به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان؛ تعزیه یا  شبیه خوانی، نوعی نمایش مذهبی و سنّتی ایرانی و تداعی عینی و ذهنی قیام امام حسین(ع) برای مردم است  که به صورت زنده برگزار می شود  و باعث زنده نگه داشتن  نهضت عاشورا و مصائب خاندان پیامبر مکرم اسلام (ص) در واقعه کربلا در ذهن مخاطب شده و به ترویج فرهنگ عاشورایی کمک می کند و فعالیت گروه های تعزیه خوانی در استان بیشتر در ایام محرم و اواخر صفر است. تعزیه یا شبیه خوانی رساترین نوای سوزناک عزاداری در طول تاریخ است که درسراسر کشور و استان گلستان در میان اقشار مختلف و در شهر و روستاهای استان با هدف ترویج فرهنگ عاشورا برگزار می شود.

هنری برخاسته از ایران

نظری هنرمند پیشکسوت و کارشناس تئاتر در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان  از گرگان؛گفت: تعزیه در لغت به معنای سوگواری و عزاداری است و در تعریف عام ‌تر به تئاترهای مذهبی که درباره واقع کربلا هستند، گفته می‌شود.

وی ادامه داد: نام اصلی تعزیه، شبیه خوانی یا شبیه‌گردانی و مهم‌ترین و اثرگذارترین شیوه نمایش ایرانی است که  با حماسه عاشورا پیوندی ناگسستنی دارد. در طول تاریخ و در میانه آواهای جاهلانه ظالمان تعزیه توانسته با زبان گویا و رسای خود، نوای مظلومیت و حقانیت سیدالشهدا برای زنده نگه‌ داشتن دین خداوند را فریاد بزند.

نظری افزود : نمایش سنتی تعزیه هنری خودجوش و مردمی است و به دلیل قدمت و قداست خاص و نیز به دلیل ارزش های نمایشی اش از ارج و منزلت والایی در میان ایرانیان و نیز حتی خارجیان برخوردار است وپیتر چلکوفسکی تعزیه شناس اروپایی در کتاب " تعزیه هنر بومی پیشرو" درباره تعزیه می گوید: اگر درجه مهارت نمایش نویس را تأثیر بر تماشاگر بدانیم هیچ تراژدی به عظمت تعزیه نمی‌رسد.

این هنرمند تئاتر گفت: این نوع نمایش همچنین به دلیل آن كه با روحیه و عواطف مذهبی مردم رابطه ای نزدیك دارد، توانسته همچنان زنده و پابرجا بماند و سینه به سینه و نسل به نسل از دوران صفویه  که اوج  هنر تعزیه محسوب می شود تاكنون مورد توجه همه اقشار مردم ، هنرمندان، محققان، تاریخ نویسان، منتقدان و نویسندگان تئاتر و چه توده های مردم قرار بگیرد و تعزیه در سال ۲۰۱۰ در میراث فرهنگی و معنوی یونسکو ثبت شده است .

وی ادامه داد: تعزیه مجموعه ای از رنگ، شعر و موسیقی و لباس  است که در جلوه گری این هنر تاثیر بسزایی دارد .

نظری گفت : هنر تعزیه از ایران برآمده است وسابقه آن به سال‌ها قبل از ورود اسلام به ایران برمی‌گردد که به آن ، سووشون‌خوانی  می‌گفتند و نمایش در آتش رفتن سیاوش اجرا می‌شد که وقتی سیاوش، سالم از میان آتش رد می شد، نشانی از بی‌گناهی او بود.

تعزیه شیوه ای مناسب برای ترویج فرهنگ کربلا

علی سهرابیان هنرمند در رشته تئاتر در مورد تغییرات در تعزیه و تاثیر گذر زمان بر آن در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان  از گرگان؛گفت: در سالیان گذشته بویژه در شهرها و روستاهای کوچک به دلیل نبود دسترسی کافی به علما و دانشمندان و همچنین منابع لازم، امکان مطالعه در خصوص وقایع عاشورا دشوار بود و به همین دلیل برپایی آیین شبیه خوانی و تعزیه برای درک بهتر این وقایع مورد استقبال قرار گرفت و توانست گامی در جهت ترویج  فرهنگ کربلا باشد.

 سهرابیان  ادامه داد : امروزه تعزیه به 2 شکل مدرن و سنتی برگزار می شود وگروه های تعزیه خوان متعددی در شهرستان های استان مانند گرگان، علی آباد کتول، آزادشه، رامیان، مینودشت، گنبدکاووس، کردکوی و بندرگز فعالیت دارند و بیشتر فعالیت مربوط به گرگان با 9 گروه در سرخنکلاته ، آلو کلاته، نصر آباد، قرن آباد، جلین، نودیجه، کفشگیری، کوی قلعه حسن و حیدرآباد این شهرستان است.

حمایت کمرنگ از تعزیه رساترین نوا

سهرابیان  گفت : اگرچه دراستان  انجمن تعزیه تشکیل شده است اما به دلیل گستردگی و پراکندگی این گروه ها و نداشتن بودجه تعریف شده ، این هنر نیازمند حمایت بیشتری از سوی نهاد هایی مانند سازمان تبلیغات اسلامی وارشاد اسلامی است.

وی ادامه داد: آموزش دانشگاهی و پژوهش های صحیح نیز می تواند در حمایت بیشتر از تعزیه موثر باشد.

نظری ادامه داد : اجرای برخی تعزیه‌ها مانند داستان شهادت امام حسین(ع) و حضرت اباالفضل در تعزیه‌خوانی مرسوم هستند و برخی موضوعات مانند تعزیه‌های پیامبران و برخی امامان معصوم، سوغاتی آوردن شمر و موارد دیگر که تعزیه قریب خوانده می‌شوند متداول‌ نیست.

انحراف در تعزیه یعنی همان آفت درهنر اصیل ایرانی

الله قلی نظری گفت : متاسفانه برخی از تعزیه خوانها برای تحریک احساسات مردم و همراهی  بیشتر آنها از حس و حال مردم  بهره گرفته و گاهی وقتها آن را تحریف می کنند که این موضوع  قابل قبول نیست.

وی افزود:  بعد از انقلاب اسلامی  با همکاری افرادی مانند جابر عناصر، بیگی و سایر پژوهشگران سعی و تلاش شده است که علم تعزیه پابرجا باشد و تحریف در این هنر ایرانی اصیل به حداقل برسد.

وی ادامه داد : تعزیه عاشورایی اگر منحرف شود قطعاً جامعه هنری و دینی متضرر می شود واز نکات مهم در مورد تعزیه این است که ما باید بر کیفیت آن دقت کافی داشته و بر آن اصرار داشته باشیم ، نگاه به کمیت آن و در نتیجه اجراهای زیاد بدون آگاهی باعث از دست دادن اثرات دینی و اخلاقی تعزیه می شود.

نظری در پایان گفت : تعزیه گردان ها  و تعزیه خوان ها باید در اجرا و رفتار های اجتماعی خود به غیر از محرم و صفر با نهایت ادب با مردم  رفتار کنند چرا که آنها در ماه محرم و صفر با نقش پذیری  شخصیت های والای اهل بیت در مقابل دیدگان مردم ظاهر می شوندو مردم از آنها به عنوان الگو یاد می کنند و همچنین از مردم هم تقاضا می کنم  تا با حضور خود در میدانهای اجرا  از این هنر و هنرمندانش حمایت بیشتری کنند.

گزارش از گنجا محمودی

انتهای پیام/فا