به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوانقتی به عناوین کتاب های ترجمه در بازار کتاب نگاه می کنیم، می بینیم کتاب یک نویسنده با عناوین مختلف منتشر شده است. برای فهمیدن دلیل این امر به سراغ مترجمان رفتیم و نظر آنها را در این باره جویا شدیم.

مهدی افشار، مترجم در گفتگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص کتاب هایی که با عناوین مختلف ترجمه و روانه بازار کتاب شده اند گفت: عنوان کتاب باید بازار پسند باشد و مخاطب را به سوی خود جلب کند. وقتی ناشران کتاب ترجمه شده ای را منتشر می کنند، با توجه به ذوق و سلیقه، محتوای کتاب و علایقی که در جامعه مخاطب وجود دارد، عناوین کتاب های ترجمه شده تغییر می کند و خواننده ممکن است اشتباه کند. به عنوان مثال کتاب «منشاء» (origin) اثر «دن براون» به نام های دیگری چون  «خاستگاه و مبدا» در بازار کتاب وجود دارد. به دلیل اینکه این کتاب در بازار کتاب مخاطب زیادی دارد.

وی افزود: ممکن است خواننده کتاب اشتباه کند و گمان کند «خاستگاه و مبدا» نام اثر دیگری از «دن براون» است. برای جلوگیری از این مسئله باید حتما در شناسنامه کتاب ذکر شود که عنوان اصلی کتاب فلان عنوان بوده است. عنوان اصلی کتاب به زبان انگلیسی یا فرانسوی در کتاب نوشته شود و درباره عنوان های دیگر آن توضیح بدهند.  به دلیل اینکه نمی توانیم ناشران را از انتشار کتاب با توجه به سلایق‌شان منع کنیم، حتما باید این اتفاق بیافتد. اما حتما بگویند کتاب قبلا با عناوین دیگری منتشر شده است. خوشبختانه در کتابخانه ملی در فهرست نویسی قبل از انتشار کتاب، این مسئله را ذکر می کنند اما خیلی برجسته نیست. این اطلاعات در یک بخشی نوشته شده است که خواننده ایرانی عادت ندارد به این مسئله توجه کند. برای همین باید در شناسنامه کتاب ذکر شود.

این مترجم با اشاره به فایده های ذکر عنوان ترجمه دیگری از یک کتاب در شناسنامه آن بیان کرد: اینکه کتابی با عنوان دیگری ترجمه شده است در شناسنامه کتاب ذکر شود، این ویژگی را دارد که وقتی مخاطب می بیند کتابی را با چند ناشر ناشر و چند مترجم می بیند، به عنوان مثال می‌بیند کتابی را نجف دریابندری، عبدالله کوثری و یک مترجم جوان ترجمه کرده است، می تواند تصمیم بگیرد چه ترجمه ای را انتخاب کند. از سوی دیگر با این کار مترجم ها همدیگر را به این شیوه به مخاطب معرفی می کنند. مخاطب ایرانی باید یاد بگیرد صرف طرح روی جلد و عنوان اثر کتابی را نخرد؛ بلکه صفحه های آغازین مقدمه، شرح پشت جلد کتاب را بخواند و کتاب را بخرد. باید یاد بگیرد با چشم باز کتاب بخرد.

ناهیده هاشمی، مترجم نیز در گفتگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص انتشار کتاب های ترجمه با عناون مختلف در بازار نشر اظهار کرد: گاهی اوقات انتخاب عنوان دیگری برای کتاب به این بستگی دارد که عنوان اصلی کتاب چه باشد. به گونه ای که بتوان آن را به راحتی ترجمه کرد و اینکه عنوان کتاب مخاطب را جذب می کند یا خیر. موارد بسیار کمی است که مترجم ناچار می‌شود عنوان اثری را تغیر دهد. اما اینکه از یک کتاب چند ترجمه با عنوان های مختفی در بازار نشر عرضه شود، سبب سردرگمی مخاطب خواهد شد.

وی افزود: وقتی در بازار آشفته ترجمه، اثری با عنوان های مختلف ترجمه شود، نمی توان تشخیص داد کدام کتاب اثر متعلق به کدام نویسنده است. بعضی وقت ها ممکن است ناشری بخواهد همان اثر ترجمه شده را دوباره منتشر کند؛ گاهی اوقات عناوین مختلف از یک ترجمه در بازار نشر وجود دارد. برای مثال یک کتاب با پنج عنوان مختلف  منتشر شود. این مسئله مخاطب را سردرگم می کند. برای این مسئله باید وزارت ارشاد قانونی وضع کند که هرکس با میل و خواسته خود نتواند عنوانی برای اثر ترجمه شده انتخاب کند.

این مترجم با اشاره به لزوم وجود قانونی که هم ناشر، هم نویسنده و هم مترجم از آن پیروی کند، تصریح کرد: روی نامگذاری کتاب های ترجمه باید نظارت وجود داشته باشد؛ وقتی عنوان های یک کتاب ترجمه شده متعدد باشد، اصل اثر گم می شود و فکر می کنید یک اثر دیگر است. اگر هم نویسنده کتاب را بشناسید، ممکن است فکر کنید اثر جدیدی از همان نویسنده است. بنابر این اگر هر ناشری با میل خود ترجمه یک کتاب را با هر نامی که بخواهد منتشر کند، بازار آشفته ای در ترجمه ایجاد خواهد شد.

هاشمی اظهار داشت: قبول دارم که تمام ترجمه ها از یک کتاب با عنوان های مختلف منتشر نمی شود، اما همین تعداد به ظاهر اندک می تواند مخاطب را سردرگم کند و مخاطب به اشتباه بیافتد و گمان کند اثر جدیدی از یک نویسنده است. باید برای حل این مسئله چاره ای اندیشید یا مسئولان قوانینی برای عناوین کتاب های ترجمه وضع کنند و یا اینکه مخاطبان شیوه خرید کتابشان را تغییر دهند تا شاید این شیوه جذب مخاطب برای فروش کتاب های ترجمه کم رنگ شود و در بهترین حالت در بین ناشران خریدار نداشته باشد.

انتهای پیام/