به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، مردم سرزمین گلستان هم مانند سراسر ایران با گویش‌های گرگانی، ترک قزلباش، مازندرانی، شاهرودی، سبزواری، ترکمنی، سیستانی و بلوچ برای شرکت در جشن یلدا از چند روز قبل به خانه بزرگتر فامیل دعوت شده و نیز با تهیه هندوانه، انار، آجیل، پخت لبو و باقالی به استقبال طولانی‌ترین شب سال می‌روند.

 

جشن شب چله، همچون بسیاری از آیین‌های ایرانی، ریشه در رویدادی کیهانی داردو آغاز بازگشت خورشید و افزایش طول روز است و در اندیشه و باور‌های مردم باستان به عنوان زمان زایش یا تولد دیگرباره خورشید می‌دانستند و آن را گرامی و فرخنده می‌داشتند.

این آیین باستانی با موج مهاجرت آریایی‌ها به فلات ایران به اوج رسید که قدمت آن بین ۳ تا ۴ هزار سال پیش است که معنای آن تولد و زایش است.

در گذشته جشن یلدا یکی از جشن‌های شبانه و بیداری تا بامداد و تماشای طلوع خورشید تازه متولد شده، بوده است، جشنی که لازمه‌های آن، حضور کهنسالان و بزرگان خانواده، به نماد کهنسالی خورشید در پایان پاییز است، و همچنین خوراکی‌های فراوان برای بیداری درازمدت که همچون انار و هندوانه و سنجد، به رنگ سرخ خورشید باشند.

 

 

 

معطوفی مورخ گلستانی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، گفت: درجشن یلدا نیز با گرد هم آمدن و شب نشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار می‌شود، آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است که همه جنبه نمادی دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند.

 

در این شب فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است و حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پری آن، آینده‌گویی می‌کنند.

معمولاً در شب یلدا رسم بر این است که صاحب‌خانه، دیوان حافظ را به بزرگتر فامیل می‌دهد و سپس هر یک از میهمانان نیت کرده و بزرگِ مجلس، این جمله را می‌گوید و تفعلی به گنجینه حافظ می‌زند: «ای حافظِ شیرازی/ تو محرم هر رازی/ بر ما نظر اندازی/ قسم به قرآن مجیدی که در سینه داری...» یا هر چیزی شبیه به این. این رسم یکی از رسوم پرطرفدار شب یلداست و سرگرمی خوبی برای خانواده‌ها در این شب بلند سال است.

 

 

 

معطوفی مورخ گلستانی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، گفت: در این شب جوانان گلستان به خانه پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها رفته و ضمن دورهم‌نشینی و خواندن حافظ، شاهنامه و نَقل اندازی یا داستان‌های شفاهی، تنقلات و میوه‌های تابستانی، باغی و جنگلی از قبیل: هندوانه، انار، لیمو و پرتقال، ولیک و کندس و شیرینی‌هایی همچون 'مَت و کَسمَک' تناول می‌کنند.

 

معطوفی گفت: آنان همچنین پای صحبت، تجربیات و داستان‌های بزرگتر‌ها تا پاسی از شب می‌نشینند و معتقدند که صبح بعد از یلدا روز پیروزی خورشید بر سیاهی و تاریکی‌ها است.

از سوی دیگر جشن یلدا علاوه بر اینکه بهانه‌ای برای دور هم جمع شدن اعضای خانواده و انجام صله رحم است موجب رفع کدورت‌های احتمالی برخی از خویشاوندان نیز می‌شود.

وی افزود: کهنسالان بر این باورند که در میان میوه ها، هندوانه از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا اگر مقداری هندوانه را در شب چله بخورند، در سراسر چله بزرگ و کوچک یعنی زمستانی که در پیش دارند، سرما و بیماری بر آنان اثر نخواهد گذاشت.

وی ادامه داد: غیر از میوه، گاهی آجیل و شیرینی و غذا‌های متعددی مانند کوکوبرنجی، بریانی، مارمرده. بزل ماچ در بین مردم گلستان بویژه رامیانی‌ها و شاهکویی‌ها وجود داشته است و تا پاسی از شب همه دور هم می‌نشینند و مادربزرگ و پدر بزرگ‌ها داستان‌های شیرین روزگار‌های گذشته را برای بچه‌ها تعریف می‌کنند و شاهنامه و حافظ می‌خواند و از حماسه‌های افتخارآفرین ایرانیان سخن می‌گویند.

 

معطوفی محقق و مورخ گلستانی گفت: شب یلدا در بین اقوام مختلف استان گلستان درشب اول چله کوچک جشن گرفته می‌شود و از جمله رسوم زیبا و پسندیده ایرانی‌ها در این شب عیادت از سالمندان و بیماران است که و رسیدگی به احوال نیازمندان از دیگر آداب نکویی است که مردم گلستان نیز در پرتو دستورات جامع و کامل اسلام، در این شب انجام می‌دهند.

 

کشمیری مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان هم در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، گفت: به مناسبت شب یلدا در جای جای مختلف استان گلستان برنامه‌های شادمانه متعددی مانند اجرای موسیقی و حافظ خوانی با کمک موسسه‌های فرهنگی و هنری برگزار می‌شود.

 

کشمیری افزود: در برخی شهرستان‌ها مانند بندرگز و کردکوی مراسم و جشن شب یلدا از سه شنبه آغاز شده است و تا روز جمعه ادامه دارد.

وی افزود: در این مراسم مردم با غذا‌های سنتی و مرسوم شب یلدا مانند انواع آش، نان و شیرینی‌های محلی و حلوای گردو از میهمانان پذیرایی می‌کنند.

ستوده نیا ریس سازمان سیما منظر و فضای سبز شهرداری گرگان هم در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، گفت: در پارک شهر گرگان نیز به مناسبت آیین باستانی شب یلدا افرادی به صورت نمادین و سنت گذشتگان با گاری‌هایی مملو از لبو و باقالی پذیرای عموم مردم هستند.

 

 

از چند روز قبل آجیل فروشی‌ها و با نزدیک شدن به شب یلدا، میوه فروشی‌ها و شیرینی فروشی‌های مناطق مختلف استان گلستان رونق گرفته است به طوری که فروش میوه‌های جالیزی و باغی از جمله هندوانه، پرتقال، سیب، نارنگی، انار علاوه بر مغازه‌ها به حاشیه میدان‌ها و خیابان‌های ورودی شهر‌ها نیز کشیده می‌شود.

آئین شب یَلدا یا شب چلّه یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است که طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روز‌ها که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود.

گزارش از گنجا محمودی

 

انتهای پیام / ا