کارشناس مسائل افغانستان گفت:حضور نظامیان خارجی در افغانستان بهانه ای برای طرح جهاد با بیگانگان از سوی گروههای افراطی شده است.

به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، پس از اینکه طالبان با ادعای مبارزه با حضور روس‌ها در افغانستان حضور یافت، جنایات‌ و نا امنی بسیاری را برای این کشور به ارمغان آورد؛ پس از آن، نیرو‌های نظامی آمریکا و ارتش ناتو به بهانه مبارزه با طالبان به افغانستان رفته و سال‌های متوالی این کشور را اشغال کردند. اما نکته قابل توجه این است که طالبان همچنان به قوت خود باقی مانده و مناطق زیادی از خاک افغانستان را در اختیار دارد و با انجام  بمب گذاری  و حملات متعدد عرصه کار و تحصیل را برای افغانستانی ها نا امن و متشنج کرده است.

حال این سوال پیش می‌آید که اگر واشنگتن برای مبارزه با طالبان به افغانستان رفت، چرا اکنون در حال خارج کردن نیرو‌های خود است در حالی که طالبان با حمایت قوم پشتون همچنان در صحنه باقی مانده؟ ایالات متحده و ناتو تمام این سال‌ها در این کشور چه کرده اند؟ در ادامه گفت و گویی درباره دست آورد‌های واشنگتن در افغانستان می‌خوانید.

محمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در گفت و گو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ درباره نگاه مردم افغانستان نسبت به حضور نیرو‌های آمریکایی در کشورشان گفت: دیدگاه مردم جامعه افغانستان نسبت به حضور نیرو‌های نظامی آمریکا در کشورشان را باید در دو سطح بررسی کرد؛ اول حکومت افغانستان و دوم توده‌های مردم. واقعیت این است که توده‌های مردم به دنبال برقراری امنیت در کشورشان بودند، اما متاسفانه این امر محقق نشد؛ بنابراین اگر از دید مردم نگاه کنیم، به این نتیجه می رسیم که حضور نیرو‌های ایالات متحده به نفعشان تمام نشده است؛ اما اگر از دید حاکمیت به مسئله نگاه کنیم، می‌بینیم که بقا حاکمیت و دولت وحدت ملی، به حمایت آمریکا و حضور ناتو در کشورشان بستگی دارد و با توجه به این که در حال حاضر ۵۰ درصد از خاک افغانستان در دست طالبان است و این گروه حمایت قومی پشتون را دارد، دولت افغانستان به حضور  و حمایت واشنگتن نیاز دارد.

وی در ادامه درباره اینکه تا چه حد دولت افغانستان به کاخ سفید وابستگی داشته و دیپلماسی خود را بر اساس خواست آن‌ها تنظیم می‌کند، افزود: وقتی در کشوری نیرو‌های خارجی حضور داشته باشند، قدرت عمل آن دولت و ملت به اندازه‌ای نیست که بتوانند بر خلاف خواست نیرو‌های نظامی خارجی حاضر در کشورشان عمل کنند و این موضوع تنها در افغانستان اتفاق نیفتاده و تجربه ثابت می‌کند در تمام دنیا چنین است. دولت افغانستان وابسته به کمک‌های مالی، نظامی و سیاسی دولت آمریکا بوده و این وابستگی اینطور ایجاب می‌کند که نگاه دولت افغانستان به ایالات متحده مثبت باشد و منافع آمریکایی‌ها را نیز در نظر بگیرد و این موضوع یک واقعیت غیرقابل انکار است؛ البته این مسئله را هم باید در نظر بگیریم که مردم افغانستان غرور ملی بسیار بالایی دارند و به این صورت نیست که هر چه واشنگتن برای آنان دیکته کند بپذیرند.

در زمینه برقراری و حفظ امنیت افغانستان، آمریکا توفیق چندانی نداشته است

ملازهی در رابطه با دستاورد‌های آمریکا در افغانستان اظهار کرد: در رابطه با دستاورد‌های ایالات متحده در افغانستان دو موضوع وجود دارد، یکی سرکوب تروریسم و دیگری حفظ امنیت؛ اگر این دو را ملاک قرار دهیم، نیرو‌های نظامی ایالات متحده به هیچ کدام دست پیدا نکردند؛ زیرا آنان در بحث تروریسم القاعده را ملاک قرار دادند. در صورتی که سازمان القاعده بخش دیگر قضیه تروریسم در افغانستان است و در حال حاضر قدرت در دست طالبان قرار دارد و القاعده در این میان خیلی تعیین کننده نیست؛ بنابراین از زاویه حفظ امنیت واشنگتن توفیق چندانی در این کشور نداشت.

این کارشناس مسائل افغانستان در ادامه افزود: بحث دیگری که مطرح می‌شود، موضوع توسعه افغانستان و کمک به بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی این کشور است؛ در این زمینه هم به نظر نمی‌رسد آمریکا موفقیت خاصی کسب کرده باشد. زیرا در این مورد تردید وجود دارد که آیا ایالات متحده به اهدافی که در زمان جرج بوش برای افغانستان تعریف کرده بودند دست پیدا کرده اند یا خیر. بسیاری از کارشناسان معتقدند که واشنگتن حداقل در مورد امنیت و مبارزه با تروریسم در افغانستان موفقیتی کسب نکرده است.

وی در رابطه با تاثیرات آمریکا به عنوان یک کشور غربی در جامعه سنتی افغانستان گفت: تاثیرات ایالات متحده در افغانستان بسیار زیاد بوده و در حال حاضر این کشور از لحاظ ساختاری دچار تفاوت زیادی نسبت به گذشته شده است؛ در جامعه این کشور به لحاظ فرهنگی نوعی گرایش به غرب در حال شکل گیری است، آزادی مطبوعات و رسانه‌ها افزایش پیدا کرده، در بخش خصوصی رادیو و تلویزیون مستقل از امت به وجود آمده، در شهر‌های مهم این کشور و در نسل جوان نوعی گرایش به غرب به وجود آمده که تمام موارد یاد شده از جمله تاثیرات حضور آمریکا در این کشور است.

ملازهی با بیان اینکه حضور آمریکا در افغانستان نه تنها موجب کاهش افراط گرایی نشده بلکه به نوعی به این قضیه دامن زده است، افزود: حضور نظامیان خارجی در کشور افغانستان برای گروه‌های افراطی بهانه ای شده تا مسئله جهاد را مطرح کنند و بگویند که با دولت وابسته به آمریکای اشغالگر در حال جهاد هستند و مشکل اینجاست که جهاد به عنوان یک مسئله ایدئولوژیک در بخش‌های زیادی از جامعه افغانستان مطرح می‌شود.

کشت خشخاش در افغانستان برای کشاورزان، مافیای مواد مخدر و طالبان سود‌آور است

این کارشناس مسائل افغانستان در رابطه با تاثیر آمریکا بر مسئله مواد مخدر در کشور افغانستان اظهار کرد: مواد مخدر مسئله پیچیده‌ای است که تنها مربوط به افغانستان نیست؛ در سطح جهانی مافیای قدرتمندی در موضوع مواد مخدر وجود دارد که بخشی از درآمدشان را از خرید مواد مخدر از کشاورزان و هزینه حمل و نقل آن بدست می‌آورند؛ بنابراین یکی بحث مافیا مطرح می‌شود و مسئله دیگر این است که کشت جایگزینی برای خشخاش در افغانستان وجود ندارد؛ یعنی به نوعی کشاورزان در این رابطه توجیه نیستند و کشت خشخاش را مانند ذرت، برنج و دیگر محصولات به عنوان یک کشت معمولی می‌دانند و این مسئله برایشان قبح ندارد. از این دید اگر نگاه کنیم مواد مخدر یا کشت خشخاش واقعیتی است که در این کشور وجود دارد. متاسفانه در شهر‌های هم مرز با ایران کشت آن بیشتر از شهر‌های دیگر است و ترانزیت و جابه جایی آن از طریق پاکستان، آسیای مرکزی و ایران صورت می‌گیرد و به نوعی این کشور‌ها را درگیر خود کرده است. متاسفانه در حال حاضر کشت خشخاش و به طور کلی مواد مخدر در افغانستان برای کشاورزان، مافیای مواد مخدر و طالبان سود‌آور است.

وی در رابطه با آخرین انتخابات افغانستان اظهار کرد: انتخابات مجلس برگزار شد، اما بر سر چگونگی برگزار شدن آن و آیا اینکه همه کشور افغانستان توانستند در رای‌گیری شرکت کنند، ابهام وجود دارد. در این انتخابات تقلب‌هایی صورت گرفته که خارج از اراده شورای انتخابات بوده و به همین دلیل اعلام نتایج تا به حال چندین بار به تعویق افتاده است؛ حالا هم قرار شده که نتایج اعلام شود و کسانی که معترض هستند شکایات خود را به کمیسیون شکایات اعلام کنند و پس از آن نماینده‌ها مشخص شوند. اما واقعیت این است که میزان شرکت در بعضی مناطق به دلیل تهدید طالبان بسیار ضعیف بوده است.

ملازهی در رابطه با نقش آمریکا در انتخابات اخیر مجلس افغانستان توضیح داد: من فکر نمی‌کنم آمریکایی‌ها نقش خاصی در این انتخابات ایفا کرده باشند، زیرا ایالات متحده در حال خارج کردن نیرو‌های خود از پایگاه‌هایش در این کشور است و به نظر نمی‌آید که در انتخابات گذشته نقش چندانی داشته باشد؛ ولی در چگونگی تعیین نماینده‌ها و به تفاهم رسیدن برای اینکه اختلاف نظری در انتخاب نماینده‌ها به وجود نیاید به نظر می‌آید که آمریکایی‌ها دخالت می‌کنند. همان طور که وقتی در انتخابات ریاست جمهوری این کشور اختلاف به وجود آمد و جان کری وزیر خارجه وقت آمریکا مسئله را به نوعی حل کرد و الان هم اگر قضایای مربوط به انتخابات مجلس به بن‌بست برسد، احتمال دارد آمریکا دخالت کند؛ اما در نحوه برگزاری انتخابات واشنگتن نقشی نداشته است.

این کارشناس مسائل افغانستان در ادامه افزود: آمریکایی‌ها تنها در صورتی دخالت می‌کنند که گروه‌های داخل افغانستان با یکدیگر به تفاهم نرسند؛ یعنی در حالتی که دولت وحدت ملی یک طرف قضیه است و ائتلاف بزرگی که توسط آقا محقق به وجود آمده است طرف دیگر قضیه باشد و رقابت این دو تا تیم که جنبه مذهبی و قومی پیدا کرده اند، ممکن است سبب شود که اگر یک طرف در انتخابات شکست بخورد نتایج را نپذیرد؛ در این صورت این باب باز می‌شود که آمریکایی‌ها دخالت کنند.

وی در پاسخ به این سوال که کشور افغانستان تا چه اندازه کشور مستقلی محسوب می‌شود، اظهار کرد: استقلال درجه دارد و به این صورت نیست در مورد کشوری که نیرو‌های خارجی در آن حضور دارند، بگوییم ۱۰۰% مستقل است؛ زیرا همین حضور استقلال عمل آن‌ها را محدود می‌کند. اما این به این معنا نیست که افغانستان به صورت کامل دیدگاه‌های ایالات متحده را انجام دهد و این کشور هم به هر حال دیدگاه‌های خاص خود را داشته و افغان‌ها حتی گروه‌های ملی هم دارند.

ملازهی در رابطه با نقش کشور‌های خارجی در افغانستان، گفت: در حال حاضر ناتو و آمریکا نیرو‌های نظامی خود را در این کشور کاهش داده‌اند و این بحث وجود دارد که آموزش نیرو‌های دولتی، نظامی و پلیس افغان را بر عهده بگیرند؛ یعنی در حال حاضر تعریفی که برای حضور نیرو‌های نظامی در افغانستان وجود دارد، آموزش و آماده کردن نیرو‌های افغان برای مقابله با طالبان و گروه‌های مخالف است.

این کارشناس مسائل افغانستان درباره اینکه حضور آمریکا در افغانستان تا چه حدی بر مسئله حقوق زنان تاثیر گذاشته، عنوان کرد: این واقعیت که پس از دخالت نظامی آمریکا در افغانستان، زنان این کشور در شرایط بهتری قرار گرفتند، غیر قابل تردید است؛ قوانینی که به نفع زنان در این کشور تصویب شده، فعالیت زنان روشن فکر و تحصیل کرده و شرایطی که برای آنان فراهم شد همگی اوضاع زنان را در این کشور بهتر کرده است؛ در دوران طالبان، موضوع زنان در افغانستان اصلا مطرح نبود و برای زنان موقعیتی قائل نبود. اما در حال حاضر زنان افغانستان در تمام زمینه‌هی هنری، سینما، اقتصادی و سیاسی حضور دارند و شکی وجود ندارد که نسبت به قبل اوضاع بهتری پیدا کرده‌اند. اما به هر حال باید این نکته را در نظر بگیریم که جامعه افغانستان سنتی است و متغیرهایی چون اقشار مختلف، جامعه شهری و روستایی، طبقات اجتماعی و موضوعاتی از این قبیل وجود دارد اما شرایط برای رشد و پیشرفت زنان جامعه از سال 2001 به بعد، فراهم شده است.

انتهای پیام/