به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، محرم عطر بوی خودش را دارد از بوی اسپند روی آتیش برای هیات ها تا بوی دود شمع هایی که مهمان شام غریبان هستند همه ما را یاد روزهایی می اندازد که برایمان تعریف کرده اند، یاد حوادث تاریخی که غم را مهمان دلها می کند اما در عمق وجود این حماسه نکات مهمی است که زنده نگه داشته شده از عدالت و عدالت خواهی از نپذیرفتن زورگویان از مقابله با فساد اینها همه درس های عاشوراست درسهایی که باید منتقل شود درسهایی که با سوز و گداز نوای مداحان و سخنرانان مجالس برایمان باید بیشتر تکرار شود.
در این راستا با محمدرضا گلچین متولد ۱۳۳۶ در کرمان همراه شدیم وی از هفت سالگی مداحی میکند.
در کودکی ۳۰ جزء قرآن را خوانده بودم و سه جزء آن را با نصف دیوان حافظ حفظ کردم بودم ،در هفت سالگی در ماه محرم در بین راه مدرسه صفی تشکیل دادیم من نوحه میخوندم بچهها سینه زدند و روز بعد از ناظم کتک مفصلی خوردم اینکه مداح شدم را از دعای خیر مادر می دانم مادرم در مراسم روضه خوانی سالارشهیدان در زمانی که من را باردار بود از امام حسین (ع) میخواهد اگر فرزندش پسر بود مداح اهل بیت(ع) شود و از هفت سالگی روضه خوان امام حسین (ع) شدم.
از امام حسین (ع) چه میخواهید؟
میخوام آخرین نفس هایم برای خواندن روضه و منبر آقا باشد.
کدامیک از اشعارتان را بیشتر دوست دارید؟
همه شعرهایم را دوست دارم ، ولی بیشتر طالب شعرهایی هستم که عزت و عنایت امام حسین (ع) را برایم روشن میکند چون عزت و ارزش خدمت گذاری در خانه امام حسین (ع) را به من نشان می دهد.
اساتید شما چه کسانی بودند؟
متاسفانه زمانی که ما شروع کردیم استاد آنچنانی نبود ولی مشوق من در این کار آقای سید محمد مستقیمی معلم مدرسه من بود روز اول مدرسه پرسید کی قرآن بلده بخواند من گفت:میتونم بخوانم، گفت کدام سوره گفتم تمام قرآن و او مرا تشویق کرد و اولین مشوق مداحی من حاج غلامحسین محرابی از متدین شهر کرمان بودند اولین باری که خوندم مرا مورد لطف قرارداد و یک کتاب به من هدیه کرد.
تاثیر شعر خوب در امر مداحی چیست؟
گاهی یک بیت شعر خوب میتواند یک لشکر رامنهدم یا پیروز کند. در زمان فعلی نمونه آن حاج صادق آهنگران بودند ما در انقلاب خودمان دیدیم قطعا موثر است نظم است و نظمی که هدف دار باشد خیلی کارایی دارد.
کدامیک از منبریهای بزرگ را میشناختید؟ واحیانا با آنها منبر داشته اید؟
در ۵۶ سالی که مداحی میکنم با همه منبریهای کرمان مانوس شدم در کشور با مرحوم کافی مجلس داشتم، با مرحوم فاضل هرندی و مرحوم عرفان با حضرت آیت الله مکارم شیرازی نیز همراه بودم.
ازخود چه به یادگار گذاشته اید؟
خدا را شکر میکنم، چون هرکس مرا میبیند یا یاد مجلس روضه میافتد یا یاد سفر زیارتی و یا مجلس انس با اهل بیت(ع) .
راجع به شورخوانی بگویید؟
شور از زمان قدیم بوده نه این شور خوانی که الان است، شعر و شور در نوحهها و ذکرها باید باشد هر کدام یک جایگاهی دارد قطعا اگر غیر از جای خودش استفاده شود حرام میشود الان گاها شورها میتواند هدفمند باشد. در قدیم تکرار یک بیت شعرشور مجلس میشد؛ و یا میان دار در مجلس برای تنفس مداح میگفتند و با به سر زدنها بود ویا جواب گرفتنها شور ایجاد میشد؛ با شوری که بجا باشد موافق هستم.
درمورد سبکهای که به صورت تقلیدی از روی خوانندگان غربی است، چه نظری دارید؟
برخی ملودی های اصلا در خور اهل بیت ما نیست خودمان را بی حرمت میکنیم.
روضه وداع امام حسین (ع) در روز عاشور خیلی عجیب است و غربت آن و وداع با خواهرش برایم جان سوز است.
آیا به چشم خود کرامتی از اهل بیت علیهم السلام دیده اید؟ برای ما گویید؟
اگر مجلسی کرامت نبینم نمیروم مگر میشود از اهل بیت کرامت نبینیم ، همیشه لطف داشتند وقتی برای آنها قدمی بر میداریم چند برابر بهت عنایت می کنند.
برای مداحان چه نصیحتی دارید؟
خدا لطف را به آنها داده و روزیشان کرده و رزق قرار داده است در پایان زیارت عاشور در سجده میگویم خدایا به ما لطف دادی در مصایب این بزرگان بگرییم این بالاترین لطف است راحت نفروشیم اگر با اهل بیت (ع) معامله کردیم هرچی داد همان را بگیریم.
برای بانیان هیات چه نصیحتی دارید؟
خداوند آنها را باعث بانی احیا امر خداوند کرده است ، اما آن کسی که مجلسی را برگزار می کند کارش بالاتر از همه است و زحمت میکشد وقتی وارد مجلس امام حسین(ع) میشویم بخاطر آن حضرت به ما احترام میگذارند آنها بساط را درست میکنند ما مجلس را بگردانیم .
از شهدای کربلا کدامیک را بیشتر دوست دارید؟
شهدا کربلا همه محترمند ولی در تاریخ دوتا شهید هستند که امام حسین (ع) صورت به صورت آنها گذاشت یکی علی اکبر (ع) و دیگر غلام امام حسین (ع) بود وامام حسین (ع) برایشان دعا کرد، چون وجود امام عزیز به آنها عزت داد.
کدام یک از شعرای آئینی را بیشتر دوست دارید؟
حاج آقای سازگار، حاج علی انسانی ،آقای مجاهدی، آقای شفق مشهدی و غفور زاده و آقاسید رضا موید، مرحوم خوشدل، صمدانی، فواد، صلیب اصفهانی و ژوله نیشابوری را دوست دارم .
توصیه شما به شاعران آئینی؟
شعرهای فعلی بار عاطفی خوبی دارد واقعا در شعرهای سفارشی که مینویسند ببینند آیا آن مداح توانایی را دارد که شعر آنها حرام نشود و الحمدولله همه آگاه هستند سعی کنند در شعر هایشان معارف، مناقب و فضائل اهل بیت را بگویند.
پیر غلام یعنی چه؟
با این دوبیت جواب میدهم (عمریست به خانه تو نمگیر شدم- دائم سر سفره شما سیر شدم) (هرشخص جوانیش به راهی طی شد- من هم در خانه شما پیر شدم)
چقدر اشعار ما در خور امام حسین (ع) و اهل بیت (ع) است؟
خیلی شعرهای زیاد و خوبی داریم و شعرهای کم محتوا خیلی کم است قبلا شعر میخواستیم میبایست بریم مشهد، قم، تهران و کلی کتاب فروشی میگشتیم بخاطر یک شعر یک کتاب میخریدیم و الان راحت از اینترنت سرچ میکنیم وشعرهای خوب و پر محتوا را بر میداریم، مداح باید موقعیت را بشناسد و خیلی دقت کند و دشمنان وقتی فهمیدند روحانیون و مداحان چقدر موثرند روی آنها زوم کردند.
فکر میکنید چرا الان مداحها به حرف بزرگترها گوش نمیکنند؟
مداحها وقتی وارد مجلسی میشوند باید خاک پای مردم باشند که وقت گذاشتن اومدن مجلس آنها و مدیون بدانند خود را، چون اکثر مداحانی که الان وارد عرصه شدند استاد ندیدند زود در جامعه آمدن اگر نتوانند خود را به اصل قضیه بگنجانند و حرمتها را نگه ندارند خیلی زود صدمه میبینند.
ظاهر مداح چقدر اهمیت دارد؟
ظاهر مداح یکی از بالاترین چیزهای است که میتواند همه را تحت تاثیر قرار دهد مردم از یک روحانی و ذاکر توقعاتی دارند که آنها را وصل به خدا کند، مداح باید پوشش مرتب و بهترین رفتار اجتمایی را داشته باشد. ما را وقتی میشناسند به عنوان ذاکر اهل بیت (ع) به عنوان نوکر اهل بیت (ع) باید نوع پوشیدن لباس ونوع آرایش مو متفاوت باشد.
یک مداح باید چگونه باشد و چگونه رفتار کند؟
مداح وقتی وارد مجلسی میشود باید اول به همه سلام کند و مقدم سلام باشد یا گاها دیدم بعضی مداحان روی پلههای منبر مینشینند وقتی مردم نشستند مداح باید به احترام مردم بایستد مگر شرایط سنی و نداشتن توانایی باشد، ما باید جوری زندگی کنیم و رفتار کنیم که برای مردم احترام داشته باشیم.
آیا گرفتن پول برای روضه خوانی اشکال دارد؟
امام صادق (ع) حدیثی دارد که اگر کسی ما را وسیله کاسبی خود قرار دهد ما آن را خوار میکنیم آنچه سره داده میشود به احترام امام حسین (ع) اشکال ندارد بنده ۶۲ سال سن دارم اولین مجلس ۵ ریال گرفتم از برکات آنها خداوند برکت زیادی به زندگیم داده است هیچ جا برای پولش نرفتم هیچ جا انتظار اینکه کم و یا زیاد بهم بدند ندارم اینها چیزی است که امام حسین (ع) داخل سفره ما گذاشته گرفتن آن را منع نمیدونم، ولی طلبکاری آن را منع میدونم ما برای کسی کار میکنیم که جانش و خانوادهش را داد تا دین بماند باید کاری کنیم مروج فرهنگ عاشورایی باشیم .
به نظر شما عزاداری امام حسین (ع) باید چه ویژگی داشته باشدو هیئت خوب چه هیئتی است؟ چگونه میتوانیم برای امام حسین (ع) عزاداری کنیم؟
ما باید مجالسمان را برای رضای خدا برگزار کنیم و انشاالله همه برکات آن را میبینیم، مداح برای رضای خدا بخواند و به قول امام رضوان الله مامور به تکلیف هستیم و مامور به نتیجه نیستیم باید جوری باشد که تصور کنیم وجود مقدس امام زمان (ع) در مجلس ما اومد خوشحال از در بیرون میرود.
آفتهایی که هیئتهای کنونی را تهدید میکند کدام هستند و چگونه میتوان بر آنها فائق آمد؟
اگر اخلاص راستای کار ما باشد مشکلی نداریم ما همیشه تلاش میکنیم هیات مان را بزرگ نشان بدیم مثلا اگر مداح فکر میکند فلان پیرمرد خواند بالا دستش بخواند و فلان جوان خواند روکم کنی بخواند، اینها آفت است در هیاتها ما پای منبر پیرترها بزرگ شدیم، مداح باید کسی باشد که خودش قبل از همه بنشیند و سخنرانی روحانی را گوش بدهد .
هیئتها چگونه میتوانند پرده از نقشهی دشمن در تحولات روز بردارند؟ چگونه میتوانند در برابر نفوذ فرهنگی دشمن سد ایجاد کنند؟
بعضی برنامهها قبلا به صورت سنت بوده که الان کاربرد ندارد، قبلا بزرگترها باید جلو هیئت حرکت میکردند، باید بزرگترها جوانان را کنار دست خود بنشانند و با راهنماییهای درست اتفاقات جامعه را به آنها گوشزد کنند به آنها بسپارند وبا اخلاص در کار جلوی نفوذها را بگیرند، چون تربیت آدم مخلص در جامعه مهم و غیر قابل نفوذ برای دشمنان است، احترام روحانی را نگه دارند، چون الان از همه طرف به روحانیون ما دارد حمله میشود.
نقش مداحان در جذب جوانان و هدایت آنان به سمت معارف اسلامی به چه میزان است؟ چه اقداماتی باید در این راستا صورت گیرد؟
مداح باید خود را خاکیترین فرد بداند وقتی نماز جماعت شد مداح باید اولین کسی باشد برای نماز بایستد، باید حرمتها حفظ کند، جلوی مردم و به احترام آنها ایستاده مداحی کند با بچهها طوری رفتار کند که طالب مجلس امام حسین (ع) باشند.
نقش مداحان در دعوت جوانان به پرشور بودن هیئتهای امام حسین (ع)؟
الان حوصلهها کم شده باید برای جوانان نوآوری کرد، اما نه به هر قیمتی باید در حدی که چهارچوب شرع اجازه میدهد و حرمت مجالس اهل بیت حفظ شود کار را جوری پیش ببریم این جوانان را عاشق اهل بیت (ع)کنیم، حرمت برای آنها قرار دهیم که به عنوان کسی که خادم اهل بیت هستیم قبولمان کنند با رفتار درستمان اگر اینطور باشد جاذب میشود وقتی شور محرم مییاد خود بخود جوانان خودشان میآیند جایگاهها را راه اندازی میکنند.
گفتگو از مرضیه کریمی افشار
انتهای پیام/ی