در سال‌های اخیر کاهش ریزش‌های جوی، افزایش تبخیر و تعریق گیاه و کاهش بارندگی‌های موثر، استان گلستان را با پدیده خشکسالی روبه رو کرده است.

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان؛  پدیده تغییر اقلیم و گرم شدن زمین منجر به بروز تغییرات آب و هوایی شدید از جمله وقوع خشکسالی در اغلب مناطق کره زمین شده است و تنش خشکی حاصل از آن از جمله عوامل مهم محدود کننده در کشت محصولات زراعی و تهدید پایداری تولید آن محسوب می‌شود.

وضعیت کم آبی جدی است و در این میان بخش کشاورزی با بیش‌ترین سهم مصرف آب، به‌عنوان مصرف کننده ردیف اول شناخته می‌شود.

از آن جا که کشاورزی و بخش‌های مربوط به این حوزه، اولین رده اشتغال، اقتصاد و تولید را در استان گلستان شامل می‌شود و اقتصاد اکثر خانوار‌ها بخصوص مناطق روستایی بر پایه کشاورزی بنا نهاده می شود، در طول سال‌های گذشته کاهش نزولات جوی، بحران کم‌آبی و خشکسالی مشکلاتی را برای بهره‌برداران این بخش ایجاد کرده است.

مشکلاتی که در مواردی خود ما نیز بر آن دامن می‌زنیم و نمونه بارز آن کشت شالی در استان است.

شالی یکی از کشت‌های نیازمند آب فراوان بوده و از این رو وزارت جهاد کشاورزی کشت آن را در گلستان به دلیل کمبود منابع آبی ممنوع کرده است.

با وجود ممنوع شدن، اما باز هم در مناطقی از استان شاهد کشت آن هستیم.

عواقب کشت شالی در گلستان

عباسی معاون بهبود تولیدات گیاهی گلستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان؛گفت: بر اساس اعلام هیئت دولت امسال به غیر از استان‌های گیلان و مازندران کشت شالی در سایر استان‌های کشور ممنوع است.

وی افزود: در استان گلستان برای کشت شالی کشاورزان از آب‌های زیرزمینی استفاده می‌کنند که این در هیچ جای دنیا مرسوم نیست.

عباسی اضافه کرد: کشت محصول شالی اولین ضرر رابه خود کشاورز وارد می‌کند چراکه بعد از دو تا سه سال سطح ایستابی آب چاه پایین، دبی آن کم و از عمر چاه کم شده و چاه آب بدون استفاده باقی می‌ماند.

وی در ادامه گفت: در این صورت اگر کشاورز بخواهد عمق چاه را برای رسیدن به آب افزایش دهد باید هزینه مالی بالایی را تقبل کند.

عباسی افزود: همچنین کشت شالی موجب کاهش سطح ایستابی منطقه شده و از آنجایی که به دریا خزر نزدیک هستیم، آب شور دریا به لایه‌های خاک نفوذ و با آب‌های شیرین منطقه حل می‌شوند و در نهایت آب و خاک منطقه شور می‌شود.

وی اضافه کرد: از دیگر آسیب‌های آن نشست زمین، جاده‌ها و در نتیجه تاسیسات است.

چرا کشاورزان شالی کشت می‌کنند؟

از آن جایی که همه از وضعیت کم آبی اطلاع دارند دیدن این بی توجهی‌ها ما را وادار کرد تا به سراغ کشاورزان شالی کار برویم که یکی از شالی کاران در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان؛گفت: دلیل اصلی کشت این محصول بار اقتصادی خوب آن و اینکه حتما به فروش می‌رسد، است.

کشاورز دیگری در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان؛ می‌گفت: محصول برنج هیچوقت روی دستمان نمی‌ماند و فروش آن تضمینی است.

وی افزود: دلیل دیگر اینکه هیچ کشت جایگزینی وجود ندارد که با برنج برابری کند.

تا زمانی که کشاورز نسبت به فروش تضمینی محصول خود اطمینان خاطر کسب نکند به هیچ توصیه‌ای نمی‌تواند عمل کند، زیرا معیشت کشاورزان وابسته به زمین است.

اما آیا واقعا محصول جایگزینی وجود ندارد؟

برای پاسخ این پرسش به سراغ رییس اداره پنبه و دانه‌های روغنی گلستان رفتیم.

محصولات جایگزین شالی

موسی خوانی رییس اداره پنبه و دانه‌های روغنی گلستان در این خصوص در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان؛گفت: در استان محصولی نیست که از نظر بار اقتصادی با برنج برابری کند، اما با توجه به وضعیت آب در سال‌های اخیر این سود اقتصادی تنها دو تا سه سال برای کشاورز دوام خواهد داشت و پس از آن جز ضرر چیزی نخواهد بود.

وی افزود: شالی محصولی است که برای کشت آن به آب فراوانی نیاز است و با تخلیه آب‌های زیر زمینی آن زمین بلا استفاده باقی خواهد ماند و در نتیجه خاک حاصلخیزی خود را از دست می‌دهد.

موسی خوانی اضافه کرد: اما محصولاتی هستند که کشت آن به آب کم تری نیاز دارد و در طولانی مدت موجب حاصلخیزی خاک و همچنین صرفه اقتصادی برای کشاورزان می‌شود.

وی در ادامه گفت: از اواخر اردیبهشت ماه کشت‌های اول محصولات پنبه، سویا، آفتابگردان و گنجد بعد از برداشت محصولات پاییزه در استان آغاز و از اواخر خرداد ماه کشت دوم نیز آغاز می‌شود.

مزایای کشت محصولات تابستانه با مصرف آب کم

موسی خوانی رییس اداره پنبه و دانه‌های روغنی گلستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان؛گفت: محصول سویا در خاک ازت تولید می‌کند و از این رو نیاز به کود ازت ندارد و در نتیجه خاک را احیا می‌کند.

وی افزود: همچنین محصولات آفتابگردان و کنجد به دلیل دارا بودن ریشه عمیق در خاک موجب کاهش بیماری‌ها و از بین رفتن علف‌های هرز و آفات می‌شوند.

موسی خوانی اضافه کرد: نکته قابل توجه این است از آنجایی که قبل از شروع کشت محصولات تابستانه در استان گندم کشت می‌شود کشت بعدی باید محصولی غیر از خانواده خود گندم باشد و کشت برنج از آنجایی که در خانواده گندم است موجب به وجود آمدن آفات مشترک در زمین شده و از مرغوبیت محصول کم کرده و هزینه بالایی را به کشاورز تحمیل می‌کند.

وی در ادامه گفت: برای کشت محصولات پنبه، سویا، آفتابگردان و گنجد بذر به اندازه کافی تدارک دیده شده که کشاورزان می‌توانند با مراجعه به مراکز مجاز توزیع بذر با داشتن معرفی نامه بذر خود را دریافت کنند.

موسی خوانی افزود: در حال حاضر در سطح استان ۶ هزار هکتار از مزارع سویا کشت شده که پیش بینی می‌شود ۳۵ هزار هکتار دیگر هم کشت شود.

وی گفت: همچنین تاکنون ۱۱ هزار هکتار پنبه و ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار آفتابگردان نیز کشت شده است.

راه‌های حفظ آب در کشاورزی

از آنجایی که وارد فصل تابستان می‌شویم وضعیت کم آبی بسیار جدی‌تر می‌شود و برای حفظ آن تلاش بیشتری باید کرد.

عباسی معاون بهبود تولیدات گیاهی گلستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان؛گفت: یکی از راه‌های حفظ آب‌های سطحی خاک حفظ بقایا گیاهی بعد از برداشت محصول است و از آتش زدن آن‌ها جدا خودداری کنند چراکه این عمل سطح زمین را خشک کرده و در کشت بعدی مصرف آب را دو برابر می‌کند.

وی افزود: روش دیگر، کشت مستقیم بوده به این صورت که بدون از بین بردن بقایا گیاهی در سطح زمین شیار‌هایی ایجاد کنند و محصول بعدی را کشت کنند.

عباسی اضافه کرد: و مسئله دیگر کشت محصولات تابستانه پنبه، سویا، آفتابگردان و کنجد است و کشت شالی خودداری کنند.

گزارش از سحر قزاق

انتهای پیام/ق