به گزارش  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ؛ تالاب بین المللی کانی برازان مهاباد با وسعتی افزون بر ۹۱۰ هکتار یکی از مهمترین تالاب‌های اقماری جنوب دریاچه ارومیه و با ارزش‌ترین زیستگاه‌های انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی درشمال غرب کشور به شمار می‌رود.

این تالاب که به دلیل موقعیت ویژه و شرایط زیستی منحصر بفرد خود در سال ۱۳۸۵ به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شد، به نخستین پناهگاه حیات وحش آذربایجان غربی تبدیل و به این ترتیب به عنوان یکی از مناطق چهارگانه کشور با جایگاه قانونی معرفی شده است.

این گنجینه ارزشمند با چشم انداز زیبا و طبیعی خود در زمان حاضر متنوع‌ترین گونه‌های جانوری از جمله انواع پرندگان آبزی و غیرآبزی را در دامان خود پرورش می‌دهد.

بر اساس آخرین بررسی‌ها تعداد ۷۵ گونه پرنده آبزی و کنار آبزی متعلق به ۱۱ خانواده در این تالاب شناسایی شده است که در صورت اضافه کردن گونه‌های خشکی زی، این تعداد به بیش از ۱۸۰ گونه خواهد رسید که همین امر اهمیت تالاب را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

از گونه‌های مهم پرندگان این تالاب می‌توان به فلامینگو، چنگر، اردک بلوطی، اردک سرسفید، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی، اردک مرمری، باکلان کوچک، پلیکان سفید، چوب پا، کشم بزرگ و عروس غاز اشاره کرد.

در میان این پرندگان انواع نادری، چون خروس کولی دم سفید، اردک سرسفید، اردک مرمری نیز که در فهرست پرندگان در خطر انقراض هستند، دیده می‌شود که تاکنون در کمتر تالابی از کشور مشاهده شده است.

در منطقه کانی برازان تاکنون ۴۵ گونه گیاهی از ۳۵ جنس و ۱۷ خانواده شناسایی شده است که این گیاهان ۲۱ جامعه گیاهی را تشکیل می‌دهد و بیشتر گونه‌های شناسایی شده از خانواده اسفناج Chenopodiaceae و گندمیان Graminae بوده و گونه‌های شناسایی شده در داخل تالاب نیز شامل نی، بوریا، جگن و گز است.

تالاب کانی برازان به عنوان اولین سایت پرنده نگری کشور، نقش مهمی در تامین معیشت پایدار برای جوامع محلی و حفاظت از تنوع زیستی دریاچه ارومیه دارد و برای همین منظور سازمان حفاظت محیط زیست مکلف به تدوین و اجرای برنامه‌های مدیریت جامع (با رویکرد زیست بومی) برای اکوسیستم‌های حساس این تالاب به همراه ۲۰ تالاب مهم کشور شده است.

طرح حفاظت از تالاب‌های ایران با همکاری بین دولت ایران (سازمان حفاظت محیط زیست ایران)، صندوق تسهیلات محیط زیست جهانی (GEF) و برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) از سال ۲۰۰۵ شروع و با هدف کاهش یا حذف دائمی تهدیدات و به طور کلی پایداری و بقا اکوسیستم‌های تالابی ایران فعالیت خود را در تالاب‌های منتخب و با اهمیت به عنوان سایت‌های نمونه اجرایی کرده است.

علاوه بر این برنامه، اقدامات خوبی به منظور حفاظت از محیط زیست تالاب‌ها انجام شده و احداث لاگن طبیعی برای تصفیه آب تالاب به عنوان یکی از این اقدام‌ها به تشکل‌های زیست محیطی روستا‌های قره داغ و خورخوره واگذار شده است.

تالاب زیبای کانی برازان در ۳۰ کیلومتری شمال شهرستان مهاباد واقع شده و مساحت حوضه آبریز آن چهار هزار و ۱۰ هکتار است و تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.

در شهرستان مهاباد علاوه بر تالاب بین المللی کانی برازان، تالاب‌های دایمی حسن خان و قوپی باباعلی و تالاب‌های فصلی دیگری از جمله گروس، داشخانه و قره قشلاق وجود دارد.

کانی برازان از وضعیت مطلوبی برخوردار است

هماهنگ کننده طرح حفاظت از تالاب‌های ایران سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تالاب کانی برازان در مقایسه با دیگر تالاب‌های ایران از جمله هامون، دریاچه ارومیه و ... از وضعیت مطلوب تری برخوردار بوده و به سبب داشتن آب کافی در پهنه تالاب و پوشش گیاهی در طول سال پذیرای انواع پرندگان مهاجر و بومی است.

یوسفعلی احمدی ممقانی افزود: خشک شدن برخی از تالاب‌های منطقه نیز باعث شده که پرندگان بیشتری در این تالاب جمع شوند و امنیت موجود در تالاب و نهادینه شدن فرهنگ زیست محیطی در بین جوامع محلی پیرامون این تالاب، به ماندگاری بیشتر پرندگان در این تالاب کمک کرده است.

وی اضافه کرد: در صورتی که نیاز آبی این تالاب از منابع آبی این شهرستان تامین شود، کانی برازان همچنان سرزنده و مامنی برای پرندگان و سایر وحوش خواهد بود.

احمدی ممقانی گفت: شهریور سال گذشته بخش‌هایی از این تالاب به دلیل کاهش بارندگی‌ها با مشکل کم آبی مواجه بود که با همکاری مسوولان شهرستان حق آبه این تالاب از سد مهاباد رهاسازی شد.

وی یادآوری کرد: تدوین برنامه مدیریت جامع با مشارکت جوامع محلی و انجمن‌های زیست محیطی و اجرایی شدن این برنامه با همکاری مسوولان و جوامع محلی می‌تواند، این تالاب بین المللی را همچنان سرزنده نگه دارد.

برنامه مدیریت جامع تالاب کانی برازان تدوین شد

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: برنامه مدیریت جامع تالاب کانی برازان با حضور دست اندرکاران دولتی، نمایندگان جوامع محلی و سمن‌ها در این شهرستان با برپایی چهار کارگاه تدوین شد.

فاروق سخنور افزود: در این فرآیند نظر‌های کارشناسی و دانش بومی ذینفعان تالاب با برگزاری کارگاه‌های فنی، مشورتی و نیز مشارکتی جمع آوری، تحلیل و تدوین شده و برای اجرا و اقدامات بعدی به مقام‌های شهرستانی و استانی ارائه می‌شود.

وی اضافه کرد: این برنامه پس از تدوین به صورت کتابچه به شورای برنامه ریزی شهرستان و کمیته‌ای با ریاست فرماندار و دبیری محیط زیست تحویل داده می‌شود و قابلیت اجرایی پیدا می‌کند.

وی با اشاره به اینکه در شهرستان مهاباد ۹ انجمن زیست محیطی مجوز فعالیت دریافت کرده است، افزود: در بین انجمن‌های شهرستان، انجمن سبزاندیشان جوان کار‌های هماهنگی و اجرای برنامه مدیریت جامع تالاب کانی برازان را بر عهده دارد.

تالاب بین المللی کانی برازان جدا از اهمیت زیست محیطی و نقش مستقیم آن در زندگی جوامع محلی اطراف این تالاب، به عنوان نخستین سایت پرنده نگری می‌تواند از نظر گردشگری طبیعت و حضور پرنده نگاران مورد توجه بیشتر قرار گیرد و در ردیف جاذبه‌های توریستی این شهرستان در عرصه‌های ملی و بین المللی مطرح شود.

بیش از ٢٨٠ تالاب در ایران شناخته شده که از این تعداد ٩٤ تالاب جزو تالاب‌های مهم کشور است و ٢٤ تالاب در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است.

بر اساس مفاد کنوانسیون رامسر باید هر کشور عضو حداقل یک تالاب برای ثبت معرفی می‌کرد که در زمان امضای آن، ایران ١٨ تالاب معرفی کرد و اکنون به ٢٤ تالاب رسیده است.

منبع: ایرنا

انتهای پیام /پ