به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بدون درمان مناسب، ترومبوآمبولی سیاهرگی می‌تواند جریان خون و اکسیژن به بخش‌های مختلف بدن را مسدود کند. این می‌تواند موجب آسیب دیدگی جدی بافت‌ها و اندام ها، یا حتی مرگ شود.

تحت شرایط عادی، لخته‌های خون می‌توانند مفید باشند. به عنوان مثال، زمانی که دچار جراحت شده اید، بدن برای توقف خونریزی لخته خون ایجاد می‌کند. پس از بهبودی، بدن لخته خون را تجزیه کرده و از بین می‌برد.

اما گاهی اوقات این فرآیند دچار مشکل می‌شود. برخی افراد با لخته‌های خون بیش از حد زیاد مواجه می‌شوند و برخی دیگر دارای خونی هستند که به روشی غیر معمول لخته می‌شود. نتیجه نهایی شرایطی به نام ترومبوآمبولی سیاهرگی (VTE) است که این اختلال هر ساله افراد بسیار زیادی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

بدون درمان مناسب، ترومبوآمبولی سیاهرگی می‌تواند جریان خون و اکسیژن به بخش‌های مختلف بدن را مسدود کند. این می‌تواند موجب آسیب دیدگی جدی بافت‌ها و اندام ها، یا حتی مرگ شود. خبر خوب این است که می‌توانید خطر ترومبوآمبولی سیاهرگی را از طریق تغییراتی در سبک زندگی و در صورت نیاز مصرف دارو کاهش دهید. در ادامه با برخی حقایق که پزشکان دوست دارند هر فردی درباره لخته خون از آن‌ها آگاه باشد، بیشتر آشنا می‌شویم.

برخی بیماران در معرض خطر بیشتری قرار دارند

به گفته ماری کاشمن، متخصص خون و مدیر برنامه ترومبوز و هموستاز در دانشگاه مرکز پزشکی ورمونت، حدود ۴۰ درصد از تمام موارد ترومبوآمبولی سیاهرگی در بیمارستان‌ها یا اندکی پس از ترخیص رخ می‌دهند و حدود ۳۰ درصد از تمام موارد ترومبوآمبولی سیاهرگی در بیماران مبتلا به سرطان رخ می‌دهند. یک راهبرد برای کاهش خطر ترومبوآمبولی سیاهرگی در بیماران بستری در بیمارستان، استفاده از دوز کم داروی رقیق کننده خون است. طی دوران بستری در بیمارستان، ارزیابی خطر ترومبوآمبولی سیاهرگی توسط تیم پزشکی اهمیت دارد. از این طریق، امکان تعیین بهترین راهبرد پیشگیرانه برای وضعیت بیمار فراهم می‌شود.

افراد مبتلا به سرطان نیز ممکن است از دوز کم دارو‌های رقیق کننده‌های خون سود ببرند. خطر ترومبوآمبولی سیاهرگی، به ویژه طی شیمی درمانی و پس از جراحی مرتبط با سرطان بالا است.

از دیگر گروه‌هایی که در معرض خطر بیشتری برای ترومبوآمبولی سیاهرگی قرار دارند می‌توان به افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس و مبتلایان به اچ‌آی‌وی اشاره کرد. سابقه سکته مغزی یا ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) نیز شما را در معرض خطر بیشتری برای ترومبوآمبولی سیاهرگی قرار می‌دهند.

علائم و نشانه‌های ترومبوآمبولی سیاهرگی همواره آشکار نیستند

ترموبوز سیاهرگی عمقی و آمبولی ریوی، دو شکل از ترومبوآمبولی سیاهرگی هستند. ترومبوز سیاهرگی عمقی زمانی شکل می‌گیرد که لخته خون در یک سیاهرگ عمقی، به طور معمول قسمت پایینی پا یا ران، تشکیل می‌شود. آمبولی ریوی نیز زمانی رخ می‌دهد که یک لخته خون از جای خود جدا شده و به واسطه جریان خون وارد ریه‌ها شود.

اگر به ترومبوز سیاهرگی عمقی مبتلا باشید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

- تورم در پا‌ها یا دست‌ها

- درد یا تحریک پذیری

- افزایش گرما، گرفتگی‌های عضلانی، یا درد

- پوست قرمز یا تغییر رنگ داده

از علائم آمبولی ریوی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- تنگی نفس

- درد هنگام تنفس عمیق

- تنفس سریع

- افزایش ضربان قلب

- سرفه

آزمایش غربالگری روتین برای ترومبوآمبولی سیاهرگی وجود ندارد

آزمایش‌های غربالگری روتین برای بیماری‌های شایع مانند دیابت و کلسترول بالا وجود دارند. اما آزمایش‌هایی از این دست برای تشخیص لخته‌های خون وجود ندارند.

روش اصلی برای ارزیابی خطر ترومبوآمبولی سیاهرگی کسب سابقه پزشکی و ارزیابی نشانه‌ها و علائم توسط پزشک است. پزشک ممکن است درباره سابقه خانوادگی ابتلا به لخته خون نیز پرسش کرده و دارو‌های مصرفی اخیر شما را بررسی کند.

از آنجایی که آزمایش غربالگری برای یافتن لخته‌های خون وجود ندارد، آشنایی با عوامل خطرآفرین اهمیت دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- عمل جراحی

- نشستن یا در بستر بودن برای مدت زمان طولانی

- سن

- جنسیت

- چاقی

- دارو‌های مبتنی بر هورمون مانند دارو‌های ضد بارداری

- بارداری

- نژاد و قومیت

عوامل رفتاری و سبک زندگی برای پیشگیری از ترومبوآمبولی سیاهرگی مهم هستند

کم تحرکی، چاقی، و سیگار کشیدن همگی خطر مواجهه با لخته‌های خون را افزایش می‌دهند.

در شرایطی که بیماران بسیاری از مضر بودن سیگار کشیدن برای بیماری قلبی عروقی و فشار خون آگاه هستند، اما نمی‌دانند که این اقدام برای لخته‌های خون نیز بد است.

شما نمی‌توانید برخی عوامل خطرآفرین، مانند سن یا سابقه خانوادگی را تغییر دهید، اما رفتار‌ها زیر کنترل شما هستند. به عنوان مثال، اگر شغلی دارید که باید مدت زمان زیادی را در حالت نشسته سپری کنید، هر از گاهی یک وقت استراحت کوتاه به خود داده، بلند شوید و راه بروید. اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید. یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید و ورزش منظم را فراموش نکنید.

دارو‌های موثری برای کمک به درمان ترومبوآمبولی سیاهرگی وجود دارند

طی ۵ تا ۱۰ سال گذشته با انقلابی از دارو‌های جدید روبرو بوده ایم که درمان ترومبوآمبولی سیاهرگی را تسهیل کرده اند. این داروها، به نام ضد انعقاد‌های خوراکی مستقیم (DOACs) شناخته می‌شوند و نسبت به درمان استاندارد با وارفارین پیچیدگی و دردسر کمتری دارند.

اگر نگران دارو‌های ضد انعقاد هستید، با پزشک خود درباره خطرات و فواید هر کدام صحبت کنید. به عنوان مثال، خونریزی یکی از عوارض جانبی برای دارو‌های رقیق کننده خون است و این برای برخی بیماران موجب نگرانی است. این مساله به ویژه برای افراد مسن و آن‌هایی که با عوامل خطرآفرین دیگر برای خونریزی مواجه هستند، صادق است.

اگر روشی طبیعی‌تر برای کاهش خطر ترومبوآمبولی سیاهرگی را ترجیح می‌دهید، کاهش وزن و تغییرات سبک زندگی گزینه‌های خوبی محسوب می‌شوند. استاتین‌ها نیز می‌توانند به کاهش خطر لخته‌های خون کمک کنند. با این وجود، مشخص نیست که این مداخلات به پیشگیری از عود یک لخته خون کمک خواهند کرد یا خیر. بر همین اساس، دارو‌های رقیق کننده خون همچنان به عنوان درمان پایه و اساسی در نظر گرفته می‌شوند.

منبع: عصر ایران

انتهای پیام/

حقایقی از جنس لخته خون