به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز؛تاریخ رسمی کاریکاتور در آذربایجان را باید در دوران چاپ و نشر و ورود دستگاههای چاپ به تبریز پیگیری نمود . برای نخستین بار در ایران كاریكاتور در سال 1906 میلادی به وسیله روزنامه ملانصرالدین وارد فرهنگ مطبوعاتی و فضای هنری کشور شد. این روزنامه به دلیل استفاده از زبان كاریكاتور برای ارائه مطالب خود در میان مردم عادی و بیشتر كم سواد آن زمان، جایگاه ویژه ای یافته بود.
ملانصرالدین نخست در تفلیس ، بعد در باکو و بعد از ورود به ایران در تبریز منتشر شد. به تدریج در دیگر روزنامه های منتشره در تبریز همچون آذربایجان و حشرات الارض نیز بهره گیری از کاریکاتور رواج یافت . محتوای بیشتر کاریکاتورهای آن زمان درباره ظلم و ستم حکام محلی ، وضعیت نامساعد بهداشتی و خدماتی ، جهل ، بیسوادی و خرافات بود . بعد از سرکوب مشروطیت کاریکاتور تبریز هم بی رمق شد تا زمان انقلاب اسلامی اتفاق مهمی در عرصه کاریکاتور تبریز رخ نداد. تا اینکه از اواخر دهه شصت ، بار دیگر کاریکاتور تبریز قد علم کرد و با تشکیل گروههای متعددی چون ترخون ، کاکتوس ، گونش ، سیزده ، کیرپی و ... دوباره خود را سازماندهی کرد که محصول این تلاشها در اوایل سال 1380 شمسی تأسیسی انجمن کاریکاتوریستهای تبریز بود.
تبریز تنها انجمن رسمی و ثبت شده کاریکاتور کشور را داراست
رحیم بقالاصغری، رئیس انجمن كاریكاتور تبریز درگفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز؛گفت: تبریز تنها انجمن رسمی و ثبت شده کاریکاتور کشور را داراست که زیر نظر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می کند و از آغاز فعالیت خود از سال 1380 بیش از 10جشنواره و مسابقه بین المللی برگزار كرده است .
وی افزود: این انجمن تاکنون بیش از 10 جشنواره بینالمللی را برگزار کرده که اغلب با مضامین مورد تاکید رهبر معظم انقلاب و آموزههای دینی اجرا شده است و اعضای انجمن کاریکاتور که تحت نظارت هیئت مدیره که خود تحت نظارت بازرس انجمن قرار دارند به فعالیت هایی مشغولند که آخرین این فعالیت ها برگزاری یازدهمین جشواره بین المللی انجمن کارتونیست های ایران بود .
بنا به گفته وی این انجمن بیش از 100 کاریکارتوریست حرفه ای عضو دارد و در زیر سایه تشکیلاتی منسجم ، منظم و کنترل شده فعالیت می کنند و اعضای انجمن هر دو سال یكبار , اعضای هیات رئیسه , بازرسین و رئیس خود را طبق اصول اساس نامه انتخاب میكنند و این انجمن با حمایت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تبریز , درآمد كلاسها , فروش محصولات كاریكاتور و حق عضویت اعضای خود اداره میشود.
بلافاصله بعد از تأسیس اولین و تنها سازمان و انجمن ثبت شده و رسمی کاریکاتور ایران در تبریز ، نشریه ، سایت ، مسابقات کاریکاتوری نیز شروع به فعالیت گسترده کردند.
رحیم بقال اصغری دبیر جشنواره های بین المللی کاریکاتور تبریز در زمینه جشنواره های کارتونی می گوید : جشنواره ها رسانه ها و قالبهای بیان هستند که برای نشان دادن کاستیها و نقاط ضعف موضوعات مختلف به کار می روند که به صورت غیر مستقیم فرهنگ جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد چون رفتارهای ناپسند افراد ، نابرابریها و کاستیها را نشان می دهد .
وی اضافه می کند که اولین جشنواره ها در سال 1373 و با عنوان جشنواره کاریکاتور شمال غرب و توسط اداره فرهنگ و ارشاد استان آذربایجان شرقی برگزار شد و بعد از سه دوره و از سال 1381 به صورت بین المللی برگزار گردید .
اصغری با اشاره به اینکه تبریز با برگزاری 4 جشنواره بین المللی در سال ، بیشتر از کانونهای کاریکاتوری جهان از قبیل مقدونیه ، بلژیک و ترکیه جشنواره بین المللی کارتونی دارد ،گفت: تبریز با داشتن بهترین كاریكاتوریست های دنیا یكی از بزرگترین قطب های كاریكاتور جهان است.
رئیس هیئت موسس انجمن کاریکاتور ایران و رئیس انجمن کاریکاتور تبریز در پایان سخنان خود گفت:کاریکاتور تبریز با ظهور جوانان کاریکاتوریست در حال شکوفایی است زیرا با نگاهی به میانگین سنی کاریکاتوریست های جهان به این نتیجه می رسیم که کاریکاتوریست های دنیا پیر هستند در حالی که کاریکاتوریستهای جوان تبریزی در صحنه جشنواره های بین المللی جوایز متعددی را به خود اختصاص داده و نام کشورمان را در جهان کاریکاتور مطرح کرده اند.
وی افزود: بنابراین با سرمایه گذاری و تلاش فراوانی که راستای کشف استعدادها و بارورسازی آنها در تبریز صورت گرفته است خوشبختانه امروز تبریز به عنوان قطب کاریکاتور جهان مطرح شده است.
سایت تبریز كاریكاتور در ردیف یك میلیون سایت پربیننده جهان جای گرفته است
سعید رحیمی مدیر سایت تبریز کارتونز نیز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز؛می گوید : سایت اینترنتی كاریكاتور تبریز با آدرس www.tabrizcartoons.com یک سایت تخصصی در زمینه کاریکاتور است و در این سایت تازه ترین آثار کاریکاتوریست های ایرانی و تبریزی عرضه می شود.
وی گفت: این سایت با بیش از ده هزار صفحه سایت پربیننده ای است و در رده اول سایت های تخصصی كاریكاتور دنیا قرار دارد به طوری که براساس آمار مؤسسه های بین المللی سایت تبریز كاریكاتور در ردیف یك میلیون سایت پربیننده جهان جای گرفته است.
رحیمی افزود:این سایت از سال 1380 شروع به کار کرده است و در آن آخرین اخبار ، اطلاعات مر بوط به کاریکاتور تبریز ، ایران و حتی جهان به دو زبان فارسی و انگلیسی درج و گنجانده می شود .
تاسیس موزه کاریکاتور در تبریز کار بعدی کاریکاتوریستهای تبریزی است که در اسفند 1385خورشیدی و در بخش غربی خانه هنر این شهر تأسیس شده است و در محوطه باغ گلستان و در محل پیشین کتابخانه ملی تبریز قرار گرفتهاست.
موزه کاریکاتور تبریز نخستین موزه کاریکاتور در سطح قاره آسیا
محمد محمد پور ، مدیركل فرهنگ و ارشاد آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز؛ گفت: موزه کاریکاتور تبریز نخستین موزه کاریکاتور در سطح قاره آسیا و پنجمین موزه کاریکاتور در سطح جهان است كه از بخشهای مختلفی نظیر سالن آمفیتئاتر، سالنهای نگارخانه، سالنهای ویدیوآرت و کارگاههای نقاشی تشکیل شدهاست و در آن بیش از یك هزار آلبوم در كتابخانه موزه به همراه آرشیو نشریات تاریخی و خارجی موجود است كه مورد استفاده عموم قرار میگیرد.
مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی یادآور شد : در آرشیو موزه 20هزار اثر اصل از استادان و كاریکاتوریستهای مشهور جهان نگهداری میشود كه این آثار حاصل برپایی بیش از 10 جشنواره بینالمللی در استان است.
محمد پور گفت: موزه یاد شده دارای دو گالری وسیع می باشد که 70 اثر اصل از برجسته ترین کارتونیستهایی چون زلاتوفسکی، کوزوبورکین، کوراغلی، درژنین، کولمشکینو، پرومبیتا، بایرام حاجی زاده و ... در آن به نمایش در آمده است .
وی افزود:در حیاط موزه مجسمه ای از شخصیت یک بار فروش توسط آقایان خلیل امامی و خسرو طالب پور ساخته شده است، گفته می شود این بار فروش را روتر در میدان صاحب الامر تبریز کشیده است .
محمد پور گفت :همچنین مجسمه بزرگی از شخصیتی دیگر که کار روتر می باشد، در ورودیه موزه نصب گردیده که ساخت این اثر را محمد مغفوریون به عهده داشته است که این مجسمه ها سمبل انجمن کارتونیست های تبریز به شمار می روند.
برگزاری مسابقات و جشنواره های ملی و بین المللی کاریکاتور در تبریز از دیگر کارهای زیربنایی صورت گرفته از سوی کاریکاتوریستهای این شهر است.
راه اندازی موزه کاریکاتور تبریزمراکز کشف و پرورش استعدادهای هنری کودکان و نوجوانان
ولنتاین جورجیو از مشهورترین كاریكاتوریستهای بلغاری كه تاكنون دو بار برای شركت در جشنواره های بین المللی كاریكاتور تبریز به این شهر مسافرت كرده به خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز؛در خصوص جشنواره های بین المللی كاریكاتور تبریز گفت: جشنواره بین المللی كاریكاتور تبریز از نظر كیفیت آثار ، هنرمندان شركت كننده و نحوه برگزاری در ردیف بهترین های جهان می باشد و سطح كیفی این جشنواره ها بسیار بالاست و آثار ارایه شده به آن موجب شگفتی هنرمندان بین المللی می شود.
یکی دیگر از کارهای زیربنایی انجام شده در تبریز راه اندازی مراکز کشف و پرورش استعدادهای هنری کودکان و نوجوانان - آموزش آکادمیک طراحی- نقاشی- کاریکاتور- تصویرگری در این شهر می باشد و در همین راستا آموزشگاههای با عناوین آراد و آی سو برای آموزش کاریکاتور به خردسالان و نوجوانان تاسیس شده است به گونه ای که بنا به گفته آقای داوود پناهی مدیر یکی از این موسسات آموزشی در حال حاضر نزدیک به هزار نفر هنرجو در این مدارس مشغول یادگیری هستند که ثمره و نتیجه این سرمایه گذاری در ده سال بعد عینیت خواهد یافت و در صورتی که این روند ادامه یابد در 20 سال آینده به طور قطع کاریکاتور تبریز در صدر کاریکاتور جهان قرار می گیرد .
بهره گیری از زبان و قلم پاک و احترام به ارزشهای دینی از امتیازات انجمن کاریکاتورتبریز
فرهاد رحیم قراملکی از کارتونیستهای موفق تبریزی که یکی از آثارش ( ابر بی پولی ) جزو آثار منتخب جشنواره بین المللی کارتون مطبوعات جهان ( ورلدپرس پرتغال2011) قرار گرفته است درباره ویژگیهای آثار کاریکاتوری تبریز به خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز؛ گفت : از مهمترین امتیازات کاریکاتوریستهای تبریزی بهره گیری از زبان و قلم پاک ، توجه به اخلاقیات و احترام به ارزشهای دینی ، ملی و قومی در آثارشان می باشد و همین موضوع باعث شده است که تبریز به عنوان مرکز پاک ترین و فاخرترین کاریکاتورهای جهان مطرح شود .
وی افزود: همچنین کاریکاتوریستهای تبریزی متعهد به این مسئله هستند که قبل از پرداختن به موضوعات در قالب کاریکاتور به طور مفصل جوانب و زوایای مختلف موضوع را مورد مطالعه و بررسی قرار داده و بعد از تحقیق به طراحی اقدام نمایند که این امر نیز سبب شده است تا کیفیت و محتوا حرف اول را در فعالیتهای کاریکاتوریستهای تبریزی بزند .
انتهای پیام/ش