مردم لرستان بنا بر یک سنت دیرینه که در غم از دست دادن عزیزانشان خود را به خاک و گل آغشته می‌کنند در غم مولایشان نیز تمام بدن خود را به گل آغشته می‌کنند.

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از لرستان؛یکی از آیین‌های قدیمی که روز عاشورا در لرستان انجام می‌پذیرد گل‌مالی است؛ سنتی دیرینه که ریشه در باورهای اعتقادی و فرهنگی مردم دارد.

این سنت با گذر زمان و تغییر شرایط هنوز کارکرد خود را از دست نداده است. مردم و هیأت‌های مذهبی لرستان شب عاشورا حوضچه‌هایی از گل کنار خیمه‌ها آماده می‌کنند تا عزاداران امام حسین (ع) به نشانه عزا آن را بر سروشانه خود بگذارند.

روز عاشورا شهر با گل مالی عزاداران حال و هوایی خاص دارد. بسیاری ازمردم لرستان اعتقاد خاصی به گل مالی روز عاشورا دارند.

درگذشته گل مالی شامل مالیدن گل روی شانه‌ها بوده است اما امروز مشاهده می‌کنیم که عزاداران حسینی خود را به طورکامل درگل می‌اندازند.این سنت قدیم هم در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

آیین دیرینه گِل مالی در لرستان مخصوص عزاداری ماه محرم

زمانی سیاه نماد غم بود و با توجه به اینکه پارچه سیاه کم بود دُور (سیاه‌چادر) را می‌بریدند و بر روی شانه‌ها می‌بستند به این معنی که دُور وَ شُو بُویی یعنی عزادار باشی و گِل درست می‌کردند و روی شانه‌ها و سر که محل اندیشه انسان است، می‌گذاشتند.

آیین دیرینه گِل مالی مردم لرستان در عزاداری ماه محرم

 انسان از خاک آفریده‌شده و به خاک برمی‌گردد و به همین دلیل این کار (آیین گِل) کاملاً با فطرت انسان سازگاراست.

 

گل مالی ؛ سنتی قدیمی

 صبح روز عاشورا مردم لرستان خود را آماده عزاداری می‌کنند،  یکی از سنت‌های عزاداری گل مالی است که ازصدها سال پیش بنابرگفته بزرگان در استان رسم بوده است.

 هیأت‌های مذهبی شهرحوضچه ای از گل را آماده می‌کنند و درکنار آن آتشی را برای گرم کردن عزاداران برپا می‌کنند.

وی می‌افزاید: بسیاری از عزاداران حسینی روز عاشورا برای ادا کردن نذرشان خود را گل مالی می‌کنند و با پای برهنه همراه با هیأت‌های مذهبی به عزاداری می‌پردازند.

گل مالی آیینی قدیمی است که نشانگرعزاداری مردم برای اهل بیت(ع) به ویژه امام حسین(ع) است و  این رسم سال هاست که توسط مردم لرستان به جا آورده می‌شود، زن و مرد، پیر و جوان بنابر ارادتی که به امام حسین(ع) دارند روز عاشورا خود را گل مالی می‌کنند.

گل مالی به نشانه عزا

مردم لرستان بنا بر یک سنت دیرینه که در غم از دست دادن عزیزانشان خود را به خاک و گل آغشته می‌کنند در غم مولایشان نیز تمام بدن خود را به گل آغشته می‌کنند.

بهزاد پاکدل، مسئول انجمن آیین سنتی استان لرستان گفت: گِل مالی یکی از آیین‌ها و فرهنگ مردم لرستان است که قدمت و تاریخچه چند هزارساله دارد.

آیین دیرینه گِل مالی در لرستان مخصوص عزاداری ماه محرم

وی افزود: این آیین در بدو تاریخ و حضور بشر (حضرت آدم) زمانی که نزاع بین هابیل و قابیل رخ داد، به امر خداوند زمین را چال کرده و جسد را به خاک سپردند شروع شد.

پاکدل عنوان کرد: زمین همواره در فرهنگ مذهبی تألیف به پدر و آب مادر است که از تلفیق این دو، جسم درست می‌شود و از تلفیق آن‌ها نیز جسم در زمین به حیات بازمی‌گردد.

گل مالی ؛ جزوی از فرهنگ عزاداری

بهزاد پاکدل  مدیرعامل کانون هنرهای آیینی سنتی لرستان با اشاره به این‌که ریشه آیین گل مالی به هزارسال پیش مربوط می‌شود، می‌گوید: در واقع گل مالی جزو فرهنگ عزاداری مردم لرستان است.

 پاکدل گفت : گل مالی در قدیم مستقل نبوده است بلکه بخشی از مراسم عزا بوده است اما امروز گل مالی به تنهایی خود یک آیین مستقل در عزاداری است.

وی افزود: نکته ای که باید به آن اشاره کنم این است که گل مالی در عزای هر شخصی انجام نمی‌شد بلکه مختص افراد سرشناس مانند پهلوانان و رزم‌آوران بود.

آیین دیرینه گِل مالی در لرستان مخصوص عزاداری ماه محرم

گل مالی تغییر کرده است

مدیرعامل کانون هنرهای آیینی استان ادامه می‌دهد: پس از اسلام مردم لرستان در عزای امام حسین(ع) گل مالی می‌کردند، به طوری که سرشانه‌ها را گل می‌گرفتند.

پاکدل اظهار می‌کند: بدون شک گل مالی درگذشته به شکل امروزی نبوده است بلکه فقط به اندازه کف دستی گل را روی «داور» که همان چادر عشایر است یا شانه می‌گذاشتند.

وی بیان می‌کند: در واقع سابقه نداشته است که افراد چه در عزاداری امام حسین(ع) وچه عزیزان، خود را به طور کامل به گل آغشته کنند.

زاگرس؛ مهد آیین گل مالی

مدیرعامل کانون هنرهای آیینی لرستان با بیان این مطلب که من نمی‌توانم در مورد درست یا غلط بودن این موضوع اظهارنظرکنم، می‌گوید: هیچ سند و مدرکی در ادبیات و اشعار ما در مورد افتادن کامل افراد درگل وجود ندارد.

وی ادامه می‌دهد: در ادبیات و اشعار ما در مورد گذاشتن گل روی شانه‌ها سند و مدارکی موجود است.

پاکدل می‌افزاید: آیین گل مالی مربوط به زاگرس بوده اما در لرستان نمود آن بیشتر است.

اعتقاد قلبی مردم به گل مالی

مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی لرستان با اشاره به این مطلب که آیین گل مالی سنتی دیرینه است، می‌افزاید: این رسم با اعتقادات مردم گره خورده است.

حجت الاسلام« سعید مهدوی امین » گفت: بسیاری از افراد و مسئولان و خانواده‌های لرستانی به گل مالی اعتقاد قلبی دارند به طوری که با نیت و نذر به گل مالی روی می‌آورند.

آیین دیرینه گِل مالی در لرستان مخصوص عزاداری ماه محرم

وی ادامه می‌دهد: در ادبیات ما هم یک نوع عزا و خاک بر سر ریختن ریشه در باورهای مردم دارد.

مشعل جایگزین هیزم شود

مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان می‌افزاید: آیین گل مالی هرچه منطقی‌تر و عقلانی تر اجرا شود بدون شک مطلوب تر است بنابراین باید کاری کنیم که دید منفی ایجاد نشود.

وی بیان می‌کند: گل مالی در روز عاشورا فضای حزن آلودی را بر شهر حاکم می‌کند که این هم نشانگر اراده قلبی مردم لرستان به امام حسین(ع) است.

مهدوی ادامه داد: هیئت های عزاداری در کنار حوضچه های گل آتش روشن  میکنند تا هرحال زمانی که افراد عزادار درگل به طورکامل غلت می‌خورند در کنار آتش خود را خشک می کنند.

آیین دیرینه گِل مالی مردم لرستان در عزاداری ماه محرم

مهدوی اضافه کرد: در قدیم این امر مرسوم بوده اما توصیه ما این است که مشعل را جایگزین هیزم کنند.چند سالی که بحث آن مطرح و اعتبار آن تعیین شده است اما تاکنون تخصیصی نداشته ایم.

نظر مثبت مراجع دینی

روح الدین دریکوند رئیس شورای هیأت‌های مذهبی کشور هم با بیان این مطلب که گل مالی یکی از آیین‌ها و سنت‌هایی است که پیشینه ای حداقل 400 ساله دارد، ادامه می‌دهد: گل مالی مردم نشان دهنده عزاداری در سوگ امام حسین(ع) است.

 دریکوندگفت : گل مالی مورد تأیید بسیاری ازمراجع هم هست.

گل مالی خاص شب عاشورا

دریکوند افزود: گل مالی در واقع نشان عزای مردم لرستان است به طوری که زمان مرگ عزیزان خود را درگل می‌اندازند.

وی بیان کرد: اما گل مالی روز عاشورا آداب خاصی دارد. شب عاشورا هیأت‌های مذهبی حوضچه‌هایی از گل آماده می‌کنند.خاک رس، خاک کربلا وگلاب ترکیبات گل روز عاشورا هستند.

به گفته رئیس شورای هیأت‌های مذهبی کشور 2 هزار و 320 هیأت دراستان وجود دارند که روز عاشورا همگی خود را گل مالی و در عزاداری سید و سالار شهیدان(ع) حضور پیدا می‌کنند.

آیین دیرینه گِل مالی در لرستان مخصوص عزاداری ماه محرم

«آیین گِل» مردم لرستان در سال 1388  با تلاش اداره کل میراث فرهنگی لرستان، در همایش ثبت در محمودآباد مازندران، به شماره 53 در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است و در اجلاس اخیر پیر غلامان و خادمان حسینی در خرم‌آباد، از این آیین به‌صورت رسمی رونمایی شد.

گزارش از سعیده دریکوند

انتهای پیام/د

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.