به گزارش  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان؛ پدیده خشکی رودخانه‌ها چند سالی است در کشور به تدریج روند افزایشی را طی می‌کند و در این میان غیر از خشکسالی و کمی بارش ها، سد سازی، حفر چاه‌های غیرمجاز و آبیاری غیراصولی زمین‌های کشاورزی از علل مهم آن است.

رودخانه قزل اوزن نیز از پدیده خشکی این روز‌های رودخانه‌های ایران در امان نبوده و بویژه در فصل تابستان رو به مرگ تدریجی می‌رود، چند سالی است که نفس‌های این رودخانه عظیم و حیاتی به شماره افتاده است و اگر تدبیری اندیشیده نشود با ناباوری جریان زندگی در آن متوقف خواهد شد.

کمی بارش ها، خشکسالی، احداث چند سد مختلف بر روی این رودخانه، استفاده غیر مجاز و بی رویه کشاورزان از آب این رودخانه و عدم مدیریت اصولی آب در حوضه‌های آب ریز این رودخانه، زیبایی و عظمت قزل اوزن را از بین خواهد برد.

این رودخانه یکی از طویل‌ترین و زیباترین رودخانه‌های ایران است که از ارتفاعات کردستان سرچشمه می‌گیرد و از بخش جنوب غربی وارد خاک استان زنجان می‌شود.

قزل اوزن که پرآب‌ترین رودخانه استان زنجان است در آخرین مسیر خود قبل از خروج از محدوده استان زنجان، با طی مسیر ۷۰ کیلومتری در داخل شهرستان طارم امید و زندگی را به مردم این منطقه هدیه می‌دهد.

به طوری که می‌توان گفت: قزل اوزن برای شهرستان طارم فقط یک رودخانه نیست، بلکه شاهرگ زندگی برای مردمانی است که شبانه روز در مزارع خود تلاش و زندگی را به معنای سخت آن تعریف می‌کنند.

قزل اوزن فقط مأموریت رساندن آب را به زمین‌های تشنه، مزارع محصولات مختلف و خانه‌های مردم ندارد، بلکه وظیفه‌ای فراتر دارد و آن‌هم پمپاژ امید، شادی و خون زندگی به قلب همه مردم شهرستان طارم است.

علاوه بر تنوع زیستی بالا و اهمیت بوم شناختی رودخانه قزل اوزن، تاثیر آن بر بخش‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زندگی مردمان حاشیه این رودخانۀ مهم و حیاتی انکار ناشدنی است.

رودخانه قزل اوزن به عنوان یک شریان حیاتی نقش مهمی برای مردمان حاشیه رودخانه در چندین استان ایفا می‌کند و در معیشت کشاورزان، بخصوص در شهرستان طارم تاثیرگذار است، به طوری که در صورت نبود جریان آب در قزل اوزن جریان زندگی هزاران نفر در طارم متوقف خواهد شد.

با توجه به اینکه ۹۵ درصد مردم طارم از راه کشاورزی اقتصاد خود را تامین می‌کنند و اکثر سرمایه گذاری‌های انجام شده در این شهرستان بواسطه رودخانه قزل اوزن هدف گذاری شده است، خشک شدن این رودخانه خسارت‌های جبران ناپذیری در تمام بخش‌ها وارد خواهد کرد.

اوایل تابستان هر سال با خشکی رودخانه قزل اوزن در شهرستان طارم بخصوص در پایین دست این رودخانه، امید‌ها در میان مردم زحمت کش این منطقه کم رنگ می‌شود و کشاورزان را با بحران آب و از بین رفتن محصولات زراعی و باغی مواجه می‌کند.

در تابستان سال ۹۶ با تلاش‌ها و پیگیری‌های مسئولین در دولت تدبیر و امید، روز‌های بی آب قزل اوزن در شهرستان طارم با رهاسازی آب سد آیدوقموش رنگ امید به خود گرفت و جریان آب در پرآب‌ترین رودخانه استان زنجان، نبض زندگی در طارم را به تپش درآورد.

تابستان سال جاری نیز با گرمتر شدن هوا و استفاده بالای کشاورزان از آب قزل اوزن، آب این رودخانه بخصوص در مناطق پایین دست به طور کامل خشک شده و کشاورزان طارمی را با نگرانی‌های زیادی روبرو کرده است.

رئیس اداره امور منابع آب شهرستان طارم در این خصوص از رهاسازی آب سد آیدوقموش در اوایل مرداد سال جاری خبر داد و افزود: با توجه به برگزاری جلسات متعدد و پیگیری‌های مسئولین شهرستانی و استانی مقرر شد تا از اول مرداد دریچه سد آیدوقموش بازگشایی شود.

ثاقب عزیزخانی مقدار اولیه آبی که رهاسازی خواهد شد را ۲۰ میلیون مترمکعب عنوان کرد و گفت: در توافق اولیه با رهاسازی این مقدار از آب سد آیدوقموش، امیدواریم تا چهار روز بعد از بازگشایی دریچه سد، آب رهاسازی شده به حوزه شهرستان طارم برسد و با مدیریت اصولی، کار کارشناسانه همچنین مدیریت مصرف از سوی کشاورزان مانع از ورود آب به سد منجیل شده و با همین مقدار آب رهاسازی شده مشکل کشاورزان طارمی برطرف شود.

عزیزخانی معوقات قبوض حق آبه جهت رهاسازی آب سد آیدوقموش در شهرستان طارم را یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال اعلام و خاطرنشان کرد: کشاورزانی که دارای چاه‌های مجاز بوده و از بستر رودخانه استفاده می‌کنند به تعهدات خود عمل کرده اند و مابقی معوقات مربوط به کشاورزانی است که از انهار سنتی جهت آبیاری زمین‌های خود استفاده می‌کنند.

این مسئول یادآور شد: جهت استمرار رهاسازی آب از سد‌های بالادستی در سال‌های آینده، کشاورزان باید قبوض حق آبه خود را پرداخت کنند تا با مشکلی در این موضوع مواجه نشویم.

وی همچچنین عنوان کرد: در سال‌های آینده با مدیریت اصولی و نظارت دقیق مبلغ قبوض برای کشاورزان بر اساس متراژ زمین آنان صادر خواهد شد تا حقی از کسی ضایع نشود.

 سد آیدوقموش به فاصله تقریبی ۲۰ کیلومتر در جنوب غربی شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی، قرار دارد.

این سد با انگیزه بهره گیری از جریان سطحی رودخانه آیدوقموش که از شاخه‌های اصلی رودخانه قزل اوزن می‌باشد به منظور توسعه و بهبود آبیاری اراضی منطقه طراحی شده است.

تابستان سال ۹۶ رهاسازی آب این سد موجی از خوشحالی کشاورزان شهرستان طارم را موجب شد و محصولات کشاورزان از خشکی و بی آبی نجات پیدا کرد.

شهرستان طارم با ۴۷ هزار نفر جمعیت (حدود ۵ درصد جمعیت و ۱۰ درصد مساحت استان زنجان) در ۹۰ کیلومتری شمال شرقی زنجان واقع شده است و با استان‌های قزوین، اردبیل و گیلان همسایه است.

انتهای پیام/ز

رودخانه قزل اوزن در یک قدمی مرگ

منبع: ایرنا