به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در مطلبی نوشت: ­تلاش محرمانه محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، (با حمایت آمریکا) برای بهبود رابطه با اسرائیل بعد از قتل خاشقجی که بن سلمان و دو تن از مشاورانش متهم به مشارکت در آن هستند، با اختلال روبرو شد.

این نشریه آمریکایی افزود: دو مشاور نزدیک بن سلمان که نقش کلیدی در تماس‌های پشت صحنه بین دو طرف (اسرائیل و عربستان) داشتند، به علت دخالت در عملیات قتل خاشقجی کار خود را از دست دادند. به گفته منابع آگاه، غوغای بین‌المللی که بعد از قتل خاشقجی به پا شد و همچنین تبعات این قتل در داخل خاندان سلطنتی جایی برای مانور‌های ولیعهد میان رقبایش باقی نگذاشت و اشتهای او را برای ماجراجویی‌های خطرناک در حوزه سیاست خارجی از جمله نزدیک شدن به اسرائیل، کاهش داد.

یک مقام ارشد دولت سعودی گفت: درست بعد از قتل خاشقجی همه چیز متوقف شد. آخرین چیزی که پادشاهی عربستان می‌خواست همین مسئله بود که اتفاق افتاد و پیامد‌های دیگری ایجاد کرد.

به گفته منابع آگاه، دو مشاور ولیعهد یعنی سعود القحطانی، مشاور سابق دربار سلطنتی، و احمد عسیری، معاون سابق سازمان اطلاعات، نقش مهمی در تلاش‌های محرمانه برای بهبود روابط با اسرائیل ایفا کردند. عربستان به صورت رسمی اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد. القحطانی به عنوان مشاور رسانه‌ای، به رسانه‌های سعودی دستور می‌داد کمک کنند تصویر ملایم‌تری از اسرائیل در عربستان نشان دهند؛ چرا که در گذشته اسرائیل در عربستان یک دشمن صهیونیست نشان داده می‌شده است. به گفته مقامات سعودی، او همچنین در خرید فناوری پیشرفته جاسوسی از شرکت‌های اسرائیلی نقش داشت و این با نقش او در کنترل منتقدان و مقابله با ناراضیان در عربستان همخوانی دارد. سفر‌های او حول این محور بود که عربستان چگونه می‌تواند از فناوری جاسوسی اسرائیل نفع ببرد.

القحطانی و ژنرال عسیری به پیام‌ها برای توضیح پاسخ ندادند و دولت سعودی نیز در این خصوص اظهار نظری نکرد.

به نوشته این روزنامه آمریکایی، برکناری این دو نفر مشکل بزرگتری برای ابتکار دیپلماتیک ایجاد کرد: تضعیف شدن نقش ولیعهد سعودی بعد از قتل خاشقجی.

وال استریت ژورنال در ادامه نوشت: ملک سلمان که بعد از قتل خاشقجی نقش فعال‌تری گرفته، در مقایسه با پسرش، مخالف روابط دوستانه‌تر با اسرائیل است و اخیراً حل و فصل مناقشه فلسطین را مهمترین اولویت عربستان در منطقه خواند. پسرفت پیوند‌های رو به رشد بین عربستان سعودی و اسرائیل همچنین ائتلاف گسترده‌تر در منطقه را که دولت ترامپ یکی از عناصر اصلی راهبرد خاورمیانه‌ای‌اش می‌داند در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد- از جمله مهار ایران و حل و فصل درگیری چند دهه‌ای بین فلسطینیان و اسرائیل. اما به هر حال، این احتمال وجود دارد که روابط عربستان و اسرائیل به علت کار و منافع امنیتی مشترک به رغم این پسرفت‌ها، همچنان ادامه یابد.

شرکت‌های اسرائیلی عربستان سعودی را یک بازار جذاب برای تولیدات امنیت سایبری خود می‌دانند و سرمایه‌گذاری در پروژه نئوم ولیعهد و تامین فناوری آن را ارزیابی کرده اند. به گفته منابع آگاه، عربستان سعودی نیز در حال بررسی سرمایه گذاری حداقل یکصد میلیون دلاری در شرکت‌های مختلف فنی اسرائیلی است. به گفته همین منابع، بعد از قتل خاشقجی، مذاکره درباره این توافق متوقف شده است، اما تماس‌ها ادامه دارد.

بر اساس این گزارش، رهبران سعودی روابط خود را با اسرائیل مخفی نگه داشته‌اند چرا که نگران هزینه‌های سیاسی یک رابطه بازتر با اسرائیل هستند. یوسی کوهن، مدیر موساد، چندین بار در سال گذشته با مقامات سعودی دیدار کرده است که به گفته منابع آگاه، یکی از این ملاقات‌ها در ماه ژوئن با میانجیگری آمریکایی‌ها و حضور مصر، اردن و افسران اطلاعاتی فلسطینی انجام شده است. به گفته منابع آگاه، اسرائیل و عربستان سعودی و امارات عربی متحده هم اکنون در خصوص تهدیدات مشترک عمدتا در خصوص ترانزیت دریای سرخ و همچنین مسائل مربوط به ایران، مرتباً تبادل اطلاعات می‌کنند.

این روزنامه در ادامه گزارش خود نوشت: «اسرائیل و عربستان در دوره اوباما به هم نزدیک شدند و علت آن نیز نگرانی مشترکشان در خصوص توافق هسته‌ای ایران بود که به اعتقاد آن‌ها رقیبشان را تقویت می‌کرد. وقتی دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ در انتخابات پیروز شد اسرائیل و عربستان به کاخ سفید که حالا دوست آن‌ها بود، برای پیشبرد اهداف مشترک منطقه‌ای رفتند و مهمترین این اهداف مهار ایران و نایبانش بود. پس از آن که شاهزاده محمد ولیعهد شد، فرایند نزدیک شدن به اسرائیل شدت پیدا کرد.»

رابطه نزدیک‌تر به نفع هر دو طرف بود. بعد از پیامد‌های جهانی قتل خاشقجی، نخست وزیر اسرائیل یکی از معدود رهبران جهان بود که به رغم نتیجه‌گیری سیا در خصوص مشارکت بن سلمان در قتل خاشقجی، از ولیعهد حمایت کرد. نتانیاهو هشدار داد بی‌ثباتی در عربستان، منطقه و جهان را به مخاطره می‌اندازد. دولت سعودی منکر هرگونه نقش بن سلمان در این جنایت است.

به گفته منابع آگاه، عربستان بی سر و صدا به تاجران اسرائیلی معافیت خاص برای سفر به این کشور داده است و به آن‌ها اجازه می‌دهد بدون نشان دادن گذرنامه اسرائیلی خود، وارد عربستان شوند تا تجارت بین دو کشور تسهیل شود. از جمله این تجارت‌ها فناوری است که سعودی‌ها برای کنترل مخالفان و منتقدان از آن استفاده می‌کنند.

در انتهای این مطلب آمده است: از زمان ارائه ابتکار صلح اعراب در سال ۲۰۰۲، موضع رسمی عربستان سعودی عادی‌سازی رابطه با اسرائیل نبوده است مگر اینکه یک کشور مستقل فلسطینی بر اساس مرز‌های ۱۹۶۷ با مرکزیت شرق قدس تشکیل شود. مسئله فلسطینان دست‌کم به صورت علنی، مانع پیشرفت در این خصوص است. رابرت وکسلر، نماینده سابق دموکرات و رئیس مرکز دانیل آبراهام، می‌گوید سطح همکاری‌های مستقیم امنیتی، نظامی و اطلاعاتی بین اسرائیل و کشور‌های خلیج فارس و با آمریکا به عنوان یک شریک، در مقایسه با چند سال قبل پیشرفت کرده است، اما بدون حل و فصل مسئله اسرائیل و فلسطینیان، یک سقف شیشه‌ای وجود دارد.

انتهای پیام/

تلاش‌های واشنگتن برای برقراری روابط بین سعودی و اسرائیل پس از قتل خاشقجی به شدت آسیب دید