده و اعتباری بالغ بر هزار میلیارد ریال در نظر گرفته شده که عاملیت بانک سینا در استان طی تفاهم نامه ای با بنیاد علوی و بنیاد توسعه روستایی و استانداری های سراسر کشور این تسهیلات را پرداخت خواهد کرد.

وی سه دلیل مهاجرت معکوس را نیز یادآور شد و بیان داشت: برگشت به روستا با هدف تثبیت مالکیت زمین و ملک در روستا، بازگشت با هدف آبادانی و اشتغالزایی در روستا و بازگشت به روستا به دلیل عدم موفقیت در شهر و در برخی موارد افزایش امکانات رفاهی در روستاها از مهمترین دلایلی است که روستاییان بعد از مدتی زندگی در شهر دوباره به روستا باز می گردند.

آبادانی روستا با دستان خالی و تفکری آینده نگر

روستای موییل مشگین شهر یکی از روستاهایی است که در چند سال اخیر نام و آوازه اش در کشور و حتی در جهان شهره شده است. ایجاد چندین مجتمع آبدرمانی مدرن در این روستا که با توجه به قابلیت گردشگر پذیر بودن منطقه احداث شده است آبادانی و توسعه و پیشرفت را برای روستای گردشگری موییل به ارمغان آورده است.

روستایی که تا چند سال پیش جوانانش برای کار و کسب درآمد به استان های گیلان و تهران و سایر شهرها مهاجرت می کردند اکنون به یکی از مهاجرپذیرترین روستاها تبدیل شده و تاجایی که نیروی کار اضافی از شهرها و روستاهای اطراف جذب می کنند و به لطف آبادانی و توسعه این روستا سرمایه گذارانی از استانهای دیگر مانند شیراز و تهران برای سرمایه گذاری و ساخت ویلاهای اقامتی به این روستا مراجعه میکنند که این خود اشتغال و درآمد را برای اهالی روستا به دنبال دارد.

سجاد داسی دهیار روستای موییل است که به عنوان دهیار نمونه استان نیز شناخته شده در این رابطه به ما می گوید: با مشارکت و همکاری اهالی روستا و دهیاری، مجتمع آبدرمانی مدرن موییل با مساحت هزار متر مربع و با اعتبار 20میلیارد ریال از محل خودیاری اهالی روستا و با اشتغالزایی 50نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم در این روستا به بهره برداری رسیده است و در تلاش هستیم در سالهای آینده فازهای دیگر این پروژه را افتتاح و اشتغال و آبادانی در منطقه را افزایش دهیم.

دهیار روستای موییل افزود: پنج آبدرمانی دیگر در روستا در قالب تعاونی روستایی در روستای ما احداث شده که هر کدام برای 20 نفر به طور مستقیم و 50 نفر غیر مستقیم زمینه شغلی فراهم کرده است به طوری که برای جبران کمبود نیروی کار از استان های دیگر نیروی کار جذب می کنیم که این امر خود سبب بازگشت روستاییانی شده است که سالها پیش به دلیل نبود شغل به استان های دیگر مهاجرت کرده بودند و در واقع باعث افزایش مهاجرت معکوس شده ایم.

این دهیار نمونه استانی همکاری و مشارکت اهالی روستا با دهیاری را برای ایجاد این امکانات بسیار مهم دانست و اظهار داشت: اهالی روستا طی دو سال گذشته برای تکمیل فاز نخست پروژه چهارصد میلیارد ریال از محل خودیار یهزینه کرده اند که برای پیشبر فازهای دیگر پروژه 9 هزار میلیارد ریال اعتبار از طرف سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور تصویب شده است که در صورت پرداخت رونق و آبادانی روستای موییل و روستاهای اطراف و بازگشت مهاجران به روستاها را به دنبال خواهد داشت.

داسی توسعه و بهسازی راه های روستایی به خصوص روستاهای هدف گردشگری را در دسترسی گردشگران به این امکانات و آبادانی و رونق و افزایش درآمد روستاییان بسیار مهم عنوان کرد و گفت: امکانات و اعتبار گردشگری که در سایر شهرهای گردشگری مانند سرعین هزینه می شود باید به صورت عادلانه در بین سایر شهرستان ها و روستاهای گردشگر پذیر توزیع شود.

معضلات و مشکلات مهاجرت روستاییان به شهرها

کارشناس اجتماعی نیز با بیان اینکه در طول تاریخ مهاجرت روستا - شهری وجود داشته ولی با سرعتی که هم اکنون وجود دارد نبوده است گفت: توسعه زیر ساخت ها در شهر و پیشرفت های اقتصادی و فرهنگی و سیاسی در شهر باعث جذب جوانان روستایی به سمت شهرها شده است.

داوودزاده عوامل اکولوژیکی مانند خشکسالی نبود تفریحگاه های مناسب در روستاها از قبیل ورزشگاه و سالن ورزشی، نبود آموزش در سطوح بالا، پایین بودن سطح بهداشت و عدم دسترسی به امکانات درمانی مانند نبود پزشک دایمی در روستا از دیگر عواملی است که باعث مهاجرت روستاییان به شهرها می شود.

وی افزود: مسئولان و دست اندرکاران این حوزه باید با افزایش امکانات رفاهی تفریحی، بهداشتی و همچنین برقراری دولت الکترونیک و دفاتر پیشخوان خدمات دولت در روستاها باید ماندگاری روستاییان را افزایش دهند.

 کارشناس اجتماعی بیان داشت: توزیع عادلانه امکانات بین شهرها و روستا ها باعث افزایش سطح رفاه و درآمد روستاییان خواهد شد و می توان با دادن تسهیلات ارزان قیمت و حتی زمین به روستاییانی که زمین ندارند روستاییان را به ماندن در روستا تشویق کرد.

داوود زاده اظهار داشت: مهاجرت روستاییان هم اثار مثبت دارد هم منفی که از آثار مثبت آن می توان به تامین نیروی کار برای صنایع و کارخانه ها و تبادل فرهنگ را یاد کرد.

وی گفت: روستاییانی که به شهرها مهاجرت می کنند از یک تولید کننده به مصرف کننده تبدیل شده و افرادی که خود زمانی تولید کننده بوده و باری از دوش دولت برمی داشتند خود اکنون سرباری برای جامعه خواهند شد.

داوود زاده افزود: مهاجرت روستاییان معضلاتی از قبیل حاشیه نشینی اشتغال به شغل های کاذب، پیوستن به باندهای تبهکاری، قانون گریزی، گسترش اعتیاد درگیریهای فردی و دسته جمعی و مشکلات روحی روانی مانند افسردگی را در پی خواهد داشت که باید دولت و مسئولان تلاش کنند تا با افزایش ماندگاری جمعیت روستایی در روستاها از بوجود آمدن این قبیل معضلات و مشکلات در جامعه جلوگیری کنند.

کارشناس اجتماعی نقش رسانه ها بویژه صدا و سیما را در شناساندن و معرفی قابلیت ها و جاذبه های زندگی روستایی مهم و اثرگذار دانست و بیان داشت: صدا وسیما در امر ترویج زندگی روستایی و شناخت قابلیت های روستایی بیشتر از این می تواند عمل کند.

هزینه ایجاد شغل و کارآفرینی در روستاها به مراتب کمتر از شهر است و تنها راهکار جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها توجه هرچه بیشتر دولت به زیرساختهای روستایی و افزایش اشتغال در روستاها است.

افزایش سطح رفاه روستاییان نقش مهمی در کاهش مهاجرت به شهرها دارد و قابلیت ها و ظرفیت هایی که در روستا و روستایی وجود دارد سرمایه ارزشمندی در دست مدیران و مسئولان است تا با بهره گیری از این سرمایه عظیم و ارزشمند از آن درجهت توسعه و آبادانی روستاها و افزایش جمعیت روستایی و تامین امنیت غذایی کشور و سربلندی و عزت جامعه روستایی بهره گیرند.

انتهای پیام/ح