به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در میان اقشار ضعیف،کم درآمد و به تعبیری دهک‌های پایین جامعه، زنان سرپرست خانوار در معرض آسیب‌ها و مشکلات بسیاری قرار دارند.

آنچنان که اخبار و گزارش‌های موجود نشان می‌دهد، تعداد زنان سرپرست خانوار طی یک دهه منتهی به سال 1395، 86 درصد رشد داشته است.

در حال حاضر، تعداد 3 میلیون خانوار، با سرپرستی زنان اداره می‌شوند و از این میزان، نزدیک به نیمی از عدد مذکور به‌صورت خود سرپرست (زندگی انفرادی) زیست می‌کنند.

زنان بیوه، مطلقه، همسر مردان بیکار، همسر مردان مهاجر، زنان سالمند تنها، دخترانی که هرگز ازدواج نکرده‌اند و همسران مردان از کار افتاده مشمول این طِیف می‌شوند که بطور طبیعی زندگی چنین افراد و گروه‌هایی با مَصائِب، مشقت‌ها و سختی‌های خاص به خود همراه خواهد بود.

آنچنان که اعداد و ارقام موجود در رسانه‌ها نشان می‌دهد، 90 درصد این طیف از شانس ازدواج بی بهره هستند و از دیگر سو 71 درصد از این گروه دارای فرزند هستند و از این دایره متعدد و متکثر، نزدیک به نیمی از آنها تحت پوشش نهادهای حمایتی همچون بهزیستی و کمیته امداد قرار دارند.

بنابر اعداد و ارقام موجود حدود یک میلیون زن تحت پوشش خدمات حمایتی کمیته امداد و 200 هزار نفر تحت پوشش خدمات بهزیستی هستند.

در شرایطی که برآوُرد رسانه‌ها، حاکی از وجود 3 میلیون زن سرپرست خانوار است که با بیکاری دست و پنجه نرم می‌کنند و متاسفانه ضریب این بیکاری در مقایسه با میزان بیکاری مردان افزون تر است و به نوعی این قشر، با نوعی فقر زنانه مواجه هستند.

چگونه می‌توان به مشکلات پیش روی زنان سرپرست خانوار غلبه کرد؟

تاکنون طرح‌های متعددی همچون بیمه زنان سرپرست خانوار، تعیین مستمری و غیره برای حل و فصل و کاهش مشکلات اقتصادی زنان سرپرست خانوار در دستور کار قرار گرفته اما همچنان شاهد مشکلات عمیق و جِدیِ پیش روی این قشر از جامعه هستیم.

اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی و اجتماعی قائل به این اصل هستند که برای مبارزه با فقر زنانه، بخصوص در گروه‌هایی که به زنان سرپرست خانوار معروف و شُهره هستند می‌باید در راستای توانمندسازی آنها تلاش شود در غیر اینصورت مشکلات موجود همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند و حتی به تدریج افزایش احتمال ضریب و عمق این نارسایی‌ها دور از ذهن و تصور نخواهد بود.

البته نباید این واقعیت را نادیده گرفت که با توجه به محدودیت‌های اقتصادی موجود، امکان پوشش تمامی زنان سرپرست خانوار در قالب طرح‌هایی همچون پرداخت مستمری و یا بیمه آنها امری سخت دشوار و شاید ناممکن باشد، اما به هر ترتیب در شرایطی که در حال حاضر اصلی‌ترین مشکل کشور مشمول نارسایی‌های اقتصادی می‌شود اجرای طرح‌های مذکور هر یک به نوبه خود قادر است تا حدودی دردها و آلام اقتصادی زنان سرپرست خانوار را تسکین دهد.

آنچنان که اخبار رسانه‌ها نشان می‌دهد، 230 میلیارد تومان برای بیمه تأمین اجتماعی زنان سرپرست خانوار در بودجه سالجاری پیش‌بینی شده که در صورت تأمین و تزریق بودجه مذکور تا حدودی بخشی از چالش‌های اقتصادی این طیف مرتفع خواهد شد.

متأسفانه مستمری دریافتی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش نهادهای حمایتی آنقدر ناچیز(53 هزار تومان) است که با افزایش مستمری جدید به 193 هزار تومان نیز قطعا تأمین بسیاری از نیازهای این گروه ناممکن خواهد بود.

در شرایطی که بر اساس برنامه پنجم توسعه، مقرر بود هر سال 10 درصد این زنان، توانمندسازی شوند به نحو و کیفیتی که از دایره حمایت سازمان‌های حمایت کننده موجود در کشور خارج شوند اما آنچنان که باید، به‌صورت کافی و شایسته، این دستور کار عملیاتی نشده است.

بیشتر بخوانید: سختی زندگی بر دوش نحیف زنان سرپرست خانوار سنگینی می‌کند 

توانمندسازی زنان سرپرست خانوار چگونه محقق می‌شود؟

مصداق بارز توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را می‌توان در همان مثال یادگیری ماهیگیری به جای اعطای ماهی جستجو کرد.

پرداخت وام‌های کم بهره و کم سود و بسترسازی برای اشتغال این گروه یکی از بهترین و راهگشاترین روش‌ها و طرح‌ها برای توانمندسازی این قشر آسیب‌پذیر جامعه است و البته به موازات آن کم نیستند افراد و گروه‌هایی که اساسا توانایی کار و فعالیت اقتصادی و کسب و کار ندارند که می‌باید با پوشش‌های حمایتی موثر،کاستی‌های اقتصادی این زنان رفع و به سمت بهبودی سوق پیدا کند.

به واقع حمایت از زنان سرپرست خانوار که با فقر زنانه دست و پنجه نرم می کنند مستلزم یک ساز و کار مشخص و مُدَوَن اقتصادی در چارچوب نظام رفاه اجتماعی است.

تمرکز و فعال سازی سازمان‌های مردم نهاد از دیگر ضروریاتی است که با فعال شدن آنها روند رفع و حل و فصل معضلات اقتصادی زنان سرپرست خانوار تسریع خواهد شد.

به واقع رفع مشکل زنان سرپرست خانوار نیازمند یک عزم جدی، ملی و همگانی است.

در همین راستا، چندی پیش، آذر خسروی مدیرکل دفتر امور زنان استانداری کرمانشاه در همایش روز ملی خانواده، تصریح کرد: عقبه و زمینه بسیاری از رخدادهای مهم تاریخ، با حضور و نقش آفرینی زنان امکان پذیر شده است.

وی در ادامه این مراسم گفت: بسیاری از زنان سرپرست خانوار به دلیل دغدغه تأمین معاش در تعامل و فرصت گذاشتن برای اعضای خانواده با مشکل مواجه هستند.

به اعتقاد وی می‌باید همه مردم و سمن‌ها، عزم خود را جزم و با توانمندسازی زنان در عرصه‌های گوناگون اقتصادی و اجتماعی، زمینه‌ساز کاهش آسیب‌های مرتبط با این عرصه شوند.

کدام گروه از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش دستگاه‌ها و نهادهای حمایتیِ ذی‌ربط قرار می‌گیرند؟

اگرچه وجود و حضور سمن‌ها در ارتقای کیفیت معیشت اقتصادی زنان سرپرست خانوار بسیار مهم و تعیین کننده است اما این نافی لزوم و ضرورت تلاش هر چه بیشتر دستگاه‌های اجراییِ مربوطه در حمایت از این طیف نیست.

یکی از سئوالات مطروحه به این امر معطوف می‌شود که کدام طیف از زنان سرپرست خانوار مشمول حمایت دستگاه‌های ذیربط می‌شوند.

در این خصوص، فاطمه عباسی مشاور رئیس سازمان بهزیستی کشور در امور زنان و خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان؛ تصریح کرد: حداقل دستمزد زنان سرپرست خانوار که می باید تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار می‌گیرند باید کمتر از 40 درصد حقوق مقرر و مصوب وزارت کار باشد و به عبارتی می‌باید این زنان نان آور خانواده محسوب شوند.

وی افزود: با حصول و اثبات شرایط مذکور، زنان سرپرست خانوار، از خدماتی همچون مستمری ماهیانه برخوردار خواهند شد.

عباسی می‌گوید: به محض توانمند شدن زنان سرپرست خانوار و ارتقای حقوق دریافتی آنها به بالاتر از سقف تعیین شده(40 درصد کمتر از حقوق مصوب وزارت کار)، به تدریج از چرخه حمایت دستگاه‌های مرتبط خارج خواهند شد.

آنچنان که مشاور رئیس سازمان بهزیستی کشور در امور زنان و خانواده بیان می‌کند:200 هزار تن از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند و از انواع خدمات مالی،مشاوره ای در اشکال و طرق گوناگون همچون مهارت های زندگی و کمک هزینه های تحصیلی برای فرزندان خویش بهره مند می‌شوند.

وی در ادامه گفت: حمایت از این زنان صرفا به مسائل مالی خلاصه نمی شود،بلکه سازمان مذکور برای توانمند سازی این طیف برنامه‌ریزی‌های دیگری را همچون طرح های اشتغالزایی و توانمند سازی در قالب طرح گروه همیاران و طرح تامین مالیِ خُرد، اجرایی و عملیاتی می‌شود.

عباسی می‌گوید: سازمان مذکور(بهزیستی) تلاش می‌کند، سقف حقوق دریافتی زنان سرپرست خانوار (40 درصد از حقوق مصوب و مقرر وزارت کار) را افزایش و آن را به سطح 50 تا 60 درصد برساند.

امید آن می‌رود این طرح ها در نهایت در بهبود کیفی زندگی زنان سرپرست خانوار مثمر ثمر واقع شود زیرا این واقعیت انکار ناپذیر است که در شرایط فعلیِ اقتصادی کشور، امکان تأمین نیازهای اقتصادی و معیشتی برای اقشار آسیب‌پذیر همچون زنان سرپرست خانوار بسیار سخت و دشوار است و امید است با برنامه‌ریزی صحیح و اصولی بستر لازم برای ارتقای سطح کمی و کیفیِ این گروه به نحو شایسته و مطلوب‌تری فراهم شود.

گزارش از ناصر رمضانی

انتهای پیام/