به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ قرآن سراسر اعجاز در زندگی مادی و معنوی است. اگر ما آن را با معرفت تلاوت کنیم، حتماً اثرات آن را خواهیم دید. برای آگاهی و فهم بهتر و بیشتر آیات قرآن کریم هر شب تفسیر  آیاتی از این معجزه الهی را برای شما آماده می‌کنیم.

سوره نساء چهارمین سوره قرآن کریم است و ۱۷۶ آیه دارد. سوره نساء از نظر ترتیب نزول، بعد از سوره ممتحنه قرار دارد. همانطور که می‌دانیم ترتیب کنونی سوره‌های قرآن مطابق با ترتیب نزول سوره‌ها نیست. این سوره در مدینه و پس از هجرت پیامبر اکرم (ص) نازل شده است.

این سوره از نظر تعداد کلمات و حروف طولانی‌ترین سوره پس از سوره بقره است و به دلیل اینکه بیشترین مباحث آن درباره احکام زنان گردآوری شده، به سوره نساء نامیده می‌شود.

فضیلت و خواص خواندن سوره نساء

در فضیلت سوره نساء از پیامبر عظیم الشأن اسلام روایت شده است: «هر کس سوره نساء را قرائت کند، مانند آن است که بر همه مؤمنانی که میراثی بر جای گذاشته اند، صدقه داده است و اجری همانند آزاد کردن بنده به او خواهند داد و از شرک به دور بوده و در مشیّت الهی، از کسانی خواهد بود که خداوند از آن‌ها در گذشته است». در کلامی از امیرالمؤمنین علی علیه السلام آمده است: «اگر فردی سوره نساء را روز‌های جمعه تلاوت نماید، از فشار قبر در امان خواهد بود.» شیخ طوسی قرائت سوره نساء را بعد از نماز صبح روز جمعه، مستحب دانسته است.

تفسیر آیه ۱۵۹ سوره نساء

وَ إِنْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ إِلَّا لَیُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یَکُونُ عَلَیْهِمْ شَهِیدًا ﴿۱۵۹﴾

و از اهل کتاب کسى نیست مگر آنکه پیش از مرگ خود حتما به او ایمان مى ‏آورد و روز قیامت [عیسى نیز]بر آنان شاهد خواهد بود (۱۵۹)

تفسیر:

در تفسیر آیه فوق دو احتمال است که هر یک به جهاتى قابل ملاحظه است:

۱ - آیه مى فرماید: (هیچکس از اهل کتاب نیست مگر اینکه به مسیح (علیه السلام) پیش از (مرگ خود) ایمان مى آورد.)
(و ان من اهل الکتاب الا لیؤ منن به قبل موته)

و آن در هنگامى است که انسان در آستانه مرگ قرار مى گیرد و ارتباط او با این جهان ضعیف و با جهان بعد از مرگ قوى مى گردد، پرده‌ها از برابر چشم او کنار مى رود، و بسیارى از حقایق را مى بیند، نسبت به آن آگاهى مى یابد، در این موقع است که چشم حقیقت بین او مقام مسیح (علیه السلام) را مشاهده مى کند و در برابر او تسلیم مى گردد آن‌ها که منکر او شدند به او مؤمن مى شوند و آن‌ها که او را خدا دانستند به اشتباه خود پى مى برند.

در حالى که این ایمان همانند ایمان فرعون و اقوام دیگر و اقوامى که گرفتار عذاب مى شدند و در لحظه مشاهده عذاب و مقدمات نابودى و مرگ ایمان مى آوردند هیچگونه سودى براى آن‌ها ندارد - پس چه بهتر که به جاى اینکه در آن لحظه حساس که ایمان سودى ندارد ایمان بیاورند، اکنون که ایمان مفید است مؤمن شوند (طبق این تفسیر ضمیر قبل موته به اهل کتاب بر مى گردد).

۲ - منظور این است که تمام اهل کتاب به حضرت مسیح (علیه السلام) پیش از (مرگ او) ایمان مى آورند یهودیان او را به نبوت مى پذیرند و مسیحیان دست از الوهیت او مى کشند و این به هنگامى است که مسیح (علیه السلام) طبق روایات اسلامى در موقع ظهور مهدى (عج) از آسمان فرود مى آید، و پشت سر او نماز مى گزارد و یهود و نصارا نیز او را مى بینند و به او و مهدى (علیه السلام) ایمان مى آورند، و روشن است که مسیح (علیه السلام) به حکم اینکه آئینش مربوط به گذشته بوده وظیفه دارد در این زمان از آئین موجود یعنى آئین اسلام که مهدى (علیه السلام) مجرى آن است پیروى کند (طبق این تفسیر ضمیر قبل موته به مسیح بر مى گردد نه به اهل کتاب).

در بسیارى از کتب اسلامى این حدیث از پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) نقل شده است که فرمود:

کیف انتم اذا نزل فیکم ابن مریم و امامکم منکم:

(چگونه خواهید بود هنگامى که فرزند مریم در میان شما نازل گردد، در حالى که پیشواى شما از خود شما است).

البته مطابق این تفسیر منظور از اهل کتاب جمعیت یهود و مسیحیانى هستند که در آن زمان وجود دارند.

در تفسیر (على بن ابراهیم) از (شهر بن حوشب) چنین نقل شده که روزى حجاج به او گفت: آیه اى در قرآن است که مرا خسته کرده و در معنى آن فرو مانده ام، (شهر) مى گوید کدام آیه است اى امیر! حجاج گفت: آیه و ان من اهل الکتاب ... زیرا من یهودیان و نصرانیانى را اعدام مى کنم که هیچگونه نشانه اى از چنین ایمانى در آن‌ها مشاهده نمى کنم، شهر مى گوید آیه را درست تفسیر نکردى، حجاج مى پرسد چرا! تفسیر آیه چیست! شهر مى گوید: منظور این است که عیسى (علیه السلام) قبل از پایان جهان فرود می‌آید و هیچ یهودى و نه غیر یهودى باقى نمی‌ماند مگر اینکه قبل از مرگ عیسى (علیه السلام) به او ایمان می‌آورد او پشت سر مهدى (علیه السلام) نماز مى خواند، هنگامى که حجاج این سخن را شنید گفت:: واى بر تو این تفسیر را از کجا آوردى! مى گوید از محمد بن على بن حسین بن على بن ابى طالب (علیه السلام) شنیدم، حجاج گفت و الله جئت بها من عین صافیه! (به خدا سوگند آن را از سرچشمه زلال و صافى گرفتى)!

و در پایان آیه می‌فرماید: (در روز رستاخیز، مسیح (علیه السلام) گواه بر آن‌ها خواهد بود.) (و یوم القیامة یکون علیهم شهیدا).

منظور از گواهى مسیح (علیه السلام) بر ضد آن‌ها این است که او گواهى میدهد که تبلیغ رسالت کرده و آن‌ها را هیچگاه به خدائى و الوهیت خود دعوت ننموده بلکه به ربوبیت پروردگار دعوت کرده است.

سوال:

در اینجا این سوال پیش می‌اید که طبق آیه ۱۱۷ سوره مائده، مسیح (علیه السلام) گواهى و شهادت خود را در روز قیامت منحصر به زمانى می کند که در میان امت خویش مى زیسته اند و اما نسبت به بعد از آن این گواهى را از خود سلب مى نماید؛ و کنت علیهم شهیدا ما دمت فیهم فلما توفیتنى کنت انت الرقیب علیهم و انت على کل شى ء. شهید:

(من تا هنگامى که در میان آن‌ها بودم، شاهد و ناظر بر ایشان بودم ولى زمانى که مرا از میان آن‌ها گرفتى تو مراقب آن‌ها بودى و تو بر هر چیز شاهد و گواهى).

در حالى که در آیه مورد بحث می‌خوانیم مسیح (علیه السلام) در روز قیامت نسبت به همه آنان، اعم از کسانى که در عصر او بودند یا نبودند گواهى مى دهد.

پاسخ:

دقت در مضمون دو آیه نشان می‌دهد که آیه مورد بحث درباره گواهى بر تبلیغ رسالت و نفى الوهیت از مسیح است ولى آیه ۱۱۷ مائده مربوط به گواهى بر عمل مى باشد: توضیح اینکه آیه مورد بحث می‌گوید: عیسى (علیه السلام) بر ضد تمام کسانى که او را به الوهیت پذیرفتند، اعم از کسانى که در عهد او بودند یا بعدا بوجود آمدند گواهى میدهد که من هرگز آن‌ها را به چنین چیزی دعوت ننمودم ولى آیه ۱۱۷ سوره مائده میگوید: علاوه بر اینکه من تبلیغ رسالت به طرز صحیح و کافى کردم، تا زمانى که در میان آن‌ها بودم عملا از انحراف آنان جلوگیرى کردم و بعد از من بود که موضوع الوهیت من را مطرح کردند و راه انحراف را پیمودند و من آن روز در میان آن‌ها نبودم تا گواه اعمال آن‌ها باشم و از آن جلوگیرى کنم.

انتهای پیام/