به گزارش حوزه  احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در راستای سلسله جلسات «دولت سایه»، امروز شنبه 15 اردیبهشت دو نشست تخصصی بررسی وضعیت ارز با حضور سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام و جمعی از مسئولان سابق بانک مرکزی و کارشناسان اقتصادی برگزار شد.

در این دو نشست محمود بهمنی رئیس سابق بانک مرکزی، مینو کیانی راد معاون ارزی سابق بانک مرکزی، مسعود موحدی معاون اسبق وزیر بازرگانی، مجید کریمی ‌ریزی کارشناس مسائل بانکی، یونس سلمانی کارشناس اقتصادی، مجید شاکری کارشناس مسائل تحریم و ارز، آصفی کارشناس گمرک و نبی زاده کارشناس اقتصادی حضور داشتند.

در ابتدای این جلسه سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام گفت: هدف از تشکیل این جلسه بررسی مشکلات موجود در بازار ارز و ارائه راهکار های تخصصی و عملیاتی به مسئولان جهت حل مشکل بازار ارز است.

عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام تاکید کرد: کسانی که به برکت مسئولیت های مختلف در نظام تجارب مختلف کسب کرده اند، این تجارب را باید برای اخذ تصمیم درست در اختیار مسئولان فعلی بگذارند.

وی افزود: از آنجایی که کشور در یک «جنگ اقتصادی» است، لذا باید برای هر سناریوی دشمن یک برنامه از پیش فکر شده داشت.

نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی تاکید کرد: به نظر می رسد ترامپ می خواهد با استفاده از ظرفیت های برجام و غیر برجام، ابزارهای اعمال فشار بر ایران را زیاد کند و به همین خاطر باید برای چنین فضایی حداکثر پیش بینی و آمادگی را داشت.

وی افزود: 6 سال قبل نیز مانند امروز کشور با مشکل ارز مواجه بود که در آن زمان مجموعه تدابیری اندیشیده شد که با روی کار آمدن دولت یازدهم، بسیاری از این تجارب و تدابیر کنار گذاشته شد؛ البته این حق هر دولتی است که یک تدبیر قبل را کنار بگذارد، اما متاسفانه جایگزین شایسته ای هم برای این تدابیر ارائه نشد.

جلیلی ادامه داد: امروز پس از 5 سال از آغاز کار دولت یازدهم نه تنها شاهد ارائه راهکار جدیدی برای حل مشکلات این حوزه نیستیم بلکه شاهد بازگشت دیرهنگام و ناقص به برخی تدابیر گذشته هستیم.

وی تاکید کرد: با شناسایی دقیق مشکلات فعلی باید تلاش کرد تا در آینده شبیه این مشکلات در بازار ارز تکرار نشود. نباید یک تصمیم به ظاهر اقتصادی در یک کشور کوچک، بازار ارز در ایران را دچار نوسان کند. باید آماده باشیم تا اثر این قبیل اقدامات را بر اقتصاد کشور در آینده به صفر برسانیم نه آنکه غافلگیر شویم.

جلیلی گفت: امیدواریم با پیش بینی موارد مشابه در آینده، اقتصاد کشور مجددا غافلگیر نشود.

وی افزود: اخیرا به نقل از یکی از مسئولان بیان شد که 8 ماه است جلسات ستاد ویژه اقتصادی را تشکیل نداده اند! و حالا مجددا قصد برگزاری این جلسات را دارند که این نشان می دهد تحلیل های نادرست و خوش بینی های نابجا درباره رفتار دشمن تا چه اندازه غلبه داشته است. برخی تحلیل های فلج کننده باعث می شود تا برخی مسئولین نسبت به آینده پیش بینی درست نداشته باشند و کشور به لحاظ اقتصادی آسیب پذیر شود.

نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی تاکید کرد: مرداد ماه سال گذشته در یک نشست تخصصی که پیرامون تحریم های جدید آمریکا علیه ایران تحت عنوان «کاتسا» تصویب شد، آثار این تحریم ها را در آینده بر اقتصاد کشور بیان کردم مگر آنکه مسئولان نسبت به آینده پیش بینی درست و اقدام لازم را از هم اکنون اتخاذ کنند، اما متاسفانه در همان برهه برخی گفتند کاتسا اصلا تحریم جدیدی محسوب نمی شود و اثر خاصی هم بر اقتصاد ما نخواهد داشت! کاش آن حرفهایشان درست بود اما همانها چند ماه بعد حرف خود را پس گرفتند و متوجه شدند.

جلیلی ادامه داد: دشمن دائم علیه ما در حال فعالیت است، لذا بهترین کار این است تا یک توصیف صحیح و واقع بینانه از رفتارهای دشمن داشته باشیم و آن را صادقانه برای مردم نیز توضیح دهیم.

وی افزود: اگر درک صحیح از جنگ اقتصادی علیه خود نداشته باشیم در آینده موفق نخواهیم شد، لذا باید همچون دوران دفاع مقدس یک تصویر واقعی از حجم رفتارهای دشمن علیه خود به مردم ارائه دهیم تا با کمک ملت و تقسیم کار بین آحاد مردم بتوانیم بر مشکلات غلبه کنیم.

جلیلی تاکید کرد: خاطرنشان کرد: علاوه بر فهم درست رفتارهای دشمن و لزوم پیش بینی صحیح از آینده باید موانع داخلی و سوء مدیریت ها را نیز برطرف کنیم و در عرصه اقتصاد یک هم آهنگی و اتحاد کامل بین بخش های مختلف اقتصادی کشور وجود داشته باشد تا بتوان بر مشکلات غلبه کرد.

در ادامه این نشست نیز کارشناسان به بیان نکات و نقطه نظرات تخصصی خود پرداختند که اهم آن به شرح ذیل است:

در ابتدای دهه 90، عمده مراودات ارزی کشور در سه کشور ترکیه، چین و امارات انجام می شد اما هیات حاکمه امریکا بعد از برجام تلاش کرد تا سیاست هایی اتخاذ کند که این سه کانال نیز برای ایران محدود شود.

چرا پیش بینی های لازم برای مواجهه با مشکلات کنونی در 5 سال گذشته انجام نشده است؟ با توجه به اینکه مشکلات امروز قابل پیش بینی بود.

یکی از دیگر مشکلات کشور مدیریت منابع و مصارف ارز است و منابع ارزی کشور بیش از مصارف آن است.

در سال 95 حدود 30 میلیارد دلار قاچاق، خروج سرمایه، تقاضای سفته بازی و تبدیل دارایی به ارز شده است. طبق برآورد در سال 96 این رقم بیشتر است. یعنی ارزی که از کشور خارج شده و بانک مرکزی کنترلی بر آن ندارد.

نقشه مبادلات ارزی کشور را از انحصار چند کشور باید خارج و به آن تنوع داد. باید مکانیزم انگیزشی بازگشت ارز صادراتی ایجاد شود و مانند کشورهایی مثل چین مالیات بر خروج سرمایه گذاشته شود.

مقامات امارات در سال 2016 اظهار کردند که مالیات بر ارزش افزوده بر مراودات ارزی صرافی ها قرار می دهند اما از آن زمان تا امروز توجهی به این مساله نشد و پیش بینی لازم برای مدیریت این اتفاق صورت نگرفت.

در سال 91 به دلیل مشکلاتی که در دوبی ایجاد شد مصرف ارزی کشور در دوبی از 60% به 30% کاهش داده شد. بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم متاسفانه بازگشت مجدد به همان 60% انجام شد.

نباید از دام بازار ارز یک کشور کوچک عربی به دام دیگر کشورهای کوچک عربی بیفتیم، این کشورها علاوه بر همراهی با امریکا، زیرساخت تجاری و مالی لازم را نیز ندارند.

پیمان های دوجانبه پولی باید توسط مقامات بلندپایه کشور ها و بانک های مرکزی (نه بانک های تجاری) کشورهای مختلف منعقد شود.

به نظر می رسد منشا اصلی نوسانات ارزی کشور نقدینگی غیر مدیریت شده است و در بلند مدت باید این مساله را حل کرد.

متاسفانه از سال 92 و با تغییر دولت، بسیاری از تجارب مفید در حوزه بانک مرکزی و مبادلات ارزی و زیرساخت های ایجاد شده کنار گذاشته شد و این مساله منجر به بسیاری از نوسانات ارزی در چند ماه اخیر شد.

از قبل از پیروزی انقلاب تا سال 90 هیچ سامانه ای برای بخش ارزی کشور وجود نداشت تا اینکه پورتال ارزی و مرکز مبادلات ارزی ایجاد شد.

برای ایجاد پورتال ارزی 5 فاز وجود داشت که دو فاز آن عملیاتی شد و 3 فاز باقی مانده در حد ایجاد زیرساخت ها پیش رفت اما با روی کار آمدن دولت یازدهم تمام این پروژه به طور کامل کنار گذاشته شد.

اگر مسئولان بانک مرکزی حتی به زونکن های دوره قبل مراجعه کنند، امروز تدابیر بهتری برای اداره کشور در خصوص مبادلات ارزی به خرج می دهند.

با ایجاد این پورتال یکپارچگی در کشف اطلاعات دستگاه های مختلف ایجاد می شد اما از سال 92 به بعد این مزیت ها همه به کنار رفت.

آقای سیف اخیرا گفت سامانه نیما را از 2 ماه قبل تازه طراحی کردیم و احتمالا تا 2 ماه آینده نیز مشغول برطرف کردن اشکالات آن خواهیم بود در حالی که اگر از تجارب و سامانه های قبلی استفاده می شد، امروز وضعیت مدیریت ارز در کشور بسیار بهتر بود.

باید یک مرکز مالی بین المللی ارزی در کشور ایجاد شود.

این مرکز می تواند نسخه پیشرفته پورتال ارزی کشور شود و بر روی پلت فورم مرکز پورتال ارزی شکل بگیرد.

انتهای پیام/