به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ازاهواز،  اهواز به عنوان شهری تاریخی و با هویتی برگرفته از فرهنگ، تمدن و سنت های ساکنانش دارای نمادها و جلوه های زیبایی است که آفرینش آنها ناشی از وجود نخل های سرافراز خرما و کارون صبور و آرام است.

از جمله این نمادها وجود پل های متعدد با پیشینه و ساخت و کاربرد ویژه است. وجود 9 پل بر رودخانه کارون و در محدوده شهری، اهواز را بر جایگاه نخست خاورمیانه در خصوص داشتن بیشترین تعداد و زیباترین پل های رودخانه ای نشانده است. در شهرهای خاورمیانه، اهواز با 9 پل، بیشترین پل های این منطقه را دارد و به همین دلیل به شهر پل ها معروف است.

جهت معرفی و آشنایی با یکی از این پل ها یعنی پل سفید، سمبل شهر اهواز، قدیمی ترین پل هلالی فلزی خاورمیانه با صادق شیخی، باستان شناس اداره کل میراث فرهنگی خوزستان گفتگویی داشتیم.

صادق شیخی، باستان شناس اداره کل میراث فرهنگی خوزستان  در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ازاهواز، گفت: پل سفید اهواز یا پل معلق یا  پل هلالی ، نام یکی از پل‌ های شهر اهواز است که نام حقیقی آن پل معلق است. زمانی که با سیستم روشنایی نورپردازی شود، نمایی بی نظیر خصوصا در شب، برای شهر دارد و نماد شهر اهواز نیز محسوب می‌شود. مطالعات اولیه  بر روی این پل توسط یک شرکت سوئدی به نام شرکت سنتاب در سال 1313 آغاز گردید و پل معلق در سال ۱۳۱۵ خورشیدی بر روی رودخانه کارون ساخته شده‌ و به بهره برداری رسید.

وی افزود: در تاریخ 26/8/78 به شماره 2493 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. قدمت این پل به دوران پهلوی اول بر می گردد. پل سفید اهواز در مرکز شهر اهواز و بر روی بستر سنگی قرار دارد و ارتباط دهنده بافت قدیم و جدید شهر اهواز است.

مالکیت پل معلق اهواز

صادق شیخی بیان کرد: ابتدا قرار داد ساخت توسط شرکت سوئدی سنتاب و اداره طرق و شوارع ایران منعقد گردید و به ناحیه راه آهن جنوب تحویل داده شد. اما در حال حاضر زیر نظر شهرداری و باتوجه به ثبت آن تحت نظر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان قرار دارد.

مشخصات بنای پل معلق اهواز

باستان شناس اداره کل میراث فرهنگی خوزستان اظهار کرد: طول کل پل20/501 متر و پهنای پل 8/9 متر با پیاده رو و 2 دهانه بزرگ به طول های 136 و 130 متر و 3 دهانه میانی به طول های هر کدام 49 متر و 2 دهانه کناری به طول 20/12 متر است و تمامی قطعات پل فلزی( 2 دهانه بزرگ) توسط پیج و مخره به هم متصل شده است و پل بر روی پایه های بتنی قرار دارد.

نوع بهره برداری و خصوصیات بارز بنای پل معلق اهواز

شیخی تصریح کرد: در گذشته جهت عبور و مرور درشکه، وسایل نقلیه سبک، انسان و احشام مورد استفاده قرار گرفته است و در حال حاضر جهت عبور عابرین و وسایل نقلیه به صورت یک طرفه مورد استفاده است و مهمترین خصوصیت پل معلق شکل قوسی آن با توجه به دهانه آن است و همچنین عمر مفید 50 ساله و سالم ماندن آن در دوران جنگ 8 ساله دفاع مقدس است. با توجه به گذشت بیش از 60 سال (عمر مفید 50ساله)، هنوز نقش تعیین کننده ای در بار ترافیک اهواز ایفا می کند. با فرض افتتاح در سال 1315 عمر پل اکنون حدود 82 سال است.

وی در پایان افزود:  شکل ظاهری و سازه ای منحصر به فرد این پل در کشور و همچنین سمبل شهر اهواز بودن  در کشور از خصوصیات بارز پل معلق اهواز است. همچنین این پل توسط شهرداری اهواز با نظارت میراث فرهنگی خوزستان رنگ آمیزی شده و مجهز به سیستم روشنایی گردید و به علت آسیب های ناشی از اصابت ترکش بمب در پیاده رو و بدنه ترمیم سطحی بر روی آن صورت گرفته است.

تاریخچه‌ ساخت پل سفید اهواز

میثم حسین زاده، کارشناس باستان شناسی  در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز،گفت: پروژه‌ ساخت پل معلق یا پل سفید اهواز از سال ۱۳۱۲ آغاز گردید. ۱۷ خرداد ۱۳۱۲ قرارداد ساخت این پل بین میرزا علی‌خان منصور، وزیر طرق و شوارع ایران و اسکار لیندال، نماینده یک شرکت سوئدی سونسکاانتر پرناداکتی پولاکت بسته شد.

وی افزود: هزینه‌ ساخت پل معلق ۵ میلیون و ۷۸۰ هزار ریال برآورد شده بود که پرداخت آن به‌عهده‌ بانک ملی ایران قرار گرفته شد. در اوایل مهر ماه سال ۱۳۱۳موقعیت مکانی پل روی رودخانه کارون تعیین گردید و یک مهندس آلمانی همراه با همسرش مسئولیت اجرایی ساخت این  پل را برعهده گرفتند.

میثم حسین زاده بیان کرد: تا تیر ماه سال ۱۳۱۴ ساخت پایه‌های پل معلق تقریبا به پایان رسیده بود و به مرحله سوار کردن هلالی‌ دوم پل رسیده بودند که انگلیسی‌هایی که در شرکت نفت آن زمان کار می‌کردند و  لوازمی دراختیار سازنده‌ پل قرار داده بودند که برای نصب قوس‌های پل استفاده می‌شد. درست کار به اینجا که رسیده بود ، انگلیسی‌ها جرثقیل و لوازم را پس گرفتند. شرایط به ترتیبی شد که مهندس آلمانی در اثر ناراحتی نیمه‌ تمام ماندن پل دق کرد و از دنیا رفت و همسر این مهندس آلمانی ناامید نشد و ادامه ساخت کار پل را برعهده گرفت و پل را آماده بهره برداری کرد.

پل سفید اهواز یک المان شهری مدرن

کارشناس باستان شناس اظهار کرد: مهمترین موضوع در خصوص پل سفید در منظر سازندگان، ایجاد یک نماد در شهری مدرن و رو به رشد در قطب صنعتی کشور و از منظر شهری نیز به مهمترین عامل پیوند دهنده شهر اهواز است. براساس الگوی شهرسازی اهواز، تمرکز ادارات دولتی در ساحل غربی کارون از راه آهن تا کاخ استانداری و لشکر و دیگر نهادهای دولتی و حکومتی، نیازمند یک عامل ارتباطی ناگسستنی و محکم با بافت تجاری و مسکونی شهر بوده است. پل سفید این نقش مهم را در طول زمان داشته است.

حسین زاده تصریح کرد: قابلیت مهم استقرار در دوسوی رودخانه کارون و استفاده از ظرفیت موجود از دیرباز در اهواز مطرح بوده است و اهواز به عنوان بارانداز کالاهای تجاری خوزستان از پیش از اسلام در 2 سوی پل شکل گرفته و گسترش یافته است.

وی در پایان افزود: تمامی مورخان و جغرافی دانان سده­های اولیه پس از اسلام نیز به این موضوع و ساختار دوباره شهر اهواز اشاره داشته اند. پل بند تاریخی اهواز با هدایت آب در دو ساحل شرقی و غربی به سهولت استقرار و زندگی در این بخش کم کرده است.

 پل سفید جاذبه ای دیدنی در شهر اهواز است که از دوران پهلوی به یادگار مانده و بر روی رود کارون سرپا ایستاده است و امروزه با عنوان نماد شهر اهواز از آن یاد می شود. چنان چه به شهر اهواز سفر کردید به سراغ این پل هم بیایید، همه اهوازی ها این پل را محل خاطره های تلخ و شیرین شان می دانند؛ جایی که هم به هنگام شادی در کنارش حضور داشته اند و هم غصه های شان را در کنار آن به آب کارون سپرده اند. 

گزارش از مهتاب محمدحسینی

انتهای پیام/