به گزارش خبرنگار دولت  گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان شب گذشته به دعوت رسمی همتای ترکیه‌ای خود عازم آنکارا شد. قرار است روحانی در این سفر ضمن شرکت و سخنرانی در اجلاس سه جانبه ایران، ترکیه و روسیه با اردوغان و پوتین دیدارهای جداگانه‌ای نیز داشته باشد.

*روابط پرفراز و نشیب در کارنامه روابط دوجانبه تهران و آنکارا

تهران و آنکارا همانند دیگر کشورها روابط پرفرازونشیبی را در کارنامه روابط دوجانبه خود دارند. اما به‌دلیل برخی مسائل امروز روابط ایران و ترکیه در وضعیت نسبتا خوبی قرار دارد و دو کشور در بسیاری از مسائل منطقه‌ای دیدگاه‌های یکسانی را پیگیری می‌کنند.

در این میان افزایش سفرهای مقامات دو کشور حائز اهمیت است. اردوغان رئیس جمهور ترکیه در چهارم اکتبر به همراه شمار زیادی از وزرای خود به تهران سفر کرد و به این شکل چهارمین نشست شورای عالی همکاری‌های استراتژیک دو کشور برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین روحانی نیز آذرماه سال گذشته در صدر هیاتی عالی رتبه برای شرکت در اجلاس فوق العاده سران و مسئولان ارشد 57 کشور عضو سازمان همکاری اسلامی در خصوص قدس شریف، به ترکیه سفر کرد. سران کشورهای اسلامی در این اجلاس، موضوع تصمیم غیرقانونی، تحریک آمیز آمریکا در ارتباط با قدس شریف را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند و مواضع جمهوری اسلامی ایران را در ارتباط با این موضوع تشریح و تبیین شد.

در جریان این سفر، روحانی در دیدار با رئیس جمهور ترکیه، آمادگی تهران را برای توسعه همکاری‌های اقتصادی با آنکارا  مورد تاکید قرار داد و اظهار کرد: ضروری است که هر چه سریع‌تر توافق تبادل تجاری با پول‌های ملی دو کشور عملیاتی شود.

محمدابراهیم طاهریان‌فرد سفیر جمهوری اسلامی ایران در آنکارا حفظ و توسعه روابط اقتصادی میان ایران و ترکیه را ضامن تحکیم همکاری‌ها در سایر بخش‌ها و مبادلات سیاسی و فرهنگی دو طرف می‌داند. به اعتقاد وی رفت و آمدهای اخیر مقامات بلندپایه دو کشور، این تعاملات را تقویت می‌کند و به دنبال لغو تحریم‌ها، اصلاح قوانین و مقررات سرمایه‌گذاری همچنین ارائه مشوق‌ها و تضمین‌های لازم از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران، شرایط و بسترهای لازم برای افزایش مشارکت شرکت‌های سرمایه‌گذار خارجی در پروژه‌های زیربنایی، گردشگری و سلامت در ایران فراهم می‌کند، لذا با توجه به اینکه محدودیت‌های سوئیفت در ارزهای لیر و یورو میان بانک‌های کشور برطرف شده و انتظار می‌رود شاهد حضور بیشتر و موثرتر شرکت‌های ترک برای سرمایه‌گذاری در ایران و دستیابی به هدف 30 میلیارد دلاری در روابط باشیم.

از سوی دیگر آنکارا پس از پشت سرگذاشتن چالش‌های مختلف و ناامیدی از سیاست‌های یک بام و دوهوای اروپا و آمریکا تلاش کرد چرخشی قابل توجه در سیاست‌های خود نسبت به غرب داشته باشد. از این رو به نظر می‌رسد، نه تنها تمایلات ترکیه به پیوستن به اتحادیه اروپا کمرنگ شده، بلکه در جست و جوی راهی برای پیدا کردن متحدانی جدید است که به‌لحاظ فرهنگی و جغرافیایی همخوانی بیشتری با آن دارند. در این مسیر اردوغان به شرق متمایل شده و به مسکو و تهران را که زمانی آنان را رقیب خود می‌دانست روی آورده‌است. 

* همکاری‌های سه‌جانبه ایران،ترکیه و روسیه

ترکیه با وجود مخالفت‌های ناتو، برای خریداری پیشرفته‌ترین سیستم دفاع موشکی با روسیه وارد مذاکره شده و همکاری‌های نزدیکی را با کرملین در سوریه آغاز کرده است. در ضمن، ترکیه و ایران برای توسعه همکاری‌های نظامی در عراق و سوریه با هم به توافق رسیده‌اند. این در حالی است که پیش از این رقیب یکدیگر بوده و هر یک از طرف‌های متفاوتی در درگیری‌های عراق و سوریه حمایت می‌کردند.

در حال حاضر ایران، روسیه و ترکیه در حال همکاری سه‌جانبه در طیف گسترده‌ای از امور هستند. این موارد شامل حمایت مشترک از مذاکرات آستانه، متعهد شدن برای استخراج نفت از دریای خزر و ایستادن در کنار قطر در درگیری این کشور با عموزادگان عرب خود در خلیج فارس است. اما نگرانی ترکیه از پیشروی بیشتر کردها در خاک سوریه، اصلی‌ترین عامل در نزدیک شدن این کشور به ایران و روسیه بوده است.

* چرا سفر روحانی به آنکارا مهم است؟

همانطور که ذکر شد، قرار است رئیس جمهور در سفر امروز خود به ترکیه در دور دوم مذاکرات سه جانبه با روسیه شرکت و سخنرانی کند. دور اول این مذاکرات، آذرماه سال گذشته با هدف بررسی روند و نتایج مذاکرات آستانه و آغاز فرآیندهای سیاسی داخلی در سوریه در شهر سوچی روسیه برگزار شد.

همچنین در راستای موفقیت‌های بدست آمده در مبارزه با تروریسم تکفیری داعش در سوریه، بررسی قدم‌های آتی برای ثبات بلند مدت اوضاع در این کشور، در این اجلاس مورد بحث و تبادل نظر سران ایران، روسیه و ترکیه قرار گرفت.

رئیس جمهور کشورمان با توجه به اینکه کمتر از یک سال پس از آغاز فرایند آستانه توسط سه کشور جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه، تلاش های گسترده در زمینه رویارویی با تروریسم و افراط گرایی صورت گرفته است، می‌گوید: فراهم سازی مقدمات حل سیاسی بحران سوریه به ثمر نشسته و چشم انداز نوینی برای پایان بحران سوریه گشوده شده است. لذا سه کشور ضمن تاکید بر تمامیت ارضی، حاکمیت، استقلال و وحدت کشور سوریه، متعهدند در جهت ایجاد صلح و ثبات در سوریه از نزدیک همکاری کنند.

وی ادامه می‌دهد: بحران سوریه از ابتدا با دخالت مستقیم خارجی، از جمله از طریق استقرار، تجهیز و تسلیح و حمایت همه جانبه از جنگ طلبانی همراه بود که متعاقبا بدنه داعش و النصره را تشکیل داده و در جهت توسعه آتش تروریسم و افراط گرایی در آن دمیدند و همین خود به مهمترین عامل طولانی شدن بحران تبدیل شد. خوشبختانه اکنون در شرایطی هستیم که پایه های داعش فرو ریخته و بقیه گروه های تروریستی نیز در سراشیبی فروپاشی قرار گرفته اند.

رئیس جمهور خاطرنشان می‌کند: ضروری است مبارزه با تروریسم تا ریشه کنی آخرین هسته‌های تروریست‌های تکفیری در سوریه تداوم یابد تا مردم سوریه دیگر هیچگاه تحت سلطه تروریسم و عملیات تروریستی قرار نگیرند.

محمد ساجدی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره اهمیت سفر رئیس جمهور به ترکیه و برگزاری دور دوم مذاکرات سه جانبه با روسیه اظهار کرد: تاکنون روسای سه کشور در سوچی، آنکارا و تهران با یکدیگر مذاکره داشتند و تحولات اخیر منطقه، تصرف غوطه شرقی، فعالیت محور مقاومت و بازماندگان خروج نیروهای تروریست‌ها از ادلب و شهرهای عفرین مورد بحث و بررسی واقع شد.

وی با بیان اینکه تاکنون محور مقاومت موفق بوده به آنچه می‌خواسته دست پیدا کند لذا به نظر می‌رسد در سال 97 تقریبا سوریه به آزادی کامل برسد، افزود:  این اجلاس تا حدودی بتواند متفاوت‌تر از اجلاس‌های دیگر باشد و باید دید جزئیات‌ آن چه خواهد شد.

 حسین کنعانی‌مقدم کارشناس مسائل منطقه نیز در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره نقش ایران در مذاکرات سوریه اظهار کرد: ایران یکی از اثرگذارترین بازیگران صحنه اصلی در تحولات خاورمیانه است. حضور ایران به صورت نظارتی در روند صلح و آرامش در سوریه و کمک به بازسازی همچنین جلوگیری از هرگونه تجاوز کشورهای خارجی قابل توجه است.

کنعانی‌مقدم با بیان اینکه راه‌حل نظامی در سوریه وجود ندارد و مذاکرات سوری_ سوری باید در این کشور انجام شود، ادامه داد: ایجاد مثلث ترکیه، ایران و روسیه در پای میز مذاکره در مقابل ائتلاف‌هایی که به نام مقابله با تروریسم تشکیل شدند و مسیر تجزیه سوریه را در پیش گرفتند، می‌تواند جبهه مشترکی را شکل دهد.

کارشناس مسائل منطقه خاطرنشان کرد: سفر رئیس جمهور به ترکیه و حضور ایران در مذاکرات سوریه می‌تواند توافقات گذشته را تقویت کند و راهکارهای جدی را برای ادامه کار مورد بحث و بررسی قرار دهد.

وی تصریح کرد: ایران می‌تواند در بحث جلوگیری از تجزیه سوریه، خروج ترکیه از عفرین و خروج آمریکا از سوریه نقش موثری داشته باشد.

* گام آخر؛ لزوم پایبندی آنکارا به پایان دادن مداخلات در سوریه

یکی دیگر از مواردی که باید در زمینه تحولات سوریه در این نشست سه جانبه به آن توجه شود، نقش مخرب و مداخله‌جویانه آنکارا در نواحی شمالی سوریه است. چند روز قبل ترکیه در اقدامی نامشروع اعلام کرد که شهر اشغالی "عفرین" سوریه تابع استان "هاتای" ترکیه می‌شود و آنکارا برای اداره امور آن، کارگزار تعیین خواهد کرد!

لذا به‌نظر می‌رسد با گردهمایی سه کشور که به‌نوعی از هم‌جواران سوریه به‌شمار می‌روند، ترکیه هم اقدامی عملی برای پایان دادن به مداخلاتش در همسایه جنوبی خود اِعمال کند؛ مداخله‌ای که تاکنون پیامدی جز ویرانی و آوارگی برای شهروندان سوری نداشته است.

انتهای پیام/