گرایش و تمایل به خرید محصولات و کالا‌های خارجی در دهه اخیر آنچنان در جامعه رشد کرده که بسیاری از کالا‌ها و محصولات داخلی را به شکل عجیبی در اِنزِوای بازار قرار داده است.

به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گرایش و تمایل به محصولات و کالا‌های خارجی در طول سالیان اخیر با رشد چشمگیر و فزاینده‌ای همراه شده و این پدیده نامبارک آنچنان در میان لایه‌ها و گروه‌های متعدد اجتماعی رسوب و رسوخ پیدا کرده که طرح این عبارت که بسیاری از کالا‌ها و محصولات ایرانی در انزوای بازار به سر می‌برند، اغراق آمیز به نظر نمی‌رسد.

تردیدی وجود ندارد در صورت تمایلی فراگیر به خرید کالا‌ها و محصولات ایرانی، بخش قابل توجهی از مشکلات و نارسایی‌های اقتصادی کشور مرتفع خواهد شد.

یکی از ملموس‌ترین توفیقات خرید کالای ایرانی، به افزایش ضریب اشتغالزایی معطوف می‌شود امری که یقینا هر آنچه با موفقیت بیشتری در این عرصه همراه شود به همان میزان شاهد بهبود و ترمیم یکی از عمیق‌ترین و جدی‌ترین معضلات اقتصادی و اجتماعی جامعه خواهیم بود.

طبیعتا با افزایش اقبال به کالای ایرانی شاهد رونق افزون‌تر مراکز و کارگروه‌های تولیدی خواهیم بود و به تبع آن با رشد کمی و کیفی این مراکز، نیروی انسانی هر چه بیشتری برای فعالیت در حوزه‌های گوناگون جذب و استخدام خواهد شد و همین معادله ساده، راهگشای بسیاری از چالش‌های اقتصادی پیش روی کشور خواهد بود.

به دلیل اهمیت همین موضوع، مقام معظم رهبری در ابتدای سال با مزین کردن شعار سال به عبارت کالای ایرانی، تولید و اشتغال بر ضرورت حرکت در این مسیر و تلاش برای تحقق اهداف مورد نظر در این راستا، تأکید فرمودند.

بررسی فراز و نشیب‌های گذشته و آنچه باعث شده جامعه ایرانی به نسبت و قیاس گذشته‌های نه چندان دور، نسبت به کالای ایرانی غریبه و بی‌میل شود در قالب یک گزارش نمی‌گنجد و مستلزم بررسی‌های کارشناسانه در حوزه‌های متعدد فنی، تخصصی، تولیدی، تبلیغاتی، اقتصادی و جامعه شناختی در عرصه‌های گوناگون است، اما به‌صورت کلی باید به این واقعیت تلخ اذعان کرد که برخی بی‌تدبیری‌ها، غفلت‌ها، سودجویی‌ها و عدم برنامه ریزی صحیح و اصولی موجب شد تا بخش قابل توجهی از جامعه نسبت به کالا‌ها و محصولات ایرانی بی‌میل شوند و ترحیج دهند برای رفع نیاز خویش به خرید محصولات خارجی مبادرت ورزند.

متاسفانه در این میان، برخی کالاهایِ درجه دو، سه و حتی چهار خارجی را به کالا‌ها و محصولات ایرانی ترجیح می‌دهند و بدون شک اطلاق عنوان فاجعه به این پدیده دور از واقعیت نیست و این در شرایطی است که زمانی محصولات ایرانی از چنان نام و آوازه‌ای برخوردار بود که نه تنها در داخل کشور، بلکه در خارج از ایران برای آن سر و دست می‌شکستند، اشاره به برند‌هایی همچون ارج، آزمایش، مینو، کفش ملی، نهرین، گام به گام و ده‌ها برند مطرح و مشهور دیگر برای تأیید و گواه صدق این ادعا کافی به نظر می‌رسد و شوربختانه بسیاری از برند‌های ذکر شده تعطیل شدند و امروز به خاطرات نوستالژیک بسیاری از ایرانیان مبدل شده‌اند.

بیشتر بخوانید: بایدها و نبایدهای حمایت از کالای ایرانی 

خسرو کیمیایی، یکی از تولیدکنندگان لوازم خانگی در غرب استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به ضرورت حمایت از کالای ایرانی بیان کرد: تحقق این امر خطیر با شعار و توصیه حاصل نمی‌شود بلکه نیازمند پیش نیاز‌ها و الزاماتی است که بدون تأمین آن، نائل شدن به این هدف خطیر ناممکن خواهد بود.

وی افزود: در شرایطی که شاهد بی‌اعتمادی نسبت به کالای ایرانی هستیم به تبع انگیزه لازم برای خرید آن وجود نخواهد داشت و به تبع در چنین شرایطی انگیزه تولید از تولیدکنندگان سلب خواهد شد و نتیجه این سیر و سیکل مخرب، به بسته شدن و تعطیلی کارخانه‌ها از یکسو و تبدیل شدن تولیدکنندگان به وارداتچی محصولات خارجی منتهی خواهد شد و ادامه این وضع، وابستگی به محصولات خارجی را در پی خواهد داشت و به تبع در چنین شرایطی تحریم‌های اقتصادی، بُنیه اقتصادی کشور را لرزان و تضعیف خواهد کرد.

به اعتقاد وی با همه مشکلات و نارسایی‌های اقتصادی داخلی، همچنان بسیاری از محصولات و تولیدات داخلی از لحاظ کیفی با تولیدات خارجی برابری می‌کنند و در برخی مواقع، کیفیت کالا‌های ایرانی از نمونه‌های مشابه خارجی آن نیز بالاتر و مطلوب‌تر است، اما ذهنیت و تصور ایجاد شده برای متقاضیان باعث می‌شود دیدگاه منفی نسبت به تولیدات داخلی، همچنان استمرار یابد که برای تغییر آن باید با اطلاع رسانی دقیق و شفاف و فرهنگ سازی، این ذهنیت و دیدگاه اصلاح شود.

قاچاق کالا، کمر تولیدکنندگان داخلی را شکسته است

یکی دیگر از موانع جدی در مسیر حمایت از کالای ایرانی را باید در پدیده مخرب و ویران کننده قاچاق کالا جستجو کرد، معضلی که علی‌رغم حصول توفیقات بسیار در این عرصه، همچنان شاهد اثرات مخرب این عارضه برای اقتصاد کشور و تولید کنندگان داخلی هستیم.

بنابر گزارش‌ها و اخبار منعکس شده در رسانه‌ها، ارزش قاچاق کالا با تلاش‌ها، نظارت‌ها و دستورکار‌های اتخاذ شده از حدود ۲۵ میلیارد دلار در سال، به ۱۲ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده که در نوع خود توفیق قابل توجهی به شمار می‌رود، اما این رقم کاهش یافته نیز برای اقتصادی که سودای توسعه، پیشرفت و رونق را در سر می‌پروراند کم، اندک و ناچیز به نظر نمی‌رسد و باید با یک عزم فراگیر ملی و تلاش عموم مردم با اجتناب از خرید محصولات خارجیِ بی کیفیت و بعضا قاچاق و افزایش نظارت‌ها، به صفر برسد و قطعا در چنین شرایطی بسیاری از موانِعِ پیش روی رشد و توسعه اقتصادی کشور به معنای واقعی کلمه، مرتفع خواهد شد.

ابراهیم فیاض، استاد دانشگاه تهران از منظری دیگر به این پدیده می‌نگرد؛ به اعتقاد وی غرب زدگی یکی از عوامل افزایش اقبال به محصولات خارجی (که کالا‌های قاچاق نیز مشمول آن می‌شود) است و به نوعی این وضعیت نمودی از غرب زدگی در بازار به شمار می‌رود.

سید احمد موثقی گیلانی، استاد دانشگاه تهران ددر گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان؛ تصریح کرد: متأسفانه برخی افرادی که دم از اقتصاد مقاومتی می‌زنند، خود مشغول به واردات هستند، به تعبیری کسانی که تصمیماتشان در رشد اقتصاد مقاومتی اثرگذار است، در مقام عمل به آن ضربه می‌زنند و واردکننده انحصاری هستند.

رحیم بنا مولایی، رئیس اتاق بازارگانی البرز در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفت: قاچاق کالا کمر تولیدکنندگان داخلی را شکسته و این در شرایطی است که بسیاری از تولیدکنندگان داخلی همچون قطعه سازانِ خودرو، داروسازی، موادغذایی و نساجی در منطقه حرف‌های جدی در عرصه تولیدی برای گفتن و مطرح شدن دارند و محصولات آنها قادر است با نمونه‌های مشابه خارجی رقابت کند.

لزوم ارتقای کیفی محصولات ایرانی و در جه بندی آنها بر مبنای توان خرید متقاضیان

با همه این اوصاف نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که در برخی عرصه‌ها، کیفیت نامطلوب کالا‌های ایرانی ذهن متقاضیان و مشتریان ایرانی را مخدوش ساخته و این بی اعتمادی جز با ارتقای کیفی محصولات ایرانی مُرتفع نخواهد شد.

گام بعدی برای حصول موفقیت در این عرصه که باید به‌صورتی جدی مورد توجه قرار گیرد معطوف به این ضرورت می‌شود که باید تولیدات داخلی بر حسب کیفیتی که از آن برخوردار است درجه بندی شوند و بنابر توان خریدار به بازار عرضه شوند و در صورت حصول این امر، قطعا راه برای سودجویی بسیاری از سوداگران مسدود خواهد شد که البته عنصر مکمل این امر را باید در نظارت مستمر و هوشمندانه جستجو کرد و در پایان نباید از رونق بازار و رفع رکود اقتصادی به سادگی گذشت که در سایه رکود و استمرار آن به تبع بسیاری از طرح‌ها و ایده‌های اقتصادی محکوم به نابودی و شکست خواهد شد.

گزارش از ناصر رمضانی

انتهای پیام/