مأموریت ناتمام پمپئو / شکست پروژه اتحاد علیه ایران
وزیر امور خارجه آمریکا در سفر منطقهای خود تلاش کرد شکاف متحدان واشنگتن را علیه ایران ترمیم کند.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، سه‌شنبه هفته گذشته سفر منطقهای خود به چند پایتخت عربی را از اردن آغاز کرد تا به متحدان آمریکا در منطقه غرب آسیا پیرامون خروج از سوریه اطمینان خاطر دهد آن‌گونه هم که ترامپ گفته، عمل نخواهد شد و با تحقق برخی شرایط، آمریکا نظامیانش را از سوریه خارج خواهد کرد.
بیشتربخوانید :دیدار وزیر خارجه آمریکا با پادشاه عمان/ پمپئو به واشنگتن باز می‌گردد
از جلسات خصوصی و پشت درهای بسته مقامات برخی کشورهای عربی با پمپئو، هیچ خبری به بیرون درز نکرده اما تاکید پمپئو بر تداوم حضور در منطقه -که بر خلاف تصمیم ترامپ است- به خوبی نشان می‌دهد آنان چه میزان نگران این اتفاق هستند و پمپئو تلاش کرده با وعده‌های غیرواقعی، به این کشورها امید دهد. محور اصلی این سفر وزیر خارجه آمریکا، کاستن از شکاف‌های عمیق کشورهای عربی و متحد کردن آنها در برابر ایران بود. او در همین چارچوب و برای دادن قوت قلب به رهبران دیکتاتور متحد آمریکا، ادعاهایی را علیه ایران مطرح کرد. این سفر منطقهای پمپئو هر چند به دلیل مرگ یکی از بستگانش نیمه‌کاره به پایان رسید و او نتوانست به کویت سفر کند، اما در تمام کشورهای اردن، مصر، عراق، بحرین، عربستان، عمان و قطر، او علیه ایران سخن گفت. او تلاش کرد تا با هراساندن کشورهای عربی از تهدید ایران، زمینه را برای تشکیل ناتوی عربی فراهم و کشورهای عربی را متقاعد کند از جیب خودشان برای مقابله با ایران هزینه کنند. این اتفاق هنوز رخ نداده است و شکاف‌های موجود بین کشورهای عربی، بزرگ‌ترین مانع برای تشکیل ناتوی عربی بوده است.
هم در مصر جایی که مایک پمپئو سخنرانی کرد و هم در عراق که به پایتخت آن سفر کرد، 90 درصد جمعیت این کشورها نگاه مثبتی به ایالات‌متحده ندارند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا پنجشنبه هفته گذشته سخنرانی مفصلی در قاهره ایراد کرد که احتمالا بی‌ربط بود، چراکه مهم‌ترین نقاط صحبت‌های او با مواضع رئیس‌جمهورش ترامپ، فاصله داشت. درحالی که ترامپ پس از خروج آمریکا از برجام و در تابستان 2017 این اقدام را باعث محدود شدن فعالیت ایران در منطقه اعلام کرده و گفته بود: «آنها دیگر توجه زیادی به مدیترانه نمی‌کنند. آنها دیگر کمتر به آنچه در سوریه در جریان است توجه می‌کنند یا آنچه در یمن و جاهای دیگر می‌گذرد. آنها در سه ماه گذشته کشوری کاملا متفاوت شده‌اند.» اما پمپئو در «دانشگاه آمریکایی قاهره» بر خلاف ترامپ، از نفوذ منطقهای ایران صحبت کرد و مدعی شد: «ایران جسورتر از قبل شده و نفوذ خود را در سوریه، یمن و عراق بیشتر کرده است.»
رئیس سابق سازمان سیا همچنین در روزهایی که رئیس‌جمهور آمریکا بارها از بیهوده بودن حضور در خاورمیانه صحبت کرده و مقامات دولت وی نیز به دفعات چین را بزرگ‌ترین رقیب و تهدید برای آمریکا اعلام کرده بودند، از اهمیت بالاتر خاورمیانه برای آمریکا گفت و سیاست توجه به پاسیفیک برای مهار چین را به اوباما نسبت داده و از آن انتقاد کرد. پمپئو تلاش کرد احساسات ضد ایرانی را به‌عنوان بخشی از اتحاد بزرگ آمریکا و جهان عرب (و اسرائیل) علیه ایران و حزب‌الله برانگیزد. این سخنان پمپئو، موافقی جز چند ژنرال، شاه و ولیعهد نداشت. هیچ نظرسنجی دقیقی وجود ندارد تا بتوان براساس آن گفت واکنش‌ها به سخنرانی پمپئو چگونه بوده است اما اخیرا موسسه «زاگبی» که یکی از مهم‌ترین موسسات نظرسنجی در سطح بین‌المللی و از مشاوران کمیته اطلاعاتی سنای آمریکا نیز است، یک نظرسنجی در هشت کشور منطقه صورت داده که نشان می‌دهد افکار عمومی در این کشورها با آمریکا موافق نیستند. برپایه این نظرسنجی اکثر مردم منطقه (به‌جز عربستان سعودی و امارات متحده عربی) سیاست‌های آمریکا را واقعا تایید نمی‌کنند و آن را قبول ندارند. موسسه زاگبی در این باره نوشته است: «این مهم است خاطرنشان شود که درصد محبوبیت ایالات‌متحده در مصر و عراق بسیار ناچیز است.» تهاجم و اشغال عراق یکی از دلایل عدم محبوبیت آمریکا در افکار عمومی خاورمیانه است. عامل دیگر مساله فلسطین است.
براساس نتایج حاصل از نظرسنجی این موسسه «پایان دادن به اشغال سرزمین‌های فلسطین مساله شماره اول در اکثر کشورهاست.» پمپئو تلاش کرد در این سفر ایران را به‌عنوان چالش شماره یک نشان دهد. نگرانی اول در این کشورها، آزادسازی فلسطین از اشغال اسرائیل است. دومین مساله مربوط به حل جنگ داخلی سوریه می‌شود و ایران با فاصله مساله سوم است که برای دستور کار عربی پمپئو امیدوارکننده نیست. پمپئو خود را در افکار عمومی بانشاط و آماده رزم نشان می‌دهد اما 92 میلیون نفر از جمعیت 100 میلیونی مصر، خشم و انزجار خود را به او نشان می‌دهند. محبوبیت آمریکا در زمان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ از 30 درصد به هشت درصد کاهش‌یافته است.
در تمامی هشت کشور خاورمیانه که در تابستان در نظرسنجی زاگبی شرکت کردند، مردم تهاجم و اشغال عراق را قویا منفی می‌بینند، به‌جز چند مورد استثنا، پاسخ‌دهندگان می‌گویند اکثر کشورها نقش منفی در عراق ایفا کردند اما سهم اصلی بین آمریکا و ایران تقسیم می‌شود. عراقی‌ها در نظرسنجی سال گذشته به‌صورت برابر درباره نقش آمریکا در کشور خود اختلاف‌نظر داشتند اما حالا اکثریت آنها می‌گویند دخالت آمریکا منفی بوده است. خارج از عراق و در جهان عرب و ایران، نگاه منفی علیه سلطه آمریکا بر عراق هم در سال گذشته و هم امسال در اکثریت بود.
افکار عمومی خاورمیانه همچنین فکر می‌کنند تهاجم و اشغال عراق در راستای منافع خود آمریکا و در چارچوب امپریالیسم کلاسیک است. وقتی پرسیده شد چه کسانی بیشتر از همه در جنگ عراق سود برده‌اند، بالاترین انتخاب ایالات‌متحده بود. در تونس (87 درصد)، مصر (87 درصد)، فلسطین (53 درصد)، عربستان سعودی (50 درصد) و ایران (44 درصد) گفتند ایالات متحده بیشترین سود را از این جنگ برده است.
خارج از خلیج‌فارس بیشتر مردم در جهان عرب، دخالت آمریکا را در سوریه منفی می‌بینند. زاگبی گزارش داد «ایالات‌متحده درنظر اکثریت قاطع به‌عنوان منفی‌ترین بازیگر در سوریه دیده می‌شود.» در مصر (93 درصد)، عراق (86 درصد)، ترکیه (84 درصد) و ایران (83 درصد) و همچنین اکثریت در عربستان سعودی (67 درصد)، لبنان (63 درصد)، فلسطین (62 درصد) و تونس (59 درصد) نقش آمریکا را منفی می‌بینند.
93 درصد جمعیت صد میلیونی مصر، دخالت آمریکا در مصر را دوست ندارند که کار را برای پیشبرد نئو‌‌امپریالیسم مایک پمپئو سخت می‌کند. «جوئان کول»، کارشناس حوزه غرب آسیا در دانشگاه میشیگان در «کامن دیریمز» در این باره نوشت: «من باید بگویم این نگاه منفی تقریبا جهانی به‌سختی تعجب‌آور است. آیا این به‌خاطر این است که آمریکا در سوریه عمدتا با غیرعرب‌ها یعنی کردهای چپ‌گرا متحد شده است؟ آیا این ناشی از انزجار مردم از تهاجم به عراق در سال 1382 و اشغال این کشور است؟ مردم در جهان عرب از افراط‌گرایانی مانند داعش می‌ترسند، بنابراین شاید شما فکر کنید آنها از نقش بیشتر آمریکا در ریشه‌کن کردن این سازمان تروریستی قدردانی می‌کنند. در هر صورت این اسناد به‌معنی آن است که آنها اظهارات پمپئو را قبول نمی‌کنند که می‌گوید دخالت آمریکا در منطقه مثبت است.»
شکست پروژه اتحاد علیه ایران
یکی از سوالاتی که موسسه زاگبی در نظرسنجی خود از مردم کشورهای منطقه پرسیده، مربوط به ایران و برنامه هسته‌ای و نفوذ منطقهای آن بوده است.
«جوئان کول» در این باره می‌نویسد: «آمارها در رابطه با پروژه اتحاد بزرگ علیه ایران و حمایت از آن در افکار عمومی باعث تعجب من شد. زاگبی از پاسخ‌دهندگان چهار سوال پرسید، درباره اینکه حالا که آمریکا از توافق هسته‌ای ایران خارج‌شده، چه‌کار باید کرد؟
دو سوال درباره روش‌های صلح‌آمیز بود زاگبی می‌خواست این موضوع را بداند:
آیا این مردم فکر می‌کنند این شیوه‌ها بهترین اقدام است؟
1- ادامه اجرای توافق هسته‌ای ایران برای محدود‌کردن برنامه هسته‌ای ایران.
2- اعمال فشار به ایران برای مشارکت در یک چارچوب امنیت منطقهای به‌منظور کمک به آوردن صلح به منطقه.
61 درصد پاسخ‌دهندگان مصر، گزینه صلح‌آمیز اول یا دوم را مطلوب می‌دانستند. برعکس، تنها 39 درصد خواستار تحریم‌های سخت علیه ایران یا حمایت بیشتر آمریکا از بلوک عربی برای مقابله با ایران شدند. همچنین اکثریت در لبنان، عراق و ترکیه گزینه‌های صلح‌آمیز را مطلوب می‌دانستند.
آمریکا می‌خواهد با کوبیدن بر طبل جنگ علیه ایران، اعراب، ترکیه و اسرائیل را در کنسرت خاورمیانه متحد کند. (درست همان‌طور که انگلیس رهبری کنسرت اروپا علیه ناپلئون را رهبری می‌کرد.) مشکل این است که آمریکا شاید در اکثر خاورمیانه بیش از ایران منفور باشد و این حزب لیکود است که مورد انزجار است و آمریکا یک امپراتور دیده می‌شود که دنبال منافع خود است و عراق را نابود کرده و هرگز نباید در سوریه دخالت می‌کرد. اکثریت در کشورهای پرجمعیت -مصر، ترکیه و عراق- یا می‌خواهند توافق هسته‌ای ایران حفظ شود یا اینکه ایران وارد مصالحه بزرگ دیپلماتیک در منطقه شود. پمپئو آدم بد این جریان است که ظاهرا هیچ شناختی از خود ندارد.»
منبع: روزنامه فرهیختگان
انتهای پیام/
