به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، استان خوزستان به جهت داشتن مرزهای زمینی و آبی مشترک با حوزه خلیج فارس و وجود صنعتگران هنرمند شاخص و بومی، دارای جایگاه مهمی در اقتصاد و تولید صنایع دستی کشور است.

خوزستان از دیرباز دارای تمدن چند هزار ساله و عقبه غنی بوده است و همچنین به علت داشتن تعداد زیاد و متنوع اقوام و فرهنگ به رنگین کمان اقوام شناخته شده است و این امر موجب شده تا صنایع دستی بارز، متنوع، چشم گیر، بالقوه و منحصر به فرد داشته باشد.

شکرالله قاسمی، سرپرست معاونت صنایع دستی خوزستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، گفت: صنایع دستی استان خوزستان به صنایع دستی بومی شامل: کپوی دزفول، احرامی، سجاده بافی شوشتر، مینای صبی اهواز، صنایع دستی شاخص: خراطی دزفول، گلیم هفتگل، حصیر و بوریا آبادان و رفیع خرمشهر و شادگان، عبابافی بهبهان، البسه محلی ایذه، باغملک، اهواز، لالی و اندیکا، چوغا بافی اندیکا، لالی، ایذه و باغملک، ساخت زیور آلات سنتی شوشتر، اهواز و دزفول، ساخت سازهای سنتی اهواز، آبادان و دزفول، دست بافته های سنتی عشایری ایذه، لالی، اندیکا، باغملک و اهواز، ساخت ظروف مسی، مسگری شوشتر، نمدمالی باوی و شوشتر و صنایع دستی رایج: ساخت مصنوعات چرمی، تراش سنگ، سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، صنایع دستی چوبی، منبت. معرق، معرق ساقه گندم، صنایع دستی کاغذی، تذهیب و نگارگری در کلیه شهرهای استان تقسیم می شود.

وی دلایل مهم تنوع صنایع دستی در استان را تنوع قومی و جغرافیایی در شمال، جنوب، غرب و شرق استان و وجود صنعتگران شاخص و ممتاز بیان کرد و ادامه داد: صنایع دستی خوزستان به دلیل تنوع رشته های مختلف شاخص، بومی و رایج و وجود صنعتگران و هنرمندان ممتاز در کشور دارای جایگاه ممتازی می باشد و جهت احیا نگهداشت و گسترش هنرهای دستی خوزستان نیاز به اجرای پروژه های آموزشی، تهیه فیلم های مستند و مستند نگاری است.

سرپرست معاونت صنایع دستی عنوان کرد: رشته های شاخص، نمونه سازی محصولات صنایع دستی شاخص، استانداردسازی رشته های بومی، تهیه دانشنامه بزرگ صنایع دستی استان، اجرای پروژه بسته بندی محصولات صنایع دستی، برگزاری و شرکت هنرمندان شاخص در نمایشگاه های مختلف سراسری و بین المللی و مناسبت های فرهنگی از جمله اقداماتی می باشند که در جهت شناساندن صنایع دستی استان انجام شد .

قاسمی اظهار داشت: صنایع دستی به دلیل ارز آوری، اشتغال مولد و پایدار، عدم نیاز به سرمایه گذاری متوسط کمک شایانی به افزایش تولید و ایجاد اشتغال می نماید و جایگزین مناسب اقتصاد نفت می تواند باشد.

وی تصریح کرد: نیاز به همکاری و مساعدت استانداری استان، سازمان مدیریت و برنامه ریزی به منظور تامین اعتبارات لازم استانی در جهت اجرای طرح ها و پروژه های حوزه صنایع دستی، سازمان صنعت، معدن و تجارت در جهت هماهنگی، سازمان تعاون کار و رفاه اجتماعی در جهت اجرای تسهیلات مختلف و شهرداری ها با در اختیار گذاشتن فضاهای مورد نیاز برای ایجاد بازارچه های موقت و دایمی است.

قاسمی در خصوص چالش های پیش رو صنایع دستی استان بیان کرد: ورود کالاهای قاچاق صنایع دستی از کشورهای چین ،پاکستان، آسیای میانه (بدون کیفیت)، افزایش سرسام آور مواد اولیه (سرمایه در گردش) و ابزار کار و تجهیزات مورد نیاز تولید صنایع دستی که منجر به افزایش قیمت تمام شده و نهایتا قیمت فروش کالا می شود و تخصیص نیافتن اعتبار کافی در حوزه توسعه ای، ترویجی، بازرگانی و حوزه صنایع دستی است.

وی در پایان افزود: با کاربردی نمودن محصولات صنایع دستی و خارج نمودن آن از صرف تزیینی بودن می تواند جایگاه مناسب خویش را در سبد مصرفی خانوار ها پیدا کند، وی همچنین تعداد کالاهای صنایع دستی استان را که موفق به دریافت نشان ملی مرغوبیت در سال های ۹۰ ، ۹۲، ۹۴ و ۹۶ شدند تعداد ۶۹ اثر در رشته های مختلف صنایع دستی عنوان کرد.

خوزستان دارای اقوام و فرهنگ مختلفی است و به همین دلیل به رنگین کمان اقوام شناخته شده است و این امر موجب شده تا صنایع دستی متنوع و چشم گیر داشته باشد. به همین بهانه و جهت آشنایی بیشتر به سراغ یکی از این صنایع دستی بکر و خاص استان یعنی عبای بهبهان با توجه به قطب بودن این شهرستان در عبابافی کشور رفتیم که در ادامه گفتگویمان با کارشناس صنایع دستی بهبهان را می خوانید.

عبا، لباس رسمی مردم بهبهان

مرضیه پربین، کارشناس صنایع دستی بهبهان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، گفت: عبا لباسی بسیار ساده و سبک است که آن را بر روی لباس های دیگر می پوشند، اعراب نیز از این پوشش در مجالس رسمی خود استفاده کرده، در واقع پوشش رسمی آنها محسوب می شود. بافت این محصول از دیرباز در بهبهان رایج بوده و امروزه نیز به همان شیوه سنتی در منطقه معمول است.

وی  اظهار داشت: عبای بهبهان بر 2 نوع است، نوع نازک و ظریف تر آن که اصطلاحاً حله نامیده می شود و در تابستان استفاده می شود، نوع دیگر که عبای ضخیم یا چقه نامیده می شود و در زمستان از آن استفاده می شود. هر چه محصول بافته شده ظریف تر باشد از ارزش کیفی و به مراتب ارزش کمی بالاتری برخوردار است.

پربین گفت: مواد اولیه این محصول در این منطقه پشم گوسفند تشکیل می دهد که معمولاً به صورت خود رنگ و با رنگ هایی چون سفید، قهوه ای، سیاه و خاکستری به چشم می خورد. پشم گوسفندان را پس از چیده شدن شسته، سپس طی مراحلی تحت عنوان ریسندگی آماده برای استفاده در صنعت عبابافی استفاده می گردد. نخ ها از لحاظ ضخامت با یکدیگر متفاوتند و برای هر نخی با ضخامت ویژه از شانه ای مخصوص استفاده می شود. از شانه های ظریف تر برای نخ های نازکت ر استفاده می شود و شانه هایی درشت تر برای نخ های ضخیم تر مورد استفاده قرار می گیرند. عمده نخ مورد نیاز عبابافی در بهبهان از شادگان تأمین می شود هر چند امروزه با وجود دلالان این عرصه، نخ های مرغوب تر و با کیفیتی افزون را از ایران صادر کرده، انواع ارزان تری را را که از کیفیتی به مراتب پایین تر برخوردارند در اختیار هنرمندان داخلی قرار می دهند. شایسته است بدانیم که هنرمندان زبده و چیره دست ما نیز از همین نخ های در دسترس محصولی بسیار عالی تهیه کرده، آن را به بازار عرضه می کنند.

کارشناس صنایع دستی بهبهان ادامه داد: دستگاه های عبابافی سنتی در بهبهان در گودال هایی نصب شده اند و ساختاری بسیار ساده اما دقیق دارند. این دستگاه از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است از جمله: متید- پاکو)که در اصطلاح محلی پاخو نیز نامیده می شود(- پدال، اوزار- شانه و میل میلک. این دستگاهها عمدتاً در فضایی روباز راه اندازی شده، در تابستان معمولاً از سایه بانی بسیار ساده بر فراز آن استفاده می شود. دستگاههای مدرن امروزی اگرچه ساختاری مشابه دارند ولی به صورت روزمینی به کار گذاشته می شوند و نیازی به حفر گود ندارند.

پربین در پایان افزود: تولیدات این محصول در بهبهان که حاصل تجارب ارزشمند هنرمندان این رشته می باشد از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردار بوده، از استحکام بالایی نیز برخوردار است. بازار هدف این محصول را عمدتاً شهرهای مذهبی، جامعه روحانیون و به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس تشکیل می دهد.

با افزایش شهرنشینی و رونق کم صنایع دستی، اما همچنان افرادی هستند که به این هنر وفادار بوده و برای تامین امرار معاش خود، از هنر دستان خود بهره می برند، در حالی که صنایع دستی در خوزستان که پیشتاز فرهنگ و هنر و تمدن است، برای بسیاری از مردم ناشناخته است و در صورت ادامه این روند، این هنر بی صدا و بی خداحافظی به ورطه فراموشی سپرده می شود. پس به جاست تا با نگرشی ویژه و همتی مضاعف در غنی سازی این هنر در جهت بهبود اقتصاد کشور، گام های موثری برداشته شود.

گزارش از مهتاب محمدحسینی

انتهای پیام/ح