به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، پایگاه اینترنتی شبکه خبری راشاتودی در مطلبی نوشت: سال گذشته مملو از اتفاقاتی بود که ناگزیر جهان را از نظر ژئوپلیتیکی به دو دسته تقسیم کرد؛ کسانی که از استفاده از دلار آمریکا به عنوان یک ابزار مالی جهانی حمایت می‌کنند و کسانی که به دلار پشت کرده‌اند.

تنش‌های جهانی حاصل از تحریم‌های اقتصادی و جنگ‌های تجاری که واشنگتن به راه انداخته است، کشور‌هایی را که تحت تاثیر قرار گرفته‌اند مجبور کرده است به دنبال سیستم‌های مالی جایگزینی برای دلار آمریکا باشند.

راشاتودی با بررسی پدیده کاهش سلطه دلار، به این مسئله پرداخته است که کدام کشور‌ها گام‌هایی در جهت حذف وابستگی خود به دلار برداشته‌اند و دلایل آن‌ها چه بوده است.

چین:
جنگ تجاری میان آمریکا و چین و همچنین تحریم بزرگترین شرکای تجاری پکن، چین را وادار کرده است گام‌هایی در جهت کاهش وابستگی خود به دلار بردارد.

در همین چارچوب، بانک خلق چین سهم اوراق قرضه خود را در وزارت خزانه‌داری آمریکا به طور منظم کاهش داده است. این کشور که هنوز بدهکار شماره یک آمریکا است، از ماه مه ۲۰۱۷، تعداد سهم اوراق بهادار خود را به کمترین میزان رسانده است.

افزون بر این، چین به جای آن که فورا دلار را کنار بگذارد، تلاش می‌کند پول خود، یوآن، را بین‌المللی کند. پکن اخیرا گام‌هایی در جهت تقویت یوآن برداشته است از جمله افزایش ذخایر طلا، ایجاد سازوکاری برای پرداخت پول نفت خام با یوآن در آینده و استفاده از این پول در تجارت با شرکای بین المللی خود.

هند:
هند که ششمین اقتصاد بزرگ جهان است، یکی از بزرگترین واردکنندگان کالا نیز هست. تعجبی ندارد که این کشور به صورت مستقیم تحت تاثیر درگیری‌های ژئوپلیتیک در جهان و تحریم شرکای تجاری خود قرار بگیرد.

اوایل امسال، دهلی‌نو هزینه سامانه‌های دفاع هوایی اس-چهارصد را به علت مجازات‌های اقتصادی آمریکا علیه مسکو، به روبل پرداخت کرد. این کشور همچنین مجبور شد به علت تحریم‌های واشنگتن علیه تهران، پول نفت خام ایران را با روپیه بپردازد. در ماه دسامبر، هند و امارات یک توافق تبادل ارز برای تقویت سرمایه‌گذاری و تجارت بدون مشارکت یک ارز سوم امضا کردند.

با توجه به این که هند از نظر قدرت خرید، سومین کشور بزرگ جهان است، چنین گام‌هایی به طور قابل توجهی می‌تواند نقش دلار را در تجارت جهانی کاهش دهد.

ترکیه:
اوایل امسال، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اعلام کرد در نظر دارد با سیاست جدیدی که هدف آن تجارت بدون دلار با شرکای بین‌المللی خود است، به انحصار دلار آمریکا پایان دهد. وی سپس اعلام کرد آنکارا خود را آماده می‌کند تجارت خود را با کشور‌های چین، روسیه، اوکراین و ایران با پول ملی انجام دهد.

این اقدام دلایل سیاسی و اقتصادی داشت. روابط آنکارا و واشنگتن از زمان کودتای نافرجام در ترکیه برای سرنگونی اردوغان در سال ۲۰۱۶، رو به وخامت گذاشته است. گفته می‌شود که اردوغان به مشارکت آمریکا در این شورش مظنون است و واشنگتن را به پناه دادن به فتح‌الله گولن،مخالف سرسخت دولت آنکارا، متهم می‌کند. آنکارا، گولن را مغز متفکر این کودتا می‌داند.

از طرف دیگر، پس از اقدام ترکیه در بازداشت اندرو برانسون، کشیش آمریکایی، به اتهام جاسوسی در رابطه با این کودتا که موجب تحریم‌های اقتصادی واشنگتن به علت این بازداشت شد، وضع اقتصادی ترکیه رو به وخامت گذاشت.

اردوغان بار‌ها از واشنگتن به علت آغاز یک جنگ تجاری در جهان، تحریم ترکیه و تلاش برای انزوای ایران انتقاد کرده است. تصمیم این عضو ناتو برای خرید سامانه موشکی اس-چهارصد از روسیه به این آتش دامن زد.

به علاوه ترکیه تلاش می‌کند برای حمایت از پول ملی خود، دلار را کنار بگذارد. در یک سال گذشته، ارزش لیر ترکیه در مقابل دلار آمریکا تقریبا نصف شده است.

ایران:
دونالد ترامپ، کمی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تصمیم گرفت از توافق هسته‌ای که میان تهران و گروهی از کشور‌ها از جمله انگلیس، آمریکا، فرانسه، آلمان، روسیه، چین و اتحادیه اروپا امضا شده بود، خارج شود. در نتیجه، این کشور نفت‌خیز بار دیگر هدف تحریم‌های واشنگتن قرار گرفت و بر اساس آن هر کشوری که این تحریم‌ها را نقض کند، مجازات خواهد شد. 

تحریم‌ها تهران را مجبور کرد به دنبال جایگزینی برای دلار آمریکا به منظور پرداخت پول نفت صادراتی خود باشد. ایران توافق نفتی با هند با استفاده از روپیه امضا کرد. این کشور همچنین برای مبادله پایاپای با کشور همسایه خود، عراق، وارد مذاکره شد. آن‌ها همچنین با توجه به مشکلات بانکی مرتبط با تحریم‌های آمریکا، در نظر دارند برای مبادلات مالی دو طرفه خود و برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا از دینار عراق استفاده کنند.

روسیه:
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، گفت آمریکا با تضعیف اعتماد به دلار، اشتباه راهبردی بزرگی مرتکب می‌شود. پوتین هرگز خواستار محدود کردن یا ممنوعیت استفاده از دلار آمریکا نشده است. با این حال، آنتون سیلوانوف، وزیر دارایی روسیه، اوایل امسال گفت کشورش باید برای تقویت روبل، یورو و فلزات گرانبها، اوراق قرضه خود را در وزارت خزانه‌داری آمریکا به قیمت پایین بفروشد.

این کشور نیز برای کاهش سلطه دلار بر اقتصاد خود به علت تحریم‌هایی که از سال ۲۰۱۴ بر این کشور اعمال شده است، گام‌هایی برداشته است. پس از آن که آمریکا تهدید کرد نظام مالی روسیه را با تحریم‌های سخت تری هدف قرار خواهد داد، روسیه یک سیستم پرداخت مالی به عنوان جایگزینی برای سوئیفت، ویزا و مسترکارت به راه انداخت.

تاکنون، مسکو توانسته است استفاده از دلار را از صادرات خود تقریبا متوقف کند و با شماری از کشور‌ها از جمله چین، هند و ایران قرارداد‌های تبادل ارز امضا کند. روسیه اخیرا استفاده از یورو به جای دلار آمریکا را در تجارت با کشور‌های اتحادیه اروپا پیشنهاد داده است.

روسیه که روزی یکی از ۱۰ کشور صاحب اوراق قرضه دولتی آمریکا بوده است، تقریبا همه اوراق قرضه خود را در وزارت خزانه‌داری آمریکا فروخته است. مسکو از این پول برای تقویت ذخایر خارجی و ذخایر طلای خود و به منظور ثبات روبل استفاده کرده است.

انتهای پیام/