هالووین یک جشن مسیحی و غربی است که امسال شاهد برگزاری این جشن در فردای روز اربعین و در پایان ماه صفر در برخی کافه‌های تهران بودیم.

به گزارش خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛  چهارشنبه هفته گذشته یعنی دقیقا فردای اربعین حسینی، در برخی نقاط شهر تهران برخی ها با افتخار ! از برگزاری «جشن هالووین» و انجام آداب و رسوم آن صحبت می کردند و در برخی شبکه های اجتماعی نیز تبلیغاتی در این زمینه دیده می شد.

هالووین چیست؟

هالووین در واقع جشن مسیحی، غربی و بیشتر سنتی است که از 31 اکتبر به مدت سه شبانه روز برگزار می شود. افراد در این جشن با چهره های عجیب و مخوف یا گریم افراد مشهور دور هم جمع می شوند و این روز را  جشن می گیرند.

همانطور که مردم ایران در روزهای ابتدایی سال نو برای خودشان لباس نو می خرند و به استقبال بهار می روند، در برخی نقاط دنیا نیز در آخرین روزهای ماه اکتبر مردم لباس نو می خرند؛ با این تفاوت که آن‌ها تلاش می‌کنند ترسناک و زشت‌ و عجیب‌ به نظر برسند.

یکی از نمادهای هالووین یک کدوتنبل است که درون آن را خالی کرده و برای آن چشم و ابرو و دهان درمی‌آورند و با روشن کردن شمع در درون کدوتنبل به آن جلوه‌ای ترسناک می‌دهند.

ریشه این جشن به آیین باستانی سامهِین یا شامِهین باز می‌گردد. قوم «سلت» که حدود 2 هزار سال پیش در مناطقی از اروپا (که امروز با نام ایرلند، انگلیس و فرانسه شناخته می‌شوند) زندگی می‌کردند، شروع سال جدید خود را همزمان با برداشت محصولات کشاورزی در اول نوامبر جشن می‌گرفتند که برای آنها نماد پایان تابستان و آغاز فصل تاریکی و سرما بود.

از آنجا که با فرارسیدن فصل سرما، مرگ و میر انسان‌ها در آن زمان بیشتر می‌شد، مردم در آن زمان باور داشتند که با برافروختن آتش و پوشیدن لباس‌های عجیب از پوست حیوانات و استفاده از صورتک‌های ترسناک یا قرار دادن سر بریده شده حیوانات بررروی سر خود می‌توانند ارواح سرگردان آنها را از خود دور کنند یا حداقل مانع از شناسایی خود توسط آنها شوند. این تصور در آن زمان بیشتر ریشه در ترس آنها از تاریکی داشت.

در حال حاضر،‌ جشن هالووین پس از کریسمس، دومین جشن بزرگ غربی‌ها و بویژه آمریکایی‌ها محسوب می‌شود به طوریکه آنها هر سال بیش از 6 میلیارد دلار را صرف برگزاری این جشن می‌کنند.

امروزه مراسم هالووین بیشتر به عنوان فرصتی برای تفریح کردن شناخته می‌شود و گفتن داستان‌های مربوط به ارواح سرگردان چندان در آن جایی ندارد. اما پوشیدن لباس‌های عجیب و صورتک‌های ترسناک همچنان جای خود را در این مراسم حفظ کرده است. در واقع می توان گفت در سالهای اخیر به دلیل مرگ یکی از مشهورترین شیطان پرستان در روز هالووین، برخی مفاهیم شیطان پرستی نیز به این جشن وارد شده است.

هالووین در ایران !

در سالهای اخیر، به دلیل نبود و یا عدم توجه نهادهای نظارتی، پای این جشن خرافاتی به کشورهای اسلامی همچون ایران نیز باز شده و از داخل برخی خانه های شمال تهران آرام آرام به سطح جامعه رسیده است؛ به عنوان مثال، تمام دیوارهای یک کافه را اشکالی ترسناک، ریسه های چراغ و زمین را کدو تنبل های خالی که درون آن شمع روشن شده است فرا می گیرد. نوجوانان و جوانان با دوستان خود با لباس ها و گریم های متفاوت در این جشن شرکت می کنند. چیزی مشابه همان رسمی که در کشور های غربی توسط مسیحیان برگزار می شود و این بار در پایان روزهای ماه صفر، برخی تهرانی ها از این جشن استقبال کردند.

هالووین جشن رسمی برای مردم ایران نیست، با این وجود در این سه روز صفحات اجتماعی پر بود از عکس هایی که این روز را جشن گرفته اند و به همان شیوه برگزار کردند.

همچنین بسیاری از لوازم تزئینات این جشن در قنادی ها و خرازی ها به فروش می رسید،کیک و شیرینی هایی که برای این جشن درست شده بود و حتی آتلیه هایی که در صفحات مجازی خود تبلیغ عکاسی برای چنین روزی را می کردند وجود داشت.

در این میان بازار آرایشگاه های زنانه که گریم هالووین می کردند نیز داغ بود و گریمورهای معروفی آرایش مخصوص هالووین را در صفحات مجازی خود آموزش می دادند و حتی مهدکودک های لاکچری که این روز را برای کودکان جشن گرفتند.

نه تنها جشن هالووین بلکه جشن های زیاد دیگری همچون کریسمس و ولنتاین از مراسماتی است که با فرهنگ اصیل ایرانی نامرتبط است و ممکن است به مرور جایگزین مراسماتی اصیل همچون شب یلدا، عید نوروز، شب چهارشنبه سوری و سیزده به در و غیره شوند.

ورود خزنده جشنهای غربی به ایران

در خصوص این مسئله امان الله قرائی مقدم جامعه شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛  اظهار کرد: به دلیل بی اعتنایی مسئولان به جشن های ملی و میهنی جشن هایی همچون کریسمس، هالووین و ولنتاین جایگزین آن ها شده است.

وی در ادامه بیان کرد: ایران در دوران باستان هر ماهی حداقل یک جشن داشته است که بیشتر آن ها به ندرت به فراموشی سپرده شده اند همچون جشن خمسه دزدیده شده.

قرائی مقدم با اشاره به فراموشی سپردن آئین و جشن های ایرانی گفت: جشن های باطله غربی و خارجی جایگزین سنت های ایرانی شده اند که این مسئله آسیب زاست و یکی از مهم ترین آسیب های آن از بین رفتن فرهنگ اصیل ایرانی است.

این جامعه شناس در پایان عنوان کرد: فرهنگ مهم ترین رکن یک جامعه است و از لحاظ جامعه شناسی هیچ ضربه ای بالاتر از آسیب فرهنگی نیست.

جشن های ایران باستان که به فراموشی سپرده شده است

در ایران باستان هر ماهی از سال با نام های به خصوصی جشن های باشکوهی برگزار می شد که امروزه تعدادی از آن ها همچون جشن مهرگان و گاهنبار به فراموشی سپرده شده است.

در هر ماه تقریبا یک روز جشن هایی هم نام با هر ماه برگزار می شد؛ به طور مثال روز نوزدهم ماه فروردین جشن فروردگان، روز سوم اردیبهشت جشن اردیبهشتگان، روز ششم خرداد جشن خردادگان و سایر ماه ها به همین ترتیب برگزار می شد و افراد این روزها را جشن می گرفتند که امروز تنها با عنوان جشن های ماهانه ایران باستان از آن ها یاد می شود.

جشن پنجه یا خمسه مسترقه یکی دیگر از آداب و سنن شهروندان ایران باستان بوده است که در آن پنج روز اضافی آخر جشن برگزار می شده است. این جشن تا سال 1304 خورشیدی و تصویب تقویم جدید فعلی که شش ماه اول سال سی و یک روزه، پنج ماه بعدی را سی روزه و بالاخره ماه آخر را بیست و نه روز معین نمودند در بین ایرانیان رایج بوده است اما پس از تصویب تقویم فعلی به کلی به فراموشی سپرده شده است.

امروزه تنها تعدادی کمی از این جشن ها با تفاوت هایی نسبت به زمان قدیم باقی مانده است.جشن عید نوروز که یکی از کهن ترین جشن های به جا مانده از دوران ایران باستان است که هر ساله با آغاز سال جدید در میان ایرانیان برگزار می شود؛ یکی دیگر از جشن های ایرانی که همگان با آن آشنایی دارند جشن چهارشنبه سوری است که افراد آخرین چهارشنبه سال را جشن می گیرند، اما امروزه این جشن با شیوه برگزاری آن در گذشته تفاوت های زیادی پیدا کرده است.

در گذشته خانواده ها در این روز دورهم جمع می شدند آتش روشن می کردند و آئین قاشق زنی وجود داشت که دختران و پسران جوان، پارچه ای بر سر و روی خود می‌کشند تا شناخته نشوند و به در خانهٔ دوستان و همسایگان خود رفته و صاحبخانه از صدای قاشق‌هایی که به کاسه‌ها می‌خورد به در خانه آمده و در کاسه‌های آنان آجیل چهارشنبه‌سوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول می ریزد، اما امروزه دیگر خبری از جشن چهارشنبه سوری به شیوه برگزاری آن در گذشته نیست و جای آن را مواد محترقه خطرناک و آتش زا گرفته است.

شب یلدا یا شب چله یکی دیگر از کهن ترین جشن های ایرانی است که ایرانیان آخرین روز پاییز را (30 آذر) تا نخستین روز زمستان جشن می‌گیرند و این شب را بلندترین شب سال می نامند.

هنوز هم برای برخی ها مرغ همسایه غاز است

اگر جشن هالووین پس از کریسمس، دومین جشن بزرگ غربی‌هاست، چرا در حال حاضر برای جشن شب یلدا که پس از نوروز دومین جشن سنتی ما ایرانیهاست، تدارکاتی مثل جشن هالووین نداشته باشیم؟ چرا این جشن باید دغدغه جوانان ایرانی مسلمان باشد و این جشن را در خانه های خود یا کافه های شهر برگزار کنند؟ اصولا چرا همیشه برای ما ایرانیها مرغ همسایه غاز است؟ آیا دلیل آن را باید در عقده حقارت یا خودکم بینی برخی ها در کشورمان جستجو کنیم؟ چرا باید برگزاری جشن های غربی در کشور ما با تاریخ غنی، نوعی پرستیژ و با کلاسی محسوب شود؟

امید است تا با برگزاری جشن های قدیمی که از گذشته در ایران باستان رایج بوده، این سنت ها و آئین های ملی را برای آیندگان باقی بگذاریم. این دردناک و ناخوشایند است که برگزاری چنین مراسمات غربی همچون هالووین به مرور زمان جایگزین جشن های کهن و اصیل ایرانی شده و رسومات اصیل ایرانی فراموش شوند.

انتهای پیام/