به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛همانطور که می‌دانید با آغاز ماه مبارک رمضان که بعضا ۳۰ یا ۲۹ روز است روزه گرفتن بر مسلمانان واجب شده و هر فردی موظف است تا تکلیفش را نسبت به پروردگار انجام دهد و پس از این ۳۰ یا ۲۹ روز با رویت هلال ماه شوال و عید فطر این مسئولیت و وظیفه از روی دوش مسلمین برداشته شده و بنوعی عید بندگی خود را در اولین روز ماه شوال جشن می‌گیرند.

اما همانطور که می‌دانید روزه گرفتن در اولین روز ماه شوال و روز عید فطر گرفتن روزه حرام است، همانند روزه گرفتن در روز عید قربان جایز نیست.

باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا در این مطلب دلیل حرام بودن روزه عید فطر را بررسی نماید، پس با ما همراه باشید.

چرا روزه گرفتن در عید فطر حرام است؟

روزه گرفتن شاکله اصلی ماه رمضان بوده و انجام این فریضه الهی در ماه خدا واجب است که پس از پایان این ماه و در نخستین روز از ماه شوال، عید سعید فطر قرار دارد. برای حفظ شاکله اصلی ماه رمضان و وجه تمایز میان این رمضان و ماه‎های دیگر سال، عید سعید فطر به وجود آمده است.

در واقع عید فطر ابلاغیه‌ای به بندگان است که می‌گوید هر شراطی که در ماه رمضان وجود داشته به حالت عادی باز می‌گردد. برای نمونه قرائت هر آیه قرآن در این ماه به مقدار تلاوت کل قرآن کریم در دیگر ماه‌های سال ثواب دارد، حالا با حلول ماه شوال و عید سعید فطر دیگر چنین شرایطی وجود ندارد.

بیشتر بدانید: شرط قبول روزه‌داری چیست؟/عید فطر، تولد دوباره انسان از ذات الهی است 

در روزی که خدا برای انسان عید قرار داده است، انسان به شادی و سرور می‌پردازد و روزه گرفتن با این شرایط تناسبی ندارد. خداوند در عید فطر نعمت‌هایش را به انسان هدیه می‌دهد و شایسته است که بنده هم نعمت‌های پروردگار از جمله خوراکی‌ها را در این روز رد نکند.

معنای واژه فطر شکافتن بوده، اما معنایی که این واژه در عید سعید فطر پیدا می‌کند، بسیار عمیق‌تر است. عید فطر به معنای تزکیه انسان از رذیلت‌های اخلاقی و دستیابی به فضیلت‌های الهی است.

انسان در ماه مبارک رمضان می‌تواند مراتب بالای عرفانی را طی کند، زمانی که با اعمال دینی خود را تزکیه می‌کند، ظاهر این ماه را درک می‌کند و از ظاهر این ماه، به باطن آن می‌رسد. زمانی که باطن را درک کرد، توبه می‌کند و سپس در حقیقت این ماه مبار ک. ذوب می‌شود و زمانی که ذوب شد ناخالصی هایش از میان می‌رود.

در این هنگام است که انسان به خدا متصل می‌شود و پس از آن خدا می‌گوید فرقی بین من و بنده نیست. حالا در عید فطر انسان به پایان مسیر رسیده و به دلیل دستیابی به این جایگاه والا روز نخست ماه شوال، عید نامیده شده است.

اما توجه به یک نکته ضروری است و آن فرق بین "دلیل" و "علت" است:

"دلیل" آن چیزی است که با توجه به آن استناد حکم به شارع مقدس ثابت می‌شود. یعنی همان اخبار موثّق که از طریق آن‌ها می‌فهمیم خداوند از ما چه چیزی را خواسته است. امّا"علت" آن چیزی است که فلسفه تشریع شارع مقدس قرار گرفته است، یعنی برای چه منظور و طبق چه مصلحت یا مفسده‌ای آن حکم را جعل کرده است؟

بیشتر بدانید: نماز عید فطر چگونه اقامه می‌شود؟ 

در مورد حرمت روزه عید فطر "دلیل" کافی موجود است، که در منابع روایی ما ذکر شده است (برای نمونه ر. ک. به الوافی، ج. ۱۱، ص. ۸۳)، امّا این که "علت" حرمت روزه در عید فطر و اضحی چیست، در روایت به آن تصریح نشده است. امام صادق (ع) همین قدر می‌فرمایند که: روزه حرام است، چون که این‌ها ایام خوردن و آشامیدن هستند. (ر. ک. به همان، ص. ۸۴)

نکته مهم این است که آن چه کافی در حکم عقل برای امتثال احکام الهی است، همان تمامیت دلیل است نه واضح بودن علت.

توضیح این که همین قدر که انتساب حکمی به صاحب دین مسلّم یا معتبر شد، عقل حکم می‌کند که امتثال آن حکم لازم است، چون قبل از آن اطاعت از صاحب دین را به براهین زیاد اثبات کرده است؛ و این که فلسفه علت آن حکم را نمی‌فهمیم، مانع از حکم به امتثال نمی‌شود.

با این وجود، با دقت در فحوای روایات و هم برخی آیات شاید بتوان در ارتباط با دلیل این تشریع چنین گفت: که:

الف) عید، غیر از اسرار باطنی اش، ظاهری هم دارد که قرین به نوعی مهمانی و شادمانی است و همراه با خوردن و آشامیدن است. شاهد این که حواریون وقتی از عیسی (ع) تمنای مائده و طعام آسمانی کردند، عیسی (ع) در درخواست خود به ذات ربوبی چنین آورد که: «اللهم ربنا أنزل علینا مائدة من السماء تکون لنا عیداً...» (مائده/۱۱۴)

در روایات هم این مطلب شواهدی دارد که از تفصیل آن صرف نظر می‌کنیم. (ر. ک. به ترجمه المیزان، ج. ۶، ص. ۲۳۱)

بیشتر بدانید: اعمال روز عید فطر 

ب) در این که هر سال چند روز عید همه مسلمین باشد منافع بسیاری وجود دارد؛ از جمله "وحدت کلمه، تجدید حیات ملی و مسرت دل‌های مردم و اعلان عمومی دین در هر بار" (ر. ک. به ترجمه المیزان، ج. ۶، ص. ۳۳۹) که این با صله ارحام و ضیافت آنان و اطعام مستمندان و... ممکن است، و با صیام کمتر سازگار است.

از این رو، چون از یک سو برگزاری عید یک رفتار عبادی جمعی و یک اجتماع دینی است، و از سوی دیگر اطعام و مهمانی و... هم سازگارتر با چنین مراسمی است، روز عید فطر و اضحی (یعنی در این دو عید اسلامی) روزه حرام شده است.

البته باز می‌گوییم این آن چیزی است که ذوق بشر از ظواهر برخی آیات و روایات کشف می‌کند و ادعا نمی‌شود فلسفه تحریم حتماً همین باشد. گر چه لابد حرمت آن بواطنی دارد که صید عارفان و شاهدان می‌شود و دست و چشم ظاهر را بدان راه نیست.

انتهای پیام/