به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، آزمایشگاه تخصصی HLA بانک خون بند ناف رویان، به منظور تعیین شاخص‌های HLA نمونه‌های سلول‌های بنیادی خون بند‌ناف فعالیت خود را از سال ١٣٨٩ در مجموعه شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان آغاز کرده است و در جهت اخذ نمونه از خارج از شرکت و تشخیص‌های درخواست شده در سال ١٣٩٤ موفق به اخذ مجوز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران شده است.

در حال حاضر این آزمایشگاه با در اختیار داشتن پرسنل فنی مجرب در زمینه HLA Typing و همچنین استفاده از تجهیزات کامل به‌روز دنیا، توانسته به عنوان بزرگترین و مجهزترین آزمایشگاه HLA در کشور فعالیت کند.

آنتی‌ژن‌های لکوسیت انسانی (Human Leukocyte Antigen) و یا آنتی‌ژن‌های مجموعه سازگاری بافتی اصلی، مولکول‌های پروتئینی روی سلول‌های مختلف بدن مثل گلبول‌های سفید و سایر سلول‌های بافت‌های مختلف بدن مثل پوست، کلیه، قلب، ریه و سایر اعضاء هستند، این آنتی‌ژن‌ها انواع مختلف دارند.

مرتضی ضرابی مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان و دکتری رشته زیست‌شناسی سلولی و ملکولی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: ژن‌های HLA در پیوند اعضا و مغز استخوان نقش حیاتی دارند؛ شرط اصلی گرفتن پیوند، یکسان بودن وضعیت ژن‌های HLA، به ویژه ژن‌های HLA کلاس II در فرد گیرنده و دهنده است؛ به همین دلیل تعیین دقیق ژنوتیپ این ژن‌ها با قدرت تفکیک بالا، در پیوند، فوق العاده ضروری است.

تشخیص افتراقی بیماری‌ها بر اساس HLA

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان بیان کرد: تشخیص افتراقی یک متد تشخیص سیستماتیک در علم پزشکی است که برای یافتن یک مورد خاص (تشخیص بیماری) وقتی چندین گزینه جایگزین محتمل دیگر وجود دارند به کار می‌رود؛ این واژه ممکن است در مورد هر یک از تشخیص‌های احتمالی به کار رود، حال بر اساس HLA می‌توان بیماری‌ها را تشخیص داد که این بیماری‌ها را بررسی می‌کنیم.

ضرابی ادامه داد: اسپوندیلیت آنکیلوزان (Ankylosing spondylitis) یک نوع بیماری روماتیسمی مزمن است که عمدتا ستون مهره و مفاصل ساکروایلیاک (مفصل ساکروایلیاک مفصل بین استخوان ساکروم و لگن است) را گرفتار می‌کند؛ اسپوندیلیت به معنای التهاب ستون مهره است و انکیلوزان به این معنا است که استخوان‌ها تمایل دارند به یکدیگر جوش خورده و متصل شوند، اسپوندیلیت انکیلوزان موجب جوش خوردن مهره‌ها در ستون فقرات می‌شود.

وی افزود: یوئیت (Uveitis) به التهاب بافت یوه چشم می‌گویند؛ یوه لایه میانی چشم است و شامل عنبیه، جسم مژگانی و مشیمیه است،  بسیاری از انواع یوئیت مزمن هستند و ممکن است منجر به برخی عوارض از جمله آب مروارید، کاهش یا افزایش فشار چشم، آب سیاه، مشکلات شبکیه شود، هر یک از این عوارض ممکن است منجر به کاهش دید شود؛ این بیماری ممکن است در هر سنی بروز کند، بیشتر بیماران دچار یوئیت میانی، در سنین طفولیت یا جوانی مبتلا می‌شوند.

بیشتر بخوانید: معجزه‌ای به نام HLA در پیوند اعضا/ پانسمان‌هایی که مرهم درد‌های عمیق می‌شوند

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان اظهار کرد: آرتریت پسوریازیک یک بیماری خودایمنی مزمن است که به شکل التهاب پوست (پسوریازیس) و مفاصل (آرتریت التهابی) مشخص می‌شود که با نشانه‌هایی مانند درد، تورم، گرمی مفاصل مبتلا، ناخن‌های چاله دار و غیره همراه است؛ این بیماری بیشتر روی مفاصل انگشتان و مهره‌های کمری و گردن اثر می‌گذارد، ولی ممکن است هر یک از مفاصل بدن مبتلا شوند.

ضرابی با اشاره به اینکه سلیاک یک بیماری رایج گوارشی است، گفت: در بیماری سلیاک  روده‌ کوچک دچار التهاب شده و قادر به جذب مواد مغذی نخواهد بود؛ در واقع سلیاک یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی مواد مغذی را برای سلول‌های بدن مضر تلقی کرده و آنتی‌بادی‌ها را علیه آن‌ها تولید می‌کند.

وی افزود: در حالت طبیعی معمولاً آنتی‌بادی‌ها با باکتری‌ها و ویروس‌ها مبارزه می‌کنند؛ آنتی‌بادی‌هایی که در بیماری سلیاک تولید می‌شوند باعث می‌شود تا سطح روده دچار التهاب (قرمزی و تورم) شود؛ سطح روده با میلیون‌ها برجستگی انگشتی شکل به نام پرز یا ریز پرز پوشیده شده است، پرز‌ها سطح روده را افزایش می‌دهند و به آن کمک می‌کنند تا غذا را به طور مؤثرتری هضم کند.

بیشتر بخوانید: روش HLA، پایان انتظار بیماران پیوندی که در جستجوی یافتن گیرنده مناسب هستند

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان ادامه داد: در بیماری سلیاک آسیب و التهاب بر روی روده موجب مسدود شدن پرزهای سطوح روده شده و توانایی آن‌ها برای کمک به هضم را کاهش می‌دهد؛ آتروفی و از بین رفتن پرز‌ها باعث کاهش سطح روده‌ در دسترس برای جذب مواد مغذی می‌شود که می‌تواند منجر به علایم مختلف گوارشی شود.

سندروم بهجت چیست؟

ضرابی درباره بیماری سندروم بهجت یا بیماری بهجت، گفت: وسکولیت سیستمیک یا بیماری بهجت به مفهوم وجود التهاب در رگ‌های خونی قسمت‌های مختلف بدن است که علت آن معلوم نیست؛ مخاط‌ها یعنی نسوج به وجود آورنده موکوز که در پوشش جهاز هاضمه، دستگاه تناسلی و ادراری وجود دارند و پوست را درگیر می‌کند.

وی ادامه داد: علائم اصلی بیماری بهجت شامل زخم‌های راجعه در دهان و دستگاه تناسلی، درگیری‌های چشمی، درگیری در پوست، رگ‌های خونی و سیستم عصبی است؛ مطالعات اخیر روی عده زیادی از بیماران نقش احتمالی استعداد ژنتیکی را در ابتلا به بیماری بهجت مطرح می‌کند، هیچ عامل شروع کننده خاصی برای این بیماری شناخته نشده است.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان افزود: سرطان دهانه رحم، گونه‌ای سرطان است که از گردن رحم آغاز می‌شود؛ این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی سلول ایجاد می‌شود و این سلول‌ها می‌توانند در دیگر اعضای بدن گسترش یابند یا به آن‌ها حمله کنند، در ابتدای ابتلا به این بیماری، معمولاً نشانه‌ای بروز پیدا نمی‌کند، نشانه‌های بعدی این بیماری شامل مواردی همچون خونریزی واژنی، درد لگن یا دردآمیزش می‌شود.

ضرابی درباره بیماری سارکوئیدوز، گفت: سارکوئیدوز یک بیماری با علت ناشناخته است که در آن التهاب در گره‌های لنفاوی، ریه‌ها، کبد، چشم‌ها، پوست و دیگر بافت‌ها رخ می‌دهد؛ واژه سارکوئیدوز به معنای «ناهنجاری گوشت‌مانند» است، در این بیماری، توده کوچکی از بافت غیرطبیعی گرانولوما در اندام‌های خاص بدن شکل می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: وقتی «HLA» خواهر و برادر به کمک فرد سرطانی می‌آید

وی تشریح کرد: هپاتیت اتوایمیون، التهاب کبدی است که هنگام برانگیختگی سیستم ایمنی بدن بر علیه سلول‌های کبدی بروز پیدا می‌کند؛ علت دقیق این بیماری نامشخص است؛ اما عوامل ژنتیکی و محیطی به نظر می‌رسد که در طول زمان برای بروز این بیماری با یکدیگر همکاری می‌کنند، هپاتیت اتوایمیون در صورتی که درمان نشده باقی بماند می‌تواند به زخم کبدی یا سیروز در طول زمان منجر شود که در نهایت سبب از کار افتادن کلیه می‌شود.

ضرابی یادآوری کرد: هاشیموتو نوعی بیماری اتوایمنی است که طی آن آنتی‌بادی‌های بدن غده تیروئید را به مرور از بین می‌برند و به تدریج هورمون‌های تیروئیدی کم می‌شود، به عبارتی هاشیموتو، اختلالی است که غده تیروئید را که در قاعده جلوی گردن قرار دارد، تحت تاثیر قرار می‌دهد، غده تیروئید قسمتی از سیستم آندوکرین بدن است که با تولیدات هورمونی خود فعالیت‌های بدن انسان را تنظیم می‌کنند.

انتهای پیام/