به گزارش خبرنگار حوزه احزاب و تشکل های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛  علی اکبر ولایتی در برنامۀ مستند «ایران» که به «ایران و هویت فرهنگی ایرانیان» می پردازد، در خصوص «روشِ فرهنگی صفویه در ایران» گفت: سیاست فرهنگی صفویه در ایران را می توان بر دو پایه اساسی ترویج و تقویت مکتب اهل بیت (علیهم السلام) و ترویج و تقویت هویت ایرانی ارزیابی کرد.

مشاور امور بین الملل رهبر معظم انقلاب اسلامی در ادامه با ذکر نمونه هایی از این سیاست به تبیین این نظر پرداخت و تصریح کرد: شاهنامه خوانی در زمان سلجوقیان، غرنویان و آل بویه رایج نبود و در زمان صفویه، عده ای تربیت شدند که شاهنامه نقل کنند که به شاهنامه خوان مشهور شدند و در قهوه خوانه ها، که با آغاز ورود قهوه از عثمانی به ایران، محلی برای اجتماع و گفت و شنود مردم شده بود، شاهنامه خوانی می کردند. همین نقال ها از روی کتاب های حملۀ حیدری که آن ها هم در همین بحرِ مُتِقارب هست و شعرهای حماسی دربارۀ جنگ های واقعی و یا بعضاً خیالی است نقل می گفتند و در دهۀ اول محرم، از روی کتاب روضه الشهداء ملاحسین واعظ کاشفی (840-910ق) واقعۀ عاشورا را نقل می کردند.

وی افزود: از سوی دیگر، زورخانه به این شکلی که ما امروزه می بینیم با این مشخصات که تلفیقی از عیاری، فتوت و جوانمردی، هویت ایرانی، عرفان، ادب و هنر، و حب اهل بیت (علیهم السلام) و احترام به سادات است میراث عهد صفویه است. این بهترین میراثی بود که صفویه از قدیم گرفتند و آن را روزآمد کردند. این درحالی است که ما اگر امروز بخواهیم این کار را با این مقدماتی که دراختیار داریم، روزآمد کنیم، باید اظهار عجز کنیم».

ولایتی بازتعریف هویت ایرانی در عهد صفوی را مهم ترین هنر صفویه دانست و گفت: تلفیق هویت تازه شکل گرفتۀ ایرانی با همۀ اقوامی که در مرزهای ایران آن روز ساکن بودند کیمیاگری صفویان بود. قریب هزارسال است که اقوام آسیای مرکزی به ایران آمده اند. بیش از هزار سال است که عرب ها و سادات به ایران آمده اند. ترکیب ایرانی همین اقوامی است که امروزه بدنۀ جامعۀ ایران را تشکیل می دهند. صفویان این مفهوم را نهادینه کردند. اما درست، عکس این سیاست در زمان پهلوی عمل شد و مفهوم «ایرانی بودن» به «آریایی بودن» تقلیل یافت؛ گویی همۀ مردم ایران شجره نامه ای دارند که آن ها را تا زمان کوروش، ساکن ایران و دارای خون آریایی معرفی کند. صفویه همۀ اقوام ساکن در ایران را فارغ از نژاد و مذهب (شیعه و سنی) حول محور «محبت اهل بیت (علیهم السلام)» و «هویت ایرانی» گرد هم آورد. همین هنر صفویه بود که سبب شد صفویه بتواند هم زمان در مقابل عثمانی، ازبکان، گورکانیان هند و پرتغالی ها که پنهان و آشکار با ایران نزاع داشتند بایستند و از تمامیت ارضی کشور دفاع کنند. صفویان از بازتعریف هویت ایرانی کاخ بلندی ساختند که همۀ ما، بعد از صفویه، بر همان خوانی نشسته ایم که صفویه گسترد.

گفتنی است؛ مجموعه مستند و گفت و گو محور «ایران» با موضوع «ایران و هویت ایرانیان» است که از شبکۀ دوم سیما پخش می‌شود.

انتهای پیام/