به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، همه ساله مردم استان مازندران با فرا رسیدن آخرین چهارشنبه سال اقدام به تهیه و پخت آش می‌کنند.

آش چهل گیاه که نام‌های دیگری چون آش هفت ترشی و آش گزنه را هم دارد، یکی از قدیمی‌ترین و بارزترین رسوم زنان مازنی‌ برای چهارشنبه‌ آخر سال است که معمولا از چهل گیاه شامل انواع سبزی‌های محلی، گزنه، زولنگ، اناریژه، شکوفه و جوانه درختان برای تهیه این آش مخصوص استفاده می‌کنند.

همدلی بانوان روستا‌ها و شهر‌های مازندران با پخت آش

بانوان مازندرانی  در این روز تدارک یک مهمانی ساده، اما مهم برای استقبال سال پیش رو با خانم‌های روستا و فامیل با پخت آش ترشی می‌بینند که در نوع خود بی نظیر است.

آمنه  از اهالی روستای طبقده شهرستان میاندو رود در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت:صبح روز چهارشنبه هر سال به اتفاق اهل خانواده شوهر و خواهریش آش هفت ترشی، درست می‌کنند.

وی افزود: آشی که هفت نوع ترشی مانند آب نارنج، آب لیمو، آب انار، سرکه، گوجه سبز، و آب ازگیل در آن می‌ریزند و بعد از آماده شدن بین همسایه‌ها پخش می‌کنند.

رضوان یکی از بانوان ساروی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: در این آش که به آش گزنه نیز معروف است ، انواع گیاهان و سبزی محلی و کوهی از جمله انارریجه، زولنگ، اوجی، گزنه و کدو و انواع حبوبات شامل نخود، لوبیا، عدس و باقلا و برای ترش کردن آن که نشانه دلسردی از سال کهنه است از ترشی آلوچه، ازگیل و رب انار استفاده می‌شود.

وی افزود: این آش را در قدیم در روز سوم مرده‌ها می‌پختند و علاوه بر طعام به مهمانان می‌دادند که نشانه تنفر از غم و ناراحتی است.

به نظر می‌رسد جشن چهارشنبه سوری، جشن پایان زمستان و مراسم پیش از عید است و یک نقطه پایانی برای خانه‌تکانی و آماده شدن برای شب عید است و به نوعی با این جشن به استقبال بهار و نوروز می‌روند.

این آش با وجود حبوبات زیاد، سرشار از پروتئین گیاهی است و به خاطر وجود کدو حلوایی و سبزیجات جنگلی و معطری مانند زولنگ، گشنیز، شوید، اناریجه و گزنه بسیار خوشمزه است.

آش ترش صبح چهارشنبه آخر سال به صورت دسته جمعی پخته و بین همسایه‌ها توزیع می‌شود.

مردم این منطقه آش ترش آخرین چهارشنبه سال را به نیت مردگان خود خیرات می‌کند واگر کسی به خاطر اشتغال زیاد موفق به پختن این آش نشود حتما سهمی از آش همسایه‌ها و یا اقوام خود می‌برد.

چهل گیاه آشی برای پایان آخرین چهارشنبه سال

عبداللهی یکی از بانوان روستای اومال شهر نکا در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: هر سال در آخرین چهارشنبه سال به جنگل می‌رویم و انواع سبزی‌های جنگلی و معطری شامل زولنگ، اناریجه و گزنه می‌چینیم.

عرب یکی از بانوان روستای اومال در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: آش ترشی یک بهانه است تا بواسطه این دورهمی کینه و کدورت اگر در مدت یکسال که میان افراد ایجاد شده است با این مهمانی ترشی و تلخی زندگی دور ریخته می‌شود.

آزرده دیگر بانوی روستایی گفت: مردم این منطقه آش ترش آخرین چهارشنبه سال را به نیت مردگان خود خیرات می‌کند واگر کسی به خاطر اشتغال زیاد موفق به پختن این آش نشود حتما سهمی از آش همسایه‌ها و یا اقوام خود می‌برد.

خواص گیاهی آش چهل گیاه

شکری راد کارشناس تغذیه مرکز بهداشت مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: این آش با وجود حبوبات زیاد، کدو حلوایی و سبزیجات جنگلی و معطری مانند زولنگ، گشنیز، شوید، اناریجه و گزنه سرشار از پروتئین گیاهی است.

پایان پخت آش چهل گیاه و پریدن از آتش

در حین پختن آش در حیاط خانه در چند نقطه آتش درست می‌کنند و اهالی آن خانه با خواندن اشعار محلی و دعای خیر و برکت برای سال جدید از روی آتش می‌پرند و به استقبال سال نو می‌روند و به این گونه آخرین چهارشنبه رو به صورت کاملا سنتی جشن می‌گیرند.

محمدعلی که از آتش بازی‌های ۵۰ سال قبل خاطره‌های جور وا جوری دارد در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: با نزدیک شدن خورشید به خط افق، پدر و یا مردان خانه هفت بوته آتش که عدد هفت، عدد خوش یمنی است، درست می‌کنند و در حالی که آواز می‌خوانند با آرزوی شادی و خوشی برای خود و اهالی خانه، از روی آتش می‌پرند و می‌خوانند: چهارشنبه‌سوری کمیّ، پارسال دوسوری کمیّ، امسال دوسوری کمیّ.

حسن و زهرا که به تازگی در سال جدید ازدواج کردند نیز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: غروب روز چهارشنبه سوری در حالی که برای خود و خانواده و دوستان آرزوی خوشی در سال نو می‌کنند از روی کاه‌هایی که آتش زده‌اند می‌پرند.

وی با بیان اینکه دراین روز پریدن نمادین از آتش با هدف نزدیکی بیشتر افراد به یکدیگر انجام می‌شود. افزود:از قدیم تا به امروز مازندرانی‌ها معتقدند پریدن از روی آتش در چهارشنبه آخر سال خوش یمن است.

سنت پختن آش چهل گیاه از آغاز نوروز باستان در مازندران

حسین اسلامی مسئول پژوهشکده وکتابخانه مازندران شناسی با اشاره به رویش زیاد گیاه گزنه در مناطق جنگلی مازندران گفت: مردم مناطق روستایی و ییلاقی مازندران در آخرین چهارشنبه سال از گیاه گزنه آش گزنه یا گزنه آش درست می‌کردند و این سنت همچنان در میان مردم برگزار می‌شود.

وی با بیان اینکه اکثر شیرینی‌ها با آرد برنج، مغز گردو، شکر قرمز و عسل در این روز پخته می‌شوند. افزود: آغوز نون، بهاردونه، پشت زیک، پیس کنده از شیرینی‌های محلی و رایجی هستند که دراین آیین استفاده می‌شود.

وی گفت: دراین روز پریدن نمادین از آتش با هدف نزدیکی بیشتر افراد به یکدیگر انجام می‌شود.

طوبی اوصانلو مسئول واحد مردم‌شناسی و میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: در گذشته آش ترش مازندرانی را چهارشنبه آخر سال و همچنین در روز سوم یادبود درگذشتگان طبخ می‌کردند و به همه مهمانان علاوه بر طعام، آش ترش هم میدادند که این هم نشان دهنده تنفر آن‌ها از غم و ناراحتی بود.

وی افزود:پرونده ثبت ملی آش گزنه یا آش چهل گیاه به عنوان میراث معنوی مازندران در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور ارسال شد.

گزارش از آتنا رستمی آله خیلی

انتهای پیام/آ