اگر والدین از تولد فرزند خود به فکر ازدواج و خوشبختی او باشند، با رفتار و اعمال خود او را فردی مناسب برای یک زندگی ایده‌آل پرورش می‌دهند که البته این ایده‌آل کاملاً با رفتار اکثر والدین امروزی تضاد دارد.

با افزایش خانواده‌های تک فرزندی یا حداکثر دو فرزندی در جامعه ایرانی و همچنین تغییر نقش‌های زن و مرد، کاهش قدرت خرید مردم و به دنبال آن شاغل شدن مادران، اکثر والدین برای رسیدن به کارهای روزمره خود، کودکان را به کلاس‌های متعدد یا نزد مادربزرگ‌ها می‌فرستند و گاهی هم این کودکان مجبورند ساعاتی از روز را در خانه به تنهایی سر کنند.

بیشتربخوانید : نکات مهمی که قبل از ازدواج باید بدانید!

از طرفی اکثر والدین برای رهایی از بحث با فرزندان خود و همچنین رفاه حال آنان هر چیزی که می‌خواهند از جمله انواع وسایل بازی و گوشی و تبلتی که خود باعث مشکلات فراوانی برای کودکان می‌شود را برایشان فراهم می‌کنند و این خود باعث پر توقع و خودخواه شدن فرزندان می‌شود.

همه این اتفاقات در شکل‌گیری شخصیت کودک تأثیرگذار است، این رفتارها باعث خودشیفته شدن و در عین حال آماده و مسؤولیت‌پذیر نبودن کودک برای ازدواج در آینده خواهد شد، همین والدین زمانی که فرزندشان به سن ازدواج می‌رسد، در پی یافتن بهترین فرد برای ازدواج با فرزند خود هستند در صورتی‌که فرزند خودشان فرد مناسبی برای ازدواج نیست.

دختر جوان و مجرد 27 ساله‌ای به نام نغمه در رابطه با دلیل عدم ازدواج خود این‌گونه می‌گوید: با وجود خواستگاران زیاد و گاه و بیگاهی که دارم، نمی‌توانم انتخابی داشته باشم و همیشه سردرگم هستم، نمی‌دانم از زندگی مشترک دقیقاً چه می‌خواهم تا در خواستگارانم به دنبال آن‌ها بگردم، حتی درست خودم را نمی‌شناسم و نمی‌دانم توانایی آغاز یک زندگی مستقل را دارم یا خیر.

وی عنوان کرد: مادرم تا 2 سال پیش به شغل معلمی مشغول بود و پا به پای پدرم کار می‌کرد، به همین دلیل صمیمیت کمی با هم داریم و هر فردی در خانواده فقط روی کارهای خود متمرکز است، بنده فکر می‌کنم شخصیتم به گونه‌ای است که هنوز آمادگی برای ازدواج و ایفای نقش همسری را ندارم.

نغمه در پایان مطرح کرد: توانایی‌های یک همسر را نتوانستم از مادرم بیاموزم و برای رفع این مشکل چند ماهی است که با مشاوری صحبت می‌کنم و امیدوارم با جلسات بیشتری بتوانم توانایی خود را برای یک زندگی مشترک موفق ارتقا دهم. 

توانمند نبودن جوانان برای زندگی مشترک یکی از اساسی‌ترین مشکلات دیر یا اصلاً ازدواج نکردن جوانان است، توانمند از نظر اینکه بتوانند در مواجهه با مشکلات بهترین تصمیم را بگیرند و به خوبی مسائل را حل کنند و همچنین بتوانند با جنس مخالف خود به خوبی رابطه برقرار کنند.

یکی دیگر از مشکلات جوانان ما انتخاب نادرست همسر است، بعد از مناسب بودن افراد برای ازدواج، مهمترین مورد انتخاب مناسب‌ترین فرد برای ازدواج است که این مورد هم باید از کودکی توسط والدین به فرزندان آموزش داده شود، بسیاری از افراد با وجود داشتن شخصیت بسیار خوبی برای زندگی مشترک در کنار افراد مناسب خود قرار نگرفته و به همین دلیل زندگی خوبی نداشته‌اند.

پسر جوان و مجرد 33 ساله‌ای به نام حسین در مورد ازدواج نکردن خود چنین بیان کرد: بسیاری از دوستانم به دلیل مشکلات اقتصادی موفق به ازدواج نشده‌اند، اما بنده با وجود نداشتن مشکل اقتصادی و با توجه به خواستگاری‌های زیادی که رفته‌ام هنوز نتوانسته‌ام ازدواج کنم.

وی در ادامه عنوان کرد: با گذشت این 8 سالی که تصمیم به ازدواج داشته‌ام، احساس می‌کنم در انتخاب سخت‌گیرتر شده‌ام و در بسیاری از موارد انتخابی خودم پشیمان می‌شوم که چرا به دلایل بی‌اهمیتی، فردی را انتخاب نکردم و این موضوع برایم ناراحت‌کننده است.

حسین ادامه داد: همیشه در بین دوستان، همکلاسی‌ها و اقوام بهترین‌ها را داشته‌ام و این جزئی از شخصیتم شده است، فکر می‌کنم تا زمانی که نتوانم بهترین فرد را برای ازدواج پیدا کنم بهتر است ازدواج نکنم تا اینکه با یک انتخاب نامناسب پس از ازدواج پشیمان شوم، همچنین فکر می‌کنم یکی از نکات منفی شخصیتم کمی خودخواهی و کمال‌طلبی است.

وی در پایان مطرح کرد: یکی دیگر از دلایلی که شاید تا به حال موفق به ازدواج نشده‌ام، به نظرم ترس از شکست است، همیشه وقتی به ازدواج فکر می‌کنم به دنبال آن به اینکه امکان دارد با شکست هم روبرو شوم، آزارم می‌دهد و باعث می‌شود سخت‌گیرتر شوم.

دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان در رابطه با نقش خانواده و والدین در ازدواج جوانان اظهار کرد: از زمانی که فرزندی در خانواده متولد می‌شود، والدین باید برای ازدواج او برنامه‌ریزی کنند، زمانی که فرزندی به سن ازدواج می‌رسد باید از قبل مهارت‌ها و توانایی‌هایی را کسب کرده باشد که بتواند هم فرد مناسبی برای ازدواج باشد و هم انتخاب صحیحی داشته باشد.

رضاعلی نوروزی در ادامه افزود: مشکل اصلی جوانان در حال حاضر این است که مهارت‌های شناختی یا عملی برای انتخاب همسر و تصمیم‌گیری ندارند، در قدیم چون ازدواج‌ها به روش سنتی بود، والدین تصمیم می‌گرفتند، اما امروزه که در کشاکش زندگی مدرن و سنتی هستیم در بسیاری از موارد نه روش سنتی به درستی انجام می‌شود و نه روش مدرن کارآمد عمل می‌کند.

دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان متذکر شد: جوانان در سن ازدواج توانایی شناختی، مهارتی، ادراکی یا توانایی تصمیم‌گیری و تجزیه و تحلیل برای انتخاب صحیح را ندارند، این زمان برای آموزش فرزندان دیر است، این جوان باید در سن 4 سالگی برخی از مهارت‌ها، در 8 سالگی برخی دیگر از مهارت‌ها و در سن 16 سالگی گروه دیگری را کسب می‌کرد تا در سن ازدواج علاوه بر اینکه شخصیت توانمندی داشت، می‌توانست انتخاب درست و مناسبی هم داشته باشد.

وی عنوان کرد: در حال حاضر فضایی که در خانواده‌ها حاکم است فضایی نیست که فرزندان در آن بتوانند تجزیه و تحلیل کنند، مسائل را کنار هم بگذارند و به درک درستی از آن‌ها برسند، حتی شناختی نسبت به خود، توانایی‌ها و ویژگی‌های خود ندارند، چه برسد شناختی نسبت به جنس مخالف که یکی از بایدهای ازدواج موفق است.

متخصص تعلیم و تربیت اسلامی بیان داشت: برای ازدواج فرد باید در ابتدا توانسته باشند به شناختی از خود و مهارت‌های خود دست یابد، روی مهارت ادراکی کودکان باید کار شود تا در تمام مراحل زندگی بتوانند انتخاب‌های صحیح داشته باشند، به عنوان مثال نوجوانان نمی‌توانند انتخاب رشته کنند چون خانواده فضای مناسب برای تجزیه و تحلیل و برای این‌که نوجوان در آن محیط بفهمد چه ویژگی‌هایی دارد و چه کاری مناسب اوست را فراهم نکرده است، فرد باید شناخت کامل از خود داشته باشد و از کاری که می‌خواهد انجام دهد هم شناخت کافی داشته باشد.

وی یادآور شد: پس از شناخت خود، ویژگی‌ها و مهارت‌های خود، عامل دیگری هم برای ازدواج وجود دارد و آن این است که از طرف مقابل هم شناخت کافی داشته باشد، یک پسر درکی از روحیات خانم‌ها، فضاها و نگاه‌هایی که دارند و همچنین یک دختر هم همین درک را نسبت به روحیات، فضاها و نگاه‌های آقایان داشته باشد و به یک فهمی برسد تا در زندگی زناشویی دچار چالش نشود.

نوروزی با اشاره به اهمیت شناخت جنس مخالف برای ازدواج موفق، بیان کرد: در بسیاری از خانواده‌ها این شناخت اتفاق نمی‌افتد، در برخی از خانواده‌ها به اشتباه فضای باز و آزادی در اختیار فرزندان قرار می‌دهند که این اتفاق نمی‌افتد و در برخی هم فضا را بیش از حد می‌بندند که این شناخت درست انجام نمی‌شود، حداقل از نوجوانی این فضا باید فراهم شود که به یک فهم صحیح از موضوع شناخت جنس مخالف برسد.

وی ادامه داد: در برخی از خانواده‌ها یک‌سری از مباحث را ممنوع می‌کنند که در باره این مسأله صحبت نکن یا این مسأله بد است، بله حدود باید رعایت شود، اما اصلاً نپرداختن به موضوعات و خط قرمز کردن برخی مسائل چیزی را حل نمی‌کند و همچنین برعکس آن‌ها، برخی از خانواده‌ها فضا را بیش از حد باز می‌کنند، در حال حاضر فقط افراط و تفریط وجود دارد و خانواده‌های متعادل به ندرت دیده می‌شود.

دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان متذکر شد: یکی دیگر از مهارت‌های مورد نیاز ازدواج، کارهای عملی است، دختران و پسران  ما چقدر آمادگی برای نقش همسری دارند؟ در صورتی‌ که این‌ها را خانواده باید به او آموزش دهد، در قدیم مادران در کنار کارهایی که انجام می‌دادند، به بچه‌ها هم آموزش می‌دادند ؛در حالی‌ که امروزه جوانان در دانشگاه لیسانس، فوق لیسانس و دکتری می‌گیرند، اما آیا مهارت‌های زندگی را هم می‌آموزند؟ آیا همسرداری و فرزندپروری هم می‌آموزند؟ برخی رشته‌ها شاید کمی کمک کند، اما آن‌ها هم اما و اگر دارد زیرا صرفاً یک‌سری دروس خوانده شده و آیا در عمل انجام می‌شود؟

وی با بیان اینکه مدرسه، دانشگاه‌ و حوزه نتوانسته مهارت‌های جوانان را ارتقا ببخشد، توصیه کرد: خانواده‌ها در مهارت‌های عملی باید صحیح عمل کنند، مرد جوانی که می‌خواهد ازدواج کند باید یک‌سری مهارت را داشته باشد، دختر جوانی که قصد ازدواج دارد باید توانایی‌های لازم را داشته باشد و همه این‌ها باید از قبل آموزش داده شده باشد، این موارد شناختی ادراکی هستند که در جامعه ما به ندرت دیده می‌شود.

متخصص تعلیم و تربیت اسلامی در پایان از خانواده‌ها خواست: خانواده باید درک درستی چه به دختر و چه به پسر درباره ویژگی‌ها و توانایی‌های خود بدهد و همچنین کمک کند تا به درک صحیحی از جنس مخالف برسد تا در زمان تصمیم‌گیری بتواند انتخاب صحیح داشته باشد، این شناخت‌ها و مهارت‌ها در کودکی و در سن 3 الی 4 سالگی باید آغاز شود و حداکثر در 11 الی 12 سالگی باید مهارت‌آموزی در زمینه همسری، مادری و پدری انجام شود.

با توجه به اهمیت ازدواج در دین اسلام و همچنین تأثیرات آن در جامعه، باید خانواده‌ها در شیوه تربیتی خود تجدید نظر کنند و فرزندان خود را از آغاز کودکی متناسب با سن و سال‌شان با تربیت هدف‌مند و برنامه‌ریزی شده برای آینده پرورش دهند.

همچنین افرادی که در حال حاضر به سن جوانی و ازدواج رسیده‌اند بهتر است با کمک مشاور و مراکز مشاوره توانایی و مهارت‌های لازم را کسب کنند تا بتوانند ازدواج موفقی را داشته باشند.

ارائه مشاوره‌های پیش از ازدواج در بهزیستی

مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در رابطه با مشاوره قبل از ازدواج اعلام می‌کند: اداره بهزیستی مشاوره‌های پیش از ازدواج را به صورت متنوعی برای جوانان ارائه می‌کند، مشاوره‌های این نهاد به صورت دو بسته کامل که یکی به صورت مولتی مدیا و دیگری در قالب بسته اینفوگرافی یا بسته کاریکاتوری است و برگزاری کلاس‌های حضوری ارائه می‌شود.

مرضیه فرشاد در ادامه مطرح کرد: همه این اینفوگرافی‌ها و کاریکاتورها تقریباً خلاصه‌ای از آموزش‌های قبل از ازدواج را در بر می‌گیرند، بسته مولتی مدیا هم در قالب تعدادی سی دی در دسترس عموم است و افراد می‌توانند به اداره بهزیستی شهرستان خود برای تهیه بسته مولتی مدیا یا بسته اینفوگرافی مراجعه کنند و از مطالب مفید آن بهره‌مند شوند.

مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در پایان متذکر شد: در رابطه با مشاوره قبل از ازدواج، بهزیستی کلاس‌های حضوری را هم برای استفاده هرچه بیشتر جوانان برگزار می‌کند که مربیان این دوره‌ها توسط خود بهزیستی آموزش می‌بینند؛ افرادی که تمایل به شرکت در این دوره‌ها را دارند می‌توانند به اداره بهزیستی شهرستان خود مراجعه کنند و مهارت‌های مورد نیاز برای ازدواج موفق را کسب کنند.

جوانانی که احساس می‌کنند هنوز برای ازدواج آمادگی و توانایی ندارند با استفاده از امکانات متنوع می‌توانند مهارت‌های لازم را در خود به وجود آورند و به این توجه داشته باشند که از همان ابتدا برای ارتقای توانمندی و مهارت‌های مختلف فرزندان خود برنامه‌ریزی کنند تا در آینده با مشکل فعلی این جوانان روبرو نشوند.