به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ «در دشت قدم می‌زدم که صدایی از پشت تخته سنگ بزرگ توجه ام را به خودش جلب کرد. کنجکاو شدم و جلو رفتم. هنوز از تخته سنگ بالا نرفته بودم که یه هیولا بهم حمله کرد. تا به خودم بیام، دیدم قسمتی از صورتم بین دندان‌های هیولاست.»

مرد 60 ساله ایلامی صحبت های خود را با این جملات شروع کرد و ادامه داد: شوکه شده بودم تا چند لحظه نمی‌توانستم عکس العمل نشان دهم. زبانم بند آمده بود و نمی توانستم فریاد بزنم. چند ثانیه که گذشت انگار یکی دست هاش رو از جلوی دهانم برداشت. با تمام وجود داد می زدم و کمک می خواستم. در همین حین هیولا داشت دست و پایم را چنگ می‌زد. فکر می‌کردم کارم تمام است. هرچه دست و پا می‌زدم با ضربه ای به سنگینی پتک، بهم مشت می‌زد.»

دست‌های عباس که بعد از عمل جراحی هم هنوز نصف صورت را نداشت، با یادآوری این خاطرات به لرزه افتاد. اندکی مکث کرد و به روبرو خیره شد. متوجه نشدم کجا را نگاه می کند. دستم را مقابل چشمانش تکان دادم تا حواسش به من جمع شود. تکانی خورد و گفت: «تا کجا تعریف کردم؟»

گفتم: «تا اونجا که با مشت بهت می‌زد.» نفسی کشید و گفت: مردمی که آن حوالی بودند صدای فریادهایم را شنیده بودند و خود را به من رساندند، اما از ترس هیولا جلو نمی آمدند. نمی‌دیدمشان و تنها صدایشان را می‌شنیدم که با فریاد و جیغ می‌خواستند هیولا را فراری بدهند. دیگر واقعا قطع امید کردم که ناگهان صدای شلیک تفنگ همه چیز را ساکت کرد. چنان سکوتی برقرار شده بود که صدای ضربان قلبم را می‌شنیدم. دیگر خبری از ضربه‌های هیولا و آن صدای وحشتناکش نبود. فقط جسم سنگینی را روی خودم حس می‌کردم.»

صحبت هایش به اینجا که رسید برق خوشحالی را در چشمانش دیدم. حس انسانی را داشت که تازه متولد شده است. رو کرد به من و گفت: «میدونی چی بود که بهم حمله کرده بود؟» حدسی نداشتم و گفتم: «نمی‌دونم». گفت: «خرس قهوه ای!»

عباس در مورد اتفاقات بعد از ماجرا هم گفت: اهالی محل بلافاصله من را به اولین درمانگاه رساندند. قسمتی از دست و آرنجم، یکی از پاها و قسمتی از صورت من به طور کامل زخمی شده بودند و خونریزی شدیدی داشتم. خدا را شکر که اکنون زنده هستم و می‌توانم راه بروم.

خدا را شاکر بود که سالم است، اما هنوز قسمی از صورت و دستش را نداشت. تاندون‌های انگشتان دست چپش پاره شده بودند و حال نمی‌تواند مشت خود را باز کند، اما با این وجود امیدوار به آینده بود. می‌گفت بعد از یک عمل جراحی برای انجام کارهای اداری و گرفتن دیه به اداره کل محیط زیست مراجعه کرده و تاکنون هیچ‌ نتیجه ای حاصل نشده است.

این داستان مرد ۶۰ ساله ای بود که مورد حمله یکی از خرس های منطقه ایلام قرار گرفته بود. عباس اولین فردی نیست و نخواهد بود که مورد حمله حیوانات وحشی قرار می‌گیرد، چرا که ما انسان ها به قلمرو این حیوانات نفوذ کرده‌ایم و آن‌ها را از زیستگاه خود فراری داده‌ایم، به همین دلیل سالیانه تعداد کثیری از انسان‌ها مورد حمله حیوانات وحشی قرار می‌گیرند. برخی در زیر مشت و ‌لگد خرس‌ها کشته می‌شوند و برخی از خوش شانسی جان سالم به در می‌برند.

خرس ها گونه‌های آرامی هستند، اما زمانی که احساس خطر می‌کنند، می‌توانند از هر موجودی خطرناک تر باشند.

در بسیاری از مناطق ایران خرس‌های قهوه ای رو به انقراض دیده می‌شود. از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب می‌توان این حیوان را مشاهده کرد. این گونه وحشی و آرام در کشور ما به دلیل چهار فصل و گستردگی سرزمین در همه جا وجود دارد.

خرس‌ها زمانی که گرسنه می‌شوند کاملا بی عاطفه و خشن شده و به عبارتی خون جلوی چشمانشان را می‌گیرد و به سرعت حمله می‌کنند.

خرس های ایرانی حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم وزن دارند و هر چه دم دستشان باشد، می‌خورند، محبوب ترین غذای خرس‌ها گوشت است.

خرس‌ها چون سنگین وزن و تنبل هستند، بعضی اوقات اگر غذای گوشتی گیرشان نیاید، حشرات و یا حتی گیاه می‌خورند.

این خرس‌های تپل و با نمک قهوه‌ای رنگ زمانی که در ارتفاع بلند می‌ایستند فکر می‌کنند که از تمام موجودات برتر هستند، به همین دلیل دیگر از هیچ‌ چیز حتی انسان نیز ترسی ندارند و اگر سنگ یا چوبی دم دستشان باشد، به طرف انسان پرتاب می‌کنند.

ماده خرس‌ها را می‌توان مهربان ترین مادر بین حیوانات وحشی در مقابله با هر خطری دانست. هر چند خرس‌های مادر توله‌های خود را می‌شناسند، اما گاهی توله‌ها مادر خود را گم می‌کنند. در هر حال بیشتر خرس‌های ماده از توله‌های غریبه هم نگهداری می‌کنند و حتی به آن‌ها غذا می‌دهند تا آن که مادرشان پیدا شود و آن‌ها را باخود ببرد. اگر مادر توله‌ها پیدا نشود، آن‌ها پیش مادر جدید خود می‌مانند و مانند یکی از اعضای خانواده با آن‌ها رفتار می‌شود.

دلیل انقراض خرس‌های ایران چیست؟

امروزه ما شاهد کاهش جمعیت این گونه در کشور هستیم و دلیل آن باورهای اشتباه مردم نسبت به این گونه‌ها است. باورهای غلطی که گاهی منجر به کشته شدن گونه‌ها می‌شود، این باورها عبارتند از التیام مفاصل و درد استخوان با استفاده از چربی خرس و خاصیت دارویی زبان، صفرا و گوشت آن.

وقتی با وجود تغییر اقلیم، خشکسالی و کمبود غذا زیستگاه خرس‌های ما همچون خودشان آسیب‌پذیر می‌شود، دست عوامل سودجو چون شکارچیان، زمین‌خواران، توسعه گردشگری و صنعت و معدن به راحتی بستر آسیب‌پذیر آماده آن‌ها را به نابودی سوق می‌دهد.

مریم موسیوند کارشناس محیط طبیعی در این باره می‌گوید: جنگل‌های زاگرس که زیستگاه مناسبی برای خرس‌های قهوه‌ای محسوب می‌شود، سال‌ها است که دچار تخریب شده‌اند؛ پس تخریب زیستگاه‌ها، نا‌آگاهی مردم در برخورد با این گونه، خشکسالی، کمبود غذا، شکار به وسیله متخلفان این عرصه، همگی عمده ترین دلایل کاهش جمعیت خرس‌های ایرانی است.

4 سال سیاه خرس و دخالت انسان

سال گذشته به دلیل کشته شدن 20 خرس قهوه‌ای و 2 قلاده خرس سیاه به عنوان سال سیاه خرس نامگذاری شد.

مریم موسیوند کارشناس محیط طبیعی در این خصوص معتقد است: امسال نیز 10 قلاده خرس قهوه‌ای کشته شدند که در همه این موارد انسان دخالت مستقیم داشته است.

خرس‌های ایران در لیست سرخ انقراض

تخریب زیستگاه خرس قهوه‌ای در ایران موجب شده تا اتحادیه جهانی حفاظت از محیط زیست(IUCN) در گزارش سالانه خود از وضعیت حیات وحش جهان نام این جانور را از سال 2004 در فهرست گونه‌های در معرض تهدید قرار دهد.

مریم موسیوند در خصوص خرس‌های سیاه نیز می‌گوید: خرس سیاه آسیایی هم‌اکنون در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست (IUCN) در آستانه انقراض قرار دارند و هیچ آمار مشخصی از تعداد اندک باقی‌مانده جمعیت این‌گونه زیبا در ایران در دست نیست.

جریمه شکار خرس

امسال که افزایش جریمه شکار در بین حیات وحش کشورمان را شاهد بودیم، جریمه شکار خرس از 500 هزار تومان به 50 میلیون تومان افزایش یافت.

مریم موسیوند در این باره معتقد است: افزایش جریمه شکار خرس کار بسیار خوبی بود که باید ادامه داشته باشد، اما باید اطراف مناطق حفاظت‌شده که زیستگاه این گونه‌ها‌ی در معرض خطر انقراض است، به گونه‌ای مدیریت شود تا دست زمین‌خواران از آن کوتاه شود و افراد محلی همجوار با این مناطق در برخورد با این حیوانات از کشتن و صدمه‌زدن به آن‌ها خودداری کنند.

متاسفانه خرس ها در بین روستاییان و عشایر محبوبیت ندارند و آن‌ها از روی نا آگاهی زمانی که با گونه خرس رو به رو می‌شوند راهی جز کشتن آن پیدا نمی‌کنند.

خرس ها یکی از مهمترین گونه هایی هستند که در اکوسیستم جنگل تاثیر مثبتی دارند، آن‌ها نه تنها با خوردن جانورانی همچون موش ها و سایر جوندگان، ملخ‌ها و مورچه‌ها جمعیت آن‌ها را کنترل می‌کنند، بلکه بسیاری از دانه‌های جنگلی تا زمانی که از معده آن‌ها عبور نکنند، قدرت رشد ندارند.

متاسفانه اگر روند کشتن خرس‌ها در ایران به همین صورت ادامه یابد، دیری نمی‌گذرد که ایران از وجود این موجود ارزشمند همچون شیر ایرانی و ببر مازندران محروم شود.

انتهای پیام/