به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، عزیزالله رندبلوچ رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری نیکشهر اظهار داشت: گز روغن همچنین در درمان بیماری‌های روماتیسم، زخم معده، جذام و حتی به عنوان پادزهر و تهیه مواد آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود.

رندبلوچ  با بیان اینکه دانه‌های گزروغن در یک نیام و مثل لوبیاست و روغن تلخی دارد، خاطرنشان کرد: تلخی آن بر اثر جوشاندن از بین می‌رود و روغن خوراکی به دست می‌آید که بسیار مرغوب و مورد توجه مردم محلی در بلوچستان است.

وی افزود: گزروغن در زبان بلوچی به «گز روگِن» شناخته می‌شود و با نام علمی Maringa Peregarina از خانواده Maringaceae و گیاهی درختچه‌ای است.

وی با بیان اینکه گز روغن یا «گاز رخ» از جمله گیاهان منحصر به فرد، اما فراموش شده در زیست بوم جنوب شرق ایران محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: محدوده پراکنش این گیاه در مناطق کوهستانی بلوچستان به ویژه نیکشهر، قصرقند، سرباز، بشاگرد (بشکرد) کرمان و هرمزگان با گستره پراکنش بیش از یک میلیون هکتار است.

وی گفت: ۳۵۰ هکتار از اراضی کوهستانی شهرستان‌های نیکشهر و فنوج به کشت گیاه گز روغن اختصاص دارد و برای توسعه کشت آن هر سال اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اقدام به کشت و توزیع رایگان نهال گزروغن می‌کند.

رئیس اداره منابع طبیعی نیکشهر تصریح کرد: در هر هکتار از اراضی زیر کشت گز روغن بیش از ۲۰۰ درختچه رشد می‌کند که هر درختچه به طور میانگین ۶۰ میوه دارای هشت بذر حاصل می‌شود.

رندبلوچ ادامه داد: از هر کیلو بذر این گیاه حدود ۲۱۲ گرم روغن تولید می‌شود که روغن آن در صنعت هواپیماسازی و ساعت سازی و جلاکاری کاربرد دارد.

وی گفت: دانه این درخت مصرف خوراکی دارد و طعم آن شبیه پسته و بادام زمینی است.

وی ادامه داد: زنان و مردان منطقه بلوچستان بذر آن را برداشت کرده و هر کیلوگرم ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار ریال (۴۰ تا ۵۰ هزار تومان) و حتی بیشتر به فروش می‌رسانند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نیکشهر گفت: بیشترین مشتریان بذر این گیاه ساکنان کشور‌های حوزه خلیج فارس هستند و مردم منطقه نیز آن را به کشور‌های عربی صادر می‌کنند و یا به عنوان تحفه می‌برند.

وی با بیان اینکه اطلاع رسانی خوبی از سوی رسانه‌های ارتباط جمعی کشور از فواید گز روغن نشده است، تصریح کرد: از ایرنا به عنوان خبرگزاری رسمی و مرجع کشور انتظار می‌رود گونه‌های گیاهی و ظرفیت‌های ناشناخته طبیعی و منحصر به فرد این منطقه را به مردم ایران و جهان معرفی کند.

وی بیان کرد: دانه‌های پخت شده و تفت دیده گز روغن به عنوان آجیل خوراکی استفاده می‌شود و مزه و طعم خاصی دارد.

وی گفت: گزروغن سازگار با آب و هوای منطقه بلوچستان و در مناطق سخت و بی آب کوهستانی و حتی روی صخره‌ها رشد می‌کند و نکته جالب توجه این که در زمان خشکسالی و بی آبی رشد و میوه دهی بهتری دارد.

وی با بیان اینکه تمامی قسمت‌های گیاه روغن شامل ساقه، ریشه، میوه و برگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، خاطرنشان کرد: بیشترین استفاده از بذر و روغن آن است که به عنوان آجیل و چاشنی همراه خرما و پوست و برگ آن علاوه بر خواص درمانی برای دباغی پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی افزود: گیاه گز روغن برگ‌هایی شانه ایی مضاعف با برگچه‌های کوچک و متقابل و گل‌هایی با اجزای پنج قسمتی دارد و میوه آن‌ها به صورت کپسول دراز و نیام مانند محتوی دانه‌هایی به اندازه مغز پسته است.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری نیکشهر گفت: این شهرستان به دلیل آب و هوای مساعد و گرم و خشک مکان مناسبی برای رویش انواع گیاهان دارویی و گونه‌های منحصربه فرد گیاهی است.

رندبلوچ ادامه داد: گز روغن همچنین شامل مواد معدنی مهم و منبع خوبی از پروتئین، روغن، اسید‌های چرب، ویتامین ها، اسید آمینه و فنل‌های مختلف است.

وی بیان کرد: عصاره برگ، دانه و میوه گیاه سرشار از آنتی اکسیدان است که از تشکیل رادیکال‌های آزاد از ابتلای به سرطان جلوگیری می‌کند و دانه دارای اسید‌های چربی همچون اسید استئاریک، اسید اولئیک، اسید لینولئیک و بهنیک اسید است.

وی افزود: برداشت دانه‌های روغنی گز روغن از اوایل خردادماه آغاز و تا پایان تیرماه ادامه دارد.

وی گفت: ارتفاع این درخت به یک تا دو متر وحتی بیشتر می‌رسد و نسبت به کم آبی بسیار مقاوم است به طوری که کاهش آب در ثمر دهی آن تاثیری ندارد.

انتهای پیام/ع

برداشت دانه‌های روغنی در سیستان وبلوچستان