به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، «کانادا باید عذرخواهی کند» این تیتر خبری تامل برانگیز چندروز گذشته بود که در آن عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی خواستار عذرخواهی اتاوا شد و کریستیا فریلند، همتای کانادایی خود را به دلیل انتشار توییتری که آن را دخالت در امور داخلی عربستان سعودی می‌دانست، محکوم کرد. عادل الجبیر در حاشیۀ نشست وزرای خارجه در نیویورک با تهدید تلویحی کانادا گفت"ما چه هستیم؟ جمهوری موز فروشان؟ آیا کشور دیگری این رفتار را می‌پذیرد؟... شما به ما یک عذرخواهی بدهکار هستید و این کار را به راحتی می‌توان انجام داد. عذرخواهی کنید و بگویید که اشتباه کرده‌اید".

عربستان کانادا را به انزوا تهدید می کند!

تهدیدهای امروز کانادا توسط عربستان از آن جا شروع شد که وزارت خارجه کانادا در پیامی توییتری ضمن ابراز نگرانی از دستگیری فعالان مدنی در پادشاهی سعودی از جمله سمر بداوی از فعالان برجسته حقوق زنان، خواستار آزادی فوری آن‌ها شد و یک روز پیش از آن هم کریستیا فریلند به نقد رفتار سعودی‌ها در این موضوع پرداخته بود، اما در واکنش به این سخنان، ریاض علاوه متوقف ساختن سرمایه‌گذاری‌های جدید کانادا در این کشور و همچنین فعالیت‌های تجاری با اتاوا ، سفیر این کشور را  از ریاض اخراج  کرد و نماینده خود را هم از اتاوا فراخواند. سعودی هاهمچنین برنامه‌های آموزشی و پزشکی خود در کانادا را متوقف کرده و از هزاران دانشجو و بیمار سعودی خواستند که به کشور‌های دیگری  بروند.

اما درخواست الجبیر مبنی بر عذرخواهی کانادا از سعودی‌ها در حالی انجام می شود که کانادا در گذشته هم صراحتا با این موضوع مخالفت کرده است، به طوری که جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا در اولین واکنش پس از بروز تنش دیپلماتیک میان اوتاوا با ریاض، درحالی که تنها چند ساعات  از تهدید ریاض به اعمال مجازات‌های شدیدتر علیه کانادا می‌گذشت، اعلام کرد که کشورش از عربستان سعودی عذرخواهی نمی‌کند.

آلمان هم مورد خشم سعودی ها قرار گرفت!

تهدید کانادا اولین رفتار قلدرمابانه سعودی‌ها در قبال کشور‌هایی که به رفتارها و اقدامات غیر انسانی آنها انتقاد می‌کنند، نبود؛  در گذشته هم آلمان را تهدید و تحریم کردند! زیگمار گابریل وزیر خارجۀ وقت آلمان سیاست‌های عربستان در خاورمیانه را به «ماجراجویی» تشبیه و از حملات این کشور به یمن انتقاد کرد،  این سخنان برای سعودی‌ها گران تمام شد و آن‌ها سفارت خود در برلین را تعطیل و شرکت‌های آلمانی را از کار در این کشور منع کردند. همچنین فعالیت‌های شرکت‌های آلمانی در عربستان به ویژه در بخش پردرآمد بهداشت و درمان ممنوع شد و تیرگی روابط سیاسی برلین و ابوظبی همچنین باعث شد تا صادرات آلمان به عربستان در نیمه اول سال ۲۰۱۸ میلادی ۵ درصد کاهش یافته و شرکت‌هایی همچون زیمنس و بایر از مناقصات حذف شوند.

آلمان و کانادا تنها دولت هایی نبودند که مورد خشم سعودی‌ها قرار گرفتند! قطر دولت دیگری بود که توسط سعودی‌ها تهدید به اقدام نظامی شد و پس از آن با کمک دیگر کشور‌های مرتجع حاشیه خلیج فارس به تحریم و فشار به دوحه روی آوردند، آن هم به این بهانه که قطر از تروریسم حمایت می‌کند؛ ولی واقعیت این بود که دوحه قصد داشت نشان دهد که  در سیاست داخلی و خارجی خود مستقل بوده و نیازی به عربستان ندارد و همین تصمیم سعودی‌ها را خشمگین کرده و آن‌ها اقدام به تهدید و تحریم قطری‌ها کردند. تهدید دوحه تا آن جا پیشرفت که اعلام شده سعودی ها قصد دارند تا با حفر کانال آبی بسیار عریض در مرز خود با قطر عملا این کشور را به یک جزیره تبدیل کرده تا ارتباطش با خارج کاهش یافته و در نتیجه بیشتر به عربستان متمایل شود.

قطر را به یک جزیره تبدیل می کنیم

ایندیپندنت هم در گزارشی با اشاره به اظهارات وزیر امور خارجه قطر مبنی بر اینکه استعفای سعد حریری از نخست وزیری لبنان با فشار عربستان انجام شده می‌نویسد "لبنان یک کشور شکننده است و تحت فشار قرار دادن نخست وزیر این کشور برای استعفا و ایجاد خلأ در این کشور یک سیاست زیان بار محسوب می‌شود. آل ثانی در میزگردی در لندن تاکید می‌کند "در اینجا یک کشور بزرگ در حال قلدری کردن نسبت به کشور کوچک است. ما در قطر هم این را دیده‌ایم و اکنون هم شاهد تکرار آن در لبنان هستیم. آل ثانی در نهایت بحران دیپلماتیک ایجاد شده در لبنان را نتیجه «قلدری»‌های ریاض و مداخله این کشور در امور همسایگان خود و همچنین سایر کشور‌های منطقه خاورمیانه می‌داند.

کشور دیگری که در لیست زورگویی و سیاست‌های قلدرانه سعودی‌ها قرار دارد، لبنان  است که  نمونه بارز آن گروگان گیری حریری نخست وزیر این کشور در سفر به ریاض و تهدید بیروت برای حذف حزب الله از صحنه سیاست پس از پیروزی‌ها این گروه در انتخابات پارلمانی این کشور است که در نهایت با درخواست دولتمدارن لبنانی و مردم این کشور مبنی بر آزادی حریری و فشار جامعه جهانی بر ریاض برای رهایی از، سرانجام عربستان او را آزاد کرده و باز هم نتواست با سیاست تهدید به مقاصد خود برسد.

تهدید سایر کشورها در سایه اتکا به آمریکا

اما در این میان بسیاری از کارشناسان به اعتماد به نفس بالای عربستان در تهدید دیگر کشور‌ها در سطح بین الملل اشاره کرده و عوامل زیادی را برای این امر معرفی می‌کنند. خبرگزاری فرانسه با قُلدر خواندن عربستان می‌نویسد "به اذعان همه کارشناسان و تحلیگران وضعیت سیاسی و اجتماعی، عربستان با سو استفاده از موقعیت مالی و سیاسی خود و اتکا به قدرت‌های جهانی، منتقدان خارجی مانندکانادا به عنوان کشوری لیبرال با آزادی‌های مدنی گسترده را خفه می‌کند. این خبرگزاری می‌افزاید "برخی هم معتقدند که این سیاست سعودی‌ها در واقع نوعی قلدری برای کشور‌های منتقد است؛ اما سوال اینجاست که این کشور‌ها از جمله کانادا اجازه خواهند داد که عربستان برای آن‌ها قلدری کند؟ همچنان که کانادا گفته تحت تاثیر سیاست‌های عربستان قرار نمی‌گیرد.

حمایت و پشتیبانی غربی‌ها از عربستان به طور حتم یکی از عوامل مهم قلدری و تهدید‌های بی محابای این روز‌های عربستان بوده که واقعیت این حمایت خود هم متاثر از دلایل متفاوتی است. با توجه به تنش‌های اخیر میان مصر و لبنان با رژیم صهیونیستی و نقشی که آن‌ها در طرح آمریکا دارند می‌توان گفت که بن‌سلمان ماموریت دارد تا زمینه عربی را برای تحقق طرح آمریکایی انتقال سفارت آمریکا به قدس را فراهم کند. اقدام بعدی سعودی‌ها که غرب تا سال‌ها از نتایج و منافع این اقدام سود خواهند برد هم  به موضوع تولد،پرورش و تجهیز و پشتیبانی داعش بازمی گردد که غربی‌ها بابت این اتفاق همواره تمام قد در پشت سعودی‌ها ایستاده اند. همچنین بازار دائمی فروش سلاح در عربستان و چند کشور کوچک اطرافش و سود سرشار و هنگفت حاصل از فروش آن ها، دلیلی دیگر برای حمایت و پشتیبانی غرب از سعودی‌ها است.

قلدر منطقه حریف کشور کوچک یمن نشد!

پرسشی که امروزه ذهن بسیاری از کارشناسان بین المللی را به خود معطوف کرده این است که عربستان با چه کارنامه و پشتوانه‌ای در این روز‌ها قلدر مابانه دست به تهدید دیگر کشور‌ها می‌زند. چرا که آنان بیش از سه سال است در باتلاق یمن گرفتار شدندو این در حالی است که یمن هم اکنون یکی از فقیر‌ترین کشور‌های دنیا محسوب شده و مردم آن حتی از امکانات اولیه رفاهی، بهداشتی و خدماتی محروم هستند و عربستان به عنوان اولین صادر کننده نفت دنیا و دارنده بزرگ‌ترین ذخایر نفتی و نوزدهمین اقتصاد بزرگ دنیا، سال‌ها است که در جریان تجاوز به این کشور کوچک عاجز مانده اند و این خود نشان می‌دهد تهدید‌های سعودی‌ها بی پایه واساس و توخالی است و آن‌ها بدون حمایت‌ها و پشتیبانی غرب و به ویژه آمریکا حرفی برای گفتن در عرصه بین الملل ندارند و شکست خورده همیشگی منطقه محسوب می‌شوند.

 خبرگزاری رویترز، به تازگی در مطلبی نوشته است که " دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در اظهاراتی غیردیپلماتیک و تحقیرآمیز درباره عربستان سعودی، متحد نزدیک این کشور، به بن سلمان پادشاه عربستان هشدار داده است، بدون حمایت ارتش آمریکا "دو هفته" هم در قدرت باقی نخواهد ماند. او ادامه داده است که ما از عربستان سعودی حفاظت می‌کنیم. شما می‌گویید آن‌ها ثروتمند هستند؛ من هم عاشق شاه سلمانم، اما من گفتم ای شاه، ما داریم از شما حفاظت می‌کنیم. شما ممکن است بدون ما دو هفته هم برقرار نباشید.  باید برای ارتش خودتان پول بدهید". ترامپ همچنین ضمن اظهارنظر در رابطه با این موضوع که  واشنگتن در ازای هیچ، بسیاری از کشور‌ها را مورد حمایت خود قرار می دهد، اما در مقابل، آن‌ها با ارایه قیمت‌های بالای نفت از آمریکا منفعت می‌برند،  از  کشوهای عرضه کننده نفت از جمله عربستان خواست تا  افزایش قیمت نفت را متوقف کنند.

سخنان رییس جمهور آمریکا در قبال عربستان سعودی واکنش های بسیاری را در رسانه های بین الملل بویژه عرب زبان به دنبال داشت، پایگاه اینترنتی «عربی اسپوتنیک» در همین رابطه  این طور نوشت که اظهارات دونالد ترامپ درباره ملک سلمان باعث جدال گسترده در رسانه‌های اجتماعی شده است. رسانه‌های  دیگر هم مانند پایگاه اینترنتی الخلیج آنلاین سکوت سعودی در قبال سخنان تحقیر آمیز ترامپ را با واکنش ریاض به یک توئیت انتقادی ساده کانادا تشبیه کرد که به دنبال آن عربستان روابطش را ظرف مدت کوتاهی با کانادا قطع کرد.از نظر آنها سعودی ها از یک سو کوچکترین مباحثی در بحث حقوق بشر و سایر موارد را با سخت ترین واکنش ها پاسخ می دهند ولی در قبال آمریکا تنها سیاست سکوت  را بر می گزینند.

مقامات عربستان سعودی این روزها علاوه بر تحقیر از سوی ترامپ با مسائل دیگری هم دست به گریبان هستند و در حال حاضر هم در سیاست های منطقه ای و بین المللی خود متحمل شکست های پی در پی شده اند. پرونده سوریه و به حاشیه رانده شدن ریاض در تحولات مربوط به این کشور،گرفتاری در باتلاق یمن، شکست اولیه در پرونده عراق ، در کنار بی نتیجه ماندن تلاش های ریاض برای سقوط نظام فعلی حاکم بر بغداد، درماندگی در بحران بحرین، ناموفق بودن در ایجاد ائتلاف وسیع عربی و منطقه‌ای علیه ایران و محور مقاومت، شکست در پرونده قطر ، همچنین علنی شدن نقش آنها در پرونده استعفای تحمیلی سعد حریری" از جمله این سیاست های ناموفق آل سعود در چندسال گذشته به حساب می‌آیند.

گزارش از سید محسن حسینی

انتهای پیام/