نبوت و رسالت دو واژه‌ای است که اگر به گوش برخی افراد برسد آن‌ها را با هم مشابه، هم معنی و یکسان دانسته و تفاوتی بین آن دو قائل نمی‌شوند، اما غافل از آن که معنای نبوت و رسالت کاملا از یکدیگر مجزا بوده و متفاوت است.

به این صورت که حتی به تعبیر اهالی منطق، نسبت عموم و خصوص مطلق است یعنی هر رسولی نبی است و تنها برخی از انبیاء رسولند!

باشگاه خبرنگاران جوان نیز در این راستا قصد دارد تا به این سوال که، " تفاوت بین نبوت و رسالت در چیست؟ " پاسخ دهد، پس با ما همراه باشید.

فرق میان نبوت و رسالت

دانشمندان علوم اسلامی تعاریف گوناگونی از نبوت و رسالت به دست داده اند؛ از جمله:

فیض کاشانی در علم الیقین، ج. ۱ می‌گوید: «نبی» کسی است که به او وحی شود تا خود عمل کند و «رسول» آن است به او وحی شود تا عمل و تبلیغ کند.

بیشتر بخوانید: حضرت‌ زینب (س) به بهترین‌ وجه پیامبری کردند/ والاترین مرحله انسانیت در حادثه کربلا رقم‌ خورد 

از صاحب تفسیر گرانسنگ المیزان (مجلد دوم، صفحه ۱۳۹) هم بشنوید که می‌گوید: رسول حامل رسالت است و نبی حامل نبأ، رسول شرف وساطت بین خداوند و خلق را دارد و نبی شرف علم به خداوند و آنچه نزد اوست.

جناب علامه در ج. ۱۳ المیزان بسط بیشتر داده اند که رسول کسی است که فرشته بر او نازل گردد و او فرشته را ببیند و با او تکلم کند. اما نبی کسی است که فرشته را در خواب می‌بیند و در خواب بر او وحی می‌شود.

آیت الله مکارم شیرازی نیز در تفسیر نمونه پیرامون تفاوت رسول و نبی و امام این چنین می‌نویسد:

«نبی»، وحی را دریافت و اگر مردم بخواهند در اختیارشان قرار می‌دهد.

«رسول» علاوه بر دریافت وحی موظف به دعوت مردم به سوى خدا و ابلاغ فرمان اوست که این دو «ارائه طریق» است.

ولیکن «امام» سعى مى کند با تشکیل حکومت یا از طریق باطنى با تربیت نفوس «ایصال به مطلوب» نماید؛ یعنی آموزه‌های وحیانی را عملا اجرا و پیاده کند. این اوصاف در بعضی پیامبران از جمله پیامبر اسلام جمع بوده است.

اگر بخواهیم به صورت تفصیلی به آن بپردازیم؛ اینگونه می‌توان گفت که:

از اشارات موجود در آیات و تعبیرات مختلفى که در احادیث وارد شده، این طور بر مى آید کسانى که از طرف خدا ماموریت داشتند، داراى مقامات مختلفى بودند:

۱ ـ. مقام نبوت یعنى دریافت وحى از خداوند، بنابراین «نبى» کسى است که وحى بر او نازل مى شود و آنچه را به وسیله وحى دریافت مى دارد چنان که مردم از او بخواهند، در اختیار آن‌ها مى گذارد.

۲ ـ. مقام رسالت ـ یعنى مقام ابلاغ وحى و تبلیغ و نشر احکام خداوند و تربیت نفوس از طریق تعلیم و آگاهى بخشیدن- بنابراین «رسول» کسى است که موظف است در حوزه ماموریت خود به تلاش و کوشش بر خیزد و از هر وسیله اى براى دعوت مردم به سوى خدا و ابلاغ فرمان او استفاده کند و براى یک انقلاب فرهنگى و فکرى و عقیدتى تلاش نماید.

۳ ـ. مقام امامت یعنى رهبرى و پیشوایى خلق. در واقع امام کسى است که با تشکیل یک حکومت الهى و به دست آوردن قدرت هاى لازم، سعى مى کند احکام خدا را عملاً اجرا و پیاده نماید و اگر هم نتواند رسماً تشکیل حکومت دهد تا آنجا که در توان داردريال در اجراى احکام مى کوشد.

به عبارت دیگر:

وظیفه امام اجراى دستورات الهى است در حالى که وظیفه رسول ابلاغ این دستورات است؛ و باز به تعبیر دیگر، رسول «ارائه طریق» مى کند ولى امام «ایصال به مطلوب» مى نماید.

بیشتر بدانید: تفاوت امامت و نبوت 

ناگفته پیدا است؛ بسیارى از پیامبران مانند پیامبر اسلام (ص) تمام مقامات را داشتند، هم دریافت وحى مى کردند، هم تبلیغ فرمانهاى الهى، هم در تشکیل حکومت و اجراى احکام تلاش مى کردند و هم از طریق باطنى به تربیت نفوس مى پرداختند.

کوتاه سخن این که: امامت، همان مقام رهبرى همه جانبه مادّى و معنوى جسمى و روحانى و ظاهرى و باطنى است.

امام رئیس حکومت، پیشواى اجتماع و رهبر مذهبى و مربى اخلاق و رهبر باطنى و درونى است.

امام از یک سو با نیروى مرموز معنوى خود افراد شایسته را در مسیر تکامل باطنى رهبرى مى کند. از سوى دیگر، با قدرت علمى خود افراد نادان را تعلیم مى دهد و با نیروى حکومت خویش یا قدرت هاى اجرایى دیگر، اصول عدالت را اجرا مى نماید.

انتهای پیام/