به گزارشحوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ سعیده ارگانی و فرزانه فخریان ضمن حضور در جمع مربیان، کتاب‌داران، نویسندگان و علاقه‌مندان کتاب کودک به ارائه گزارشی مفصل از هفتادمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت و کنگره کتاب ibby کشور یونان پرداختند.

 این دو سخنران به ضرورت حضور پررنگ‌تر ایران در این محافل اشاره داشته و خواستار رفع موانع در این زمینه شدند.

سعیده ارگانی کارشناس مسئول امور بین‌الملل کانون از دیدار خود با ۴۰ ناشر در نمایشگاه کتاب فرانکفورت برای خرید و فروش اثر خبر داد و گفت: «از آنجا که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در چند سال گذشته سیاست خود را خرید و فروش حق نشر قرار داده است، حضور این ناشر در نمایشگاه‌های کتاب می‌تواند معرف حرفه‌ای شدن صنعت نشر در کشور ایران باشد.»

این سخنران در ابتدای این نشست به شرح مفصلی از فضا و امکانات این نمایشگاه و شیوه حضور ناشران در این رویداد پرداخت: «هفتادمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت از ۱۸ تا ۲۲ مهر ۹۷ با حضور ۷۵۰۰ ناشر از ۷۰ کشور دنیا برگزار شد. در این میان ۱۵۴۹ ناشر تنها به چاپ آثار کودک و نوجوان می‌پرداختند.»

ارگانی اشاره کرد: «سالن ۳ این نمایشگاه مختص به ناشران کودک است و کانون نیز از سال‌ها قبل در این سالن به معرفی تولیدات خود پرداخته است. در این میان موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی آثار دیگر ناشران کودک را در غرفه ایران که در سالن ۵ واقع بود به مخاطبان و متخصصان معرفی می‌کرد. هفتادمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت امسال با ۴ هزار رویداد و فستیوال جنبی همراه بود و گرجستان به عنوان مهمان ویژه این نمایشگاه برنامه‌هایی را به اجرا در آورد.»

این سخنران درباره شیوه‌ی حضور مهمان امسال این نمایشگاه گفت: «گرجستان با طراحی خاص غرفه، ترجمه‌آثار خود به ۲۹ زبان و طراحی دو استیج در این نمایشگاه حضور داشت و رئیس جمهوری این کشور نیز در آیین گشایش نمایشگاه به سخنرانی پرداخت.»

این سخنران با ارائه عکس‌هایی از مراسم گشایش با حضور رئیس جمهوری آلمان و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این رویداد اشاره داشت و گفت: «یورگن باس در مراسم افتتاحیه نمایشگاه، این رویداد را بزرگ‌ترین رویداد نمایشگاهی دنیا خواند و گفت که در این نمایشگاه حضور سینماگران، توسعه دهندگان وب، طراحان صنعتی و... محسوس است. این شرکت‌کننده‌ها و این فعالیت‌ها در کنار فعالیت معرفی و فروش کتاب این امکان را فراهم می‌آورد که نمایشگاه کتاب فرانکفورت نمایشگاهی بزرگ و جامع باشد. باس در سخنان خود به آزادی بیان که شعار نمایشگاه از بدو تاسیس بود اشاره داشت. او به حضور ناشران و سخنرانان از ملیت‌های مختلف در این نمایشگاه اشاره کرد و همان‌طور که در این مراسم دیده شد چیماماندا انگوزی آدیشی از نیجریه به عنوان سخنران ویژه درباره فمینیسم صحبت کرد و به معرفی یکی از کتاب‌های خود در این زمینه پرداخت.»

کارشناس مسئول امور بین‌الملل کانون بخش دوم سخنان خود را به حضور انتشارات کانون در این رویداد فرهنگی اختصاص داد. او گفت: «امسال به دلیل مشکلات اقتصادی و البته برخی ناهماهنگی‌ها مشکلاتی در دریافت ویزا داشتیم. اما همچون سال‌های گذشته هماهنگی دیدار با ناشران از چند ماه پیش انجام شده بود. پس از دسترسی به فهرست ناشران شرکت کننده در ابتدا ۷۰۰ ناشر گزینش شد و از میان آن‌ها ناشرانی که همسو با کتاب‌ها و نیاز‌های کانون و مخاطبان ایرانی هستند را انتخاب کردیم و قرار ملاقات‌ها تنظیم شد. کانون امسال با ۱۰۰ عنوان کتاب به نمایشگاه رفت. این انتخاب با کمک انتشارات و مبنی بر تازگی و موفقیت‌های یک اثر صورت می‌گیرد. کاتالوگ‌های کانون نیز طراحی شد و در اختیار بازدیدکنندگان قرار گرفت. بدین ترتیب در غرفه‌ای به مساحت ۱۲ مترمربع به معرفی آثار کانون و رایزنی با ناشران خارجی پرداختیم.»

این سخنران به ضرورت حضور کانون در چنین رویدادی اشاره داشت: «پرسش مهم این است که در شرایط اقتصادی این روز‌ها آیا ضرورتی برای حضور کانون در این نمایشگاه وجود دارد یا خیر؟ همان‌طور که اشاره شد نمایشگاه فرانکفورت بزرگ‌ترین نمایشگاه کتاب دنیاست؛ بنابراین اگر قرار است سرمایه‌گذاری‌هایی صورت بگیرد بهتر است نگاهی چندجانبه به آن موضوع داشت. حضور ناشرانی از سراسر دنیا در این نمایشگاه مراودات حرفه‌ای را برای ما راحت‌تر می‌کند. در گام دوم مطلعیم که ایران عضو قانون حق‌نشر نیست، اما کانون تلاش کرده تا این قانون را رعایت کند. به همین دلیل حضور کانون در این نمایشگاه می‌تواند نمایش‌گر تغییر‌های صنعت نشر کشور باشد. با این حال باید توجه کرد که آیا می‌توانیم در ادامه از دست‌آورد‌های این حضور استفاده کنیم یا خیر؟ به طور مثال این خرید و فروش اثر تا چه اندازه بر دیدگاه نویسندگان و تصویرگران ما برای فاصله گرفتن از کلیشه‌ها تاثیرگذار است و آیا راهکاری برای انتقال هزینه خرید اثر به ناشر خارجی وجود دارد و برنامه‌ریزی‌ها برای پیشرفت بهتر صنعت نشر به چه سمتی قدم برمی‌دارد؟»

کتابداران امن‌ترین مبلّغ کتاب‌های خوب هستند

فرزانه فخریان خواستار حمایت کانون از کتاب‌داران و فعالان عرصه کتاب شد تا با حضور در محافل حرفه‌ای‌تر ضمن معرفی و حمایت از کتاب کودک ایران، روابط حرفه‌ای خود را نیز گسترش دهند.

این مولف و پژوهش‌گر ضمن ارائه گزارشی از حضور خود در کنگره ادبی ibby در شهر آتن که شهریور ۹۷ برگزار شد به بیان ویژگی‌ها و کاربرد‌های این رویداد پرداخت.

وی گفت: «کنگره ادبی کتاب برای نسل جوان (ibby که هر دو سال یکبار در یک کشور برگزار می‌شود حرفه‌ای‌ترین رویداد حوزه کتاب کودک است، چون افراد برای حضور در آن هزینه پرداخت می‌کنند و عواید مادی برای آن‌ها در پی نخواهد داشت. این دوسالانه متشکل از فعالان مستقل ادبیات کودک است که متشکل از نویسندگان، مترجمان، کتابداران و... هستند؛ و در آنجا به تعامل با یکدیگر می‌پردازند و دانش و تجربه خود را به اشتراک می‌گذارند. در کنگره امسال با کتاب‌داری از اسکاتلند آشنا شدم که ضرورت حضور او در این رویداد درک شده بود. در این رویداد افراد مختلف با هم آشنا می‌شوند و تعامل‌های حرفه‌ای و غیرمادی را شکل می‌دهند و برای حضور در این رویداد، بر عکس نمایشگاه‌های کتاب ویزای فرهنگی و نه تجاری به افراد تعلق می‌گیرد. به همین دلیل است که می‌توان گفت: این کنگره محصول‌محور نیست بلکه تولیدمحور است.»

مترجم کتاب «راز‌های قصه‌گویی» اثر بئاتریس مونته‌رو در ادامه با اشاره به مقاله‌هایی که در این کنگره ارائه می‌شوند، گفت:افرادی که در این کنگره شرکت می‌کنند نماینده سازمان‌ها و نهاد‌ها نیستند، اما ممکن است با حمایت آن‌ها در این کنگره حضور یابند. این شرکت کنندگان در این دوسالانه به خوانش مقاله‌های خود در موضوع تعیین شـده می‌پردازند. موضوع دوسالانه در کشور آتن «ارتباط شرق و غرب در ادبیات کودک و نوجوان» بود. بنده، بهار اشراق، رویا مکتبی و... مقاله‌هایی را در این موضوع ارائه کردیم که به دلیل بحران‌های اقتصادی این کنگره که پیش‌تر در چهار یا پنج روز برگزار می‌شد، امسال سه روزه بود و من نیز مقاله‌ای را با عنوان «کاربرد نوواژه‌ها در ترجمه داستان برای کودک و نوجوان» ارائه کردم.

مدیر واحد کودک و نوجوان انتشارات علمی فرهنگی، درباره ویژگی‌های اثر خود گفت: «در سال‌های اخیر شاهد ترجمه‌های متنوع از آثار هستیم. آنچه مطرح است تاثیر بلندمدت این ترجمه‌ها بر زبان فارسی است. گاه ما به ترجمه کلمه دست می‌زنیم. گاهی آن را وارد زبان خودمان می‌کنیم و گاهی نوواژه‌هایی می‌سازیم. در مقاله‌ای که ۳ هزار کلمه داشت و در قالب علمی_ پژوهشی تالیف شده بود، درباره این موضوع صحبت کردم. برای ارائه‌ی این مقاله ۶۲ رمان از ۱۲ ناشر بررسی شده بود.»

در ادامه وی درباره امکان حضور تمامی علاقه‌مندان و ارسال چکیده مقاله‌ها به دبیرخانه کنگره سخن گفت. وی با اعلام این‌که کنگره بعدی سال ۲۰۲۰ و در مسکو برگزار می‌شود خبر از انتشار مقاله‌های کنگره قبل در دو ماه آینده و امکان دسترسی تمام علاقه‌مندان به این مقاله‌ها داد.

فخریان در بخشی از سخنانش به برگزاری مراسم تقدیر از برگزیدگان جایزه هانس کریستین اندرسن، مراسم تقدیر از پدیدآورندگان آثار راه یافته به فهرست افتخار کتاب برای نسل جوان در کنگره آتن پرداخت.

وی همچنین از پایه‌گذاری جایزه‌ای جدید از سوی خانواده‌ای چینی سخن گفت: نکته نویدبخش این کنگره معرفی جایزه‌ای جدید بود. این جایزه از سوی خانواده‌ای چینی بنیان‌گذاری شده است. نام جایزه «من می‌خوانم» است و دو بخش برگزیده خواهد داشت. این جایزه هر دو سال به یک مروج و یک طرح یا یک بنیاد اعطا خواهد شد. تفاوت این جایزه با دیگر جوایز در این است که نمایندگان ibby در سراسر دنیا می‌توانند نامزد‌هایی از دیگر کشور‌ها را به این جایزه معرفی کنند.

گفتنی است؛ در بخش پرسش و پاسخ این نشست فرزانه فخریان خواستار حمایت نهاد‌ها و همچنین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از مربیان و کارمندان مستعد خود شد. در این زمینه فخریان به حضور بهار اشراق در این کنگره اشاره داشت که به ارائه مقاله‌ای با عنوان «ردپای شازده کوچولو در ادبیات کودک» پرداخت. فخریان اشاره داشت که کانون می‌تواند با حمایت از همکاران مستعد و پویای خود راه را برای حضور هرچه بیش‌تر ایران در محافل حرفه‌ای فراهم آورد.

همچنین ارگانی در پاسخ به این سوال که آیا حضور افراد می‌تواند در نمایشگاه‌های کتاب خارجی مفید باشد یا خیر عنوان کرد: تصور می‌کنم هر کسی که به گونه‌ای درگیر مساله کتاب باشد به شیوه خود می‌تواند نهایت بهره را از این نمایشگاه‌ها ببرد، چون شرایط مطلوبی برای دیدار با اهالی حرفه‌ای این فن، آشنایی با جدیدترین امکانات صنعتی این حوزه و در نهایت آشنایی با فرهنگ‌ها و نگرش‌های مختلف در این حجم اثر می‌تواند کمترین نکات مثبت این حضور باشد.

انتهای پیام/