به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، دور جدید (دور چهارم) مذاکرات صلح یمن از پنجشنبه ۱۵ آذرماه با حضور طرف‌های یمنی در شهر استکهلم پایتخت سوئد آغاز شد و به مدت یک هفته ادامه داشت. شروع این دور از مذاکرات در حالی برگزار شد که از همان روز نخست ائتلاف ضد یمن با برقراری آتش بس در زمان برگزاری مذاکرات به منظور فراهم شدن فضای مورد نیاز جهت ایجاد اعتماد و رسیدن به راهکاری سیاسی، مخالفت کرد. این مسئله باعث شد تا چالش‌های زیادی در مسیر مذاکرات ایجاد شود. در واقع در زمان برگزاری مذاکرات جنگنده‌های سعودی به مناطق مختلف یمن مانند صعده، حجه و الحدیده حمله و تعدادی از غیر نظامیان را به شهادت رساندند.

بیشتر بخوانید : جزئیات مذاکرات یمن در سوئد و راهکار‌های اجرای توافقات

وزارت دفاع دولت نجات ملی یمن نیز اعلام کرد دشمن از رایزنی‌های سیاسی سوء استفاده می‌کند و به هیچ آتش بسی پایبند نیست و عملیات نظامی خود را در برخی جبهه‌ها تشدید می‌کند. این مذاکرات شامل شش پرونده بود که عبارتند از: آزادی اسرا، عملیات الحدیده، بانک مرکزی، محاصره شهر تعز، رساندن کمک‌های بشردوستانه به آسیب‌دیدگان و بازگشایی فرودگاه صنعا.

سابقه برگزاری مذاکرات صلح یمن

مذاکرات اخیر استکهلم در شرایطی برگزار شد که در دو سال گذشته طرف‌های درگیر در بحران یمن حاضر به حضور در مذاکرات صلح نشده بودند. تاکنون چند دور مذاکره میان گروه‌های یمنی با وساطت نماینده سازمان ملل برگزار شده است. دور اول و دوم مذاکرات میان گروه‌های یمنی در سال ۲۰۱۶ در ژنو و بیل سوئیس و با وساطت «احمد ولد الشیخ»، نماینده وقت سازمان ملل در امور یمن برگزار شد، اما دستاوردی نداشت. سومین دور مذاکرات نیز در کویت با وساطت «ولد الشیخ» و طی مدت ۱۰۰ روز برگزار شد، اما این مذاکرات نیز دستاوردی نداشت و از اوت ۲۰۱۶ تاکنون هیچ مذاکره‌ای میان گروه‌های یمنی انجام نشد.

عامل اصلی شکست مذاکرات صلح در دوره‌های قبلی، استقلال نداشتن هیئت وابسته به دولت مستعفی و وابسته بودن آن به ریاض و همچنین شدت گرفتن حمله‌های جنگنده‌های سعودی همزمان با برگزاری مذاکرات بود. در دور چهارم گفتگو‌ها نیز مذاکرات سوئد در شرایطی با تلاش‌های «مارتین گریفیتس»، نماینده سازمان ملل در امور یمن آغاز شد که هیئت ۱۲ نفره وابسته به دولت مستعفی یمن از ریاض به سمت استکهلم سوئد پرواز کردند. این موضوع گویای این است که عربستان به طور غیرمستقیم در نشست سوئد حضور دارد و هیئت وابسته به دولت مستعفی همچنان از خود اختیاری ندارد.

نتایج مذاکرات

در مذاکرات سوئد نمایندگان انصارالله و نمایندگان هیئت دولت مستعفی بر سر تبادل اسرا توافق کردند، علاوه بر این بازگشایی فرودگاه صنعا نیز یکی از موضوعات مورد اختلاف بود که دو طرف به توافقاتی دست پیدا کردند. اما مهمترین توافق در مورد الحدیده صورت گرفت. «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل که خود را به گفتگو‌های صلح یمن در سوئد رسانده بود، از توافق بر سر بندر «الحدیده» و رسیدن کمک‌ها به شهر «تعز» و کاهش درگیری‌ها در این شهر خبر داد. دبیرکل سازمان ملل در مورد بندر الحدیده خاطرنشان کرد: «توافق الحدیده بر عقب نشینی همه طرف‌های درگیر از این شهر و بندر آن تاکید می‌کند.» البته ظاهرا قرار است کنترل سیاسی شهر الحدیده همچنان در دست انصارالله باقی بماند.

وی تاکید کرد، گروه‌های یمنی همچنین توافق کرده‌اند چارچوبی مخصوص برای اجرای توافقات ایجاد کنند و در مذاکرات ژانویه]دی ماه)، در خصوص پرونده‌هایی که کماکان مورد اختلاف است، مذاکره خواهد شد. گوترش، توافق اخیر را توافق برای تمامی یمنی‌ها و بلکه برای تمامی جهان توصیف کرد. فرستاده سازمان ملل در امور یمن نیز که در این نشست خبری حضور داشت گفت: «در طول یک هفته یا کمتر توافقنامه‌ای درباره فرودگاه صنعا امضا خواهیم کرد.» گریفیتس تاکید کرد که باید برای بازگشایی فرودگاه صنعا تلاش کنیم. وی همچنین خاطرنشان کرد، توافق‌های حاصل شده در رایزنی‌های صلح یمن به شورای امنیت ارائه می‌شود.

اصلی‌ترین نقاط توافق در خصوص شهر و بندر الحدیده: آتش‌بس در استان الحدیده و سواحل الصلیف و رأی عیسی و الحدیده، طرفین نباید هیچ‌گونه تجهیزات نظامی به منطقه وارد کنند، تسهیل حرکت شهروندان و جابه جایی کالا، بازگشایی گذرگاه‌ها برای رسیدن کمک‌های بشردوستانه، برچیدن تمامی مظاهر نظامی در شهر الحدیده و تمامی درآمد حاصله از بندر الحدیده در بانک مرکزی ذخیره شود.

انصارالله یمن توافق در مورد الحدیده را یک پیروزی اعلام کرده است. محمد عبدالسلام رئیس تیم اعزامی دولت نجات ملی یمن به مذاکرات سوئد ضمن خرسندی از نتایج مذاکرات تاکید کرد، مقامات محلی موجود در الحدیده از طریق هماهنگی با سازمان ملل رسما کنترل این شهر را در دست خواهند گرفت و برقراری امنیت به‌عهده آن‌ها خواهد بود. رئیس هیئت ملی یمن گفت که خروج کامل متجاوزان از جنوب استان الحدیده و برچیده شدن مقر‌های نظامی نیرو‌های ارتش و کمیته‌های مردمی یمن از جمله بند‌های توافق در سوئد است. وی تأکید کرد که یکی از بند‌های چارچوب کلی پیشنهادشده پایان دادن کامل به اقدامات نظامی در یمن بود، اما طرف مقابل با آن مخالفت کرد.

نتیجه

بسیاری از تحلیلگران پیش از شروع مذاکرات معتقد بودند که این دور از مذاکرات نیز موفقیت آمیز نخواهد بود چرا که مهیا شدن شرایط برای برگزاری مذاکرات به دلیل نیاز و توافق واقعی گروه‌های داخلی یمن نبوده است بلکه فشار‌های جهانی بر عربستان بعد از قتل خاشقجی باعث برگزاری این مذاکرات شده است. به همین دلیل کارشناسان بر این باور بودند که این به معنای این است که هنوز نمی‌توان انتظار موفقیت مذاکرات را داشت چرا که گروه‌های داخلی یمن باید به انجام مذاکرات احساس نیاز کنند و اراده کافی برای این مسئله را داشته باشند نه اینکه به دلیل یک عامل خارجی مذاکرات برگزار شود. تا روز آخر مذاکرات دو طرف همچنان بر سر مسائل مختلف با یکدیگر اختلاف نظر داشتند، اما در نهایت در مورد آتش بس در الحدیده، تبادل اسرا، کاهش درگیری‌ها در تعز و بازگشایی فرودگاه صنعا توافق حاصل شد. این مسئله تبدیل به پیروزی بزرگی برای انصارالله شد. چرا که در ۴ سال گذشته ائتلاف سعودی به دنبال آن بود که انصارالله را به عنوان گروهی تروریستی معرفی کند، اما در نهایت جامعه جهانی نیز مجبور به پذیرش انصارالله شد. در واقع مقاومت ۴ ساله انصارالله باعث شد تا قدم نخست در راه ایجاد یمن مستقل و همچنین راه حل سیاسی در یمن برداشته شود.

بیشتر بخوانید : توافق مهم یمنی‌ها در «استکهلم»؛ سیاست یک بام و دو هوای ریاض

چهار سال پیش ائتلاف سعودی به رهبری عربستان به یمن حمله کرد. در این حمله چند هدف پیگیری شد: جنگ یمن باید در سه هفته به اتمام برسد، انصارالله یمن باید خلع سلاح شود، این گروه باید تروریستی اعلام شود، صنعا باید از کنترل انصارالله خارج شود و در نهایت منصورهادی رئیس جمهور مستعفی یمن به قدرت بازگردد. در ادامه چند هدف دیگر به این مجموعه اهداف اضافه شد: الحدیده باید به اشغال ائتلاف سعودی در بیاد و قدرت موشکی انصارالله نیز نابود شود. اما پس از چهار سال ائتلاف سعودی به هیچ کدام از اهداف خود در یمن نرسید. هیئت انصارالله و هیئت دولت مستعفی در یک هفته مذاکره فشرده در سوئد سرانجام روز پنجشنبه گذشته به توافق رسیدند. توافقی که ثابت کرد انصارالله یمن پیروز میدان است. در این توافق بر سر سه مسئله الحدیده، فرودگاه صنعا و تبادل اسرا توافق حاصل شد. در واقع انصارالله یمن پیروز این توافق نام گرفت این مسئله نیز به چند دلیل است: ائتلاف سعودی به خواسته‌های خود در مورد اشغال صنعا و الحدیده، خلع سلاح انصارالله، نابودی قدرت موشکی انصارالله، تروریستی اعلام کردن انقلابیون یمن و بازگرداند منصورهادی به قدرت ناکام ماند و در مقابل انصارالله به عنوان یک گروه قدرتمند و مشروع سیاسی یمن به رسمیت شناخته شد.

منبع: مشرق

انتهای پیام/