به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پس از ملاقات ها و رایزنی های فشرده با مسئولان سازمان های بین المللی و همتایان خود، در "کنفرانس امنیتی مونیخ" به سخنرانی پرداخت ، دفاع او از برنامه موشکی ایران و نقدهایی که متوجه سران کشورهای غربی به ویژه ترامپ کرد بازتاب گسترده ای در رسانه های جهان داشت. علاوه براین اعلام مواضع موگیرینی و سایر وزرای اروپایی مبنی بر پایبندی به برجام که در حاشیه این کنفرانس انجام شد به مذاق واشنگتن خوش نیامد، تاجایی که به گفته نشریه واشنگتن پست "برخلاف همیشه، کنفرانس مونیخ به افزایش شکاف آمریکا و اروپا منجر شد" و گفته می شود که  این اظهارات مهر تاییدی بر شکست سیاست‌های واشنگتن درمورد ایران است.

 شاید بتوان یکی از علل اصلی  ایجاد تنش در روابط اروپایی ها با واشنگتن را خروج ترامپ از توافق های بین الملل به خصوص  برجام دانست. به عقیده برخی تحلیلگران عهدشکنی آمریکا در قبال برنامه جامع اقدام مشترک این روزها به  تقابل جدی بین اروپا و آمریکا منجر شده است، اما درنهایت باوجود مخالفت کشورهای اروپایی با تحریم‌های ایالات متحده علیه تهران تا کنون اقدام عملی در حمایت از ایران و کاهش تاثیر تحریم‌ها بر زندگی ایرانی ها  انجام نداده اند ، تنها پس از قریب چهار ماه وعده ایجاد کانال مالی برای جایگزینی سوئیفت در ۱۱ بهمن ماه شاهد ثبت "اینستکس" در فرانسه بودیم  که اجرایی شدن آن هم منوط به تحقق موارد دیگری از جمله تاسیس دفتری در تهران است. در همین رابطه وزیر امور خارجه کشورمان در مصاحبه با یک رسانه آمریکایی، اظهار کرد که "کشور‌های اروپایی تاکنون نتوانسته‌اند هیچ‌کدام از تعهداتشان را که ذیل توافق هسته‌ای برجام قرار گرفته است  را اجرا کنند"، در همین راستا می توان گفت که  اروپایی ها بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای  وعده داده‌اند که با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند. این کشورها، با وجود ایستادگی‌های لفظی و سیاسی در برابر اقدام آمریکا تاکنون موفقیتی در اقدامات عملی وعده‌ داده شده برای حفظ این توافق نداشته اند.

ظریف همچنین در بخش های دیگری از صحبت های خود در مونیخ با اشاره به اقدام اروپایی‌ها برای راه‌اندازی ساز و کار مالی اروپا گفت: "ابزاری که آن‌ها به تازگی ایجاد کرده‌اند هنوز عملیاتی نشده. همچنین تجارت با اروپا، به خاطر فشار ایالات متحده ظرف سال گذشته افت محسوسی داشته است. ما هم هرگز منتظر اروپا نبودیم بلکه درحال کار با دیگران هستیم".

حنیف غفاری کارشناس مسائل اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در همین رابطه با اشاره به اظهارات فدریکا موگرینی درباره برجام مبنی براینکه "اطمینان دارم اگر به خاطر حمایت کشورهای اروپایی نبود توافق برجام مدت‌ها پیش و شاید همان ماه مِی سال گذشته مرده بود"، خاطر نشان کرد که  موگرینی هم در دوران ریاست جمهوری اوباما و هم در دوران ریاست جمهوری ترامپ علاوه بر اینکه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود، به عنوان مسئول کمیته مشترک برجام هم ایفای نقش کرده است و اتحادیه اروپا عملاً تلاشی واقعی در راستای حفظ برجام و عمل به تعهدات خود از جمله عادی سازی روابط بانکی با ایران و جلوگیری از آثار تحریم‌های ثانویه آمریکا بعد از خروج ترامپ از برجام انجام نداده و از لحاظ حقوقی، سیاسی و ساختاری عملکرد بسیار ناقص و معیوبی داشته است. از این جهت ادعای موگرینی در این خصوص صرفاً یک جنبه تبلیغاتی داشته و نمی‌توان آن را به عنوان یک واقعیت مدنظر قرار داد.

رایزنی های نفس گیر ظریف در مونیخ

در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ، رسانه ها از صف طولانی سیاستمداران خارجی برای ملاقات با وزیر امور خارجه کشورمان خبر دادند و او در سفر سه روزه خود درمجموع 30 دیدار با مقامات عالی رتبه سایر کشورها و سازمان های بین المللی داشت. یکی از این دیدارها، ملاقات با هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان بود که در این دیدار طرفین در خصوص روابط دو جانبه، برجام، سازوکار حمایت تجاری ایران و اروپا (ساحت)، مهمترین مسائل منطقه‌ای و بین المللی از جمله یمن، سوریه، افغانستان و سایر مسائل گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.  ظریف همچنین علاوه بر رایزنی هایی که هفته گذشته در لبنان با  الیاس بوصعب وزیر دفاع این کشور داشت، درمونیخ هم با او به گفت و گو پرداخت و  به برررسی ابعاد مختلف همکاری‌های دو جانبه بویژه در زمینه‌های اقتصادی و مسائل منطقه‌ای از جمله آخرین تحولات سوریه نشستند.

علاوه بر وزرای حاضر در اجلاس، وزیر امور خارجه کشورمان با دی کارلو معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل متحد مذاکره کرد و دو طرف همکاری‌های ایران و سازمان ملل متحد، اجرای قطعنامه ۲۲۳۱، برجام، سازو کار حمایت تجاری ایران و اروپا (ساحت) و مسائل مختلف بین المللی و منطقه‌ای از جمله شرایط افغانستان، یمن، سوریه و لبنان را مورد تبادل نظر قرار دادند.

 دیگر دیدارهای مهم وزیر امور خارجه کشورمان در مونیخ دیدار او با خانم مری رابینسون و اخضر ابراهیمی از گروه ریش سفیدان بین المللی (THE ELDERS)  بود که در آن به بررسی مهمترین تحولات بین المللی و موضوعات منطقه‌ای پرداختند.

همزمان با حضور ظریف در کنفرانس امنیتی مونیخ، در جنوب شرق کشورمان نیروهای تروریستی به اتوبوس سپاه حمله کرده و تعدادی از هموطنانمان را به شهادت رساندند؛ در همان زمان ظریف با وزیر امور خارجه کره جنوبی دیدار داشت و کانگ کیونگ هوا با ابراز همدردی نسبت به حادثه تروریستی شرق کشور تمایل کشور متبوعش را برای تداوم دهه‌ها روابط خوب دو کشور به رغم فشار‌ها و تحریم‌ها را اعلام کرد. روابط اقتصادی و تجاری دو کشور، مهترین مسائل منطقه‌ای و بین المللی از جمله شرایط شبه جزیره کره، برجام و سایر مسائل مورد علاقه از دیگر محور‌های تبادل نظر دو طرف در این دیدار بود.

این دیپلمات ارشد کشورمان در سفر به مونیخ همچنین با فدریکا موگرینی مسول هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و در خصوص آخرین تحولات برجام، مسائل منطقه‌ای و دیگر مسائل مورد علاقه گفت‌وگو و تبادل نظر کرد.

تمرکز بیمارگونه و وسواس روان پریشانه ترامپ در قبال ایران

ایالات متحده و اتحادیه اروپا هر دو ادعاهایی  در رابطه با برنامه موشکی ایران مطرح کردند، اظهاراتی مبنی بر اینکه این فعالیت‌ها قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض می‌کند؛ در همین راستا هم  مایک پمپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده ادعا کرده بود که  فناوری مورد استفاده در برنامه فضایی ایران همان فناوری است که می‌تواند در توسعه موشک‌های بالستیک مورد استفاده قرار بگیرد که بنا به ادعای او نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد است محسوب می شود.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان  هم در پاسخ  به چنین ادعاهایی این طور گفت که "بهتر است وزیر امور خارجه آمریکا کمی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را مطالعه کند!" البته در همین زمینه‌ ظریف در کنفرانس امنیتی مونیخ هم اظهار کرد که  ایران در منطقه‌ای پر از سلاح قرار دارد و برای دفاع از خود نمی‌تواند از شمشیر یا تفنگ استفاده کند، بنابراین این حق مسلم ایران است که به پیشرفته‌ترین سلاح‌های متعارف نظامی دست یابد".  اظهارات وزیر امور خارجه کشورمان به ویژه دفاع او از برنامه موشکی ایران  بازتاب گسترده ای در رسانه های دنیا و فضای مجازی داشت.

طبق تحلیل بسیاری از کارشناسان حوزه بین الملل نشست ورشو  تحت تاثیر کنفرانس امنیتی مونیخ بوده است، چرا که به فاصله اندکی نماینده ایران که در کنفرانس ورشو حضور نداشت در کنفرانس مونیخ با پاسخ‌های مستدل و منطقی خود یکجانبه گرایی آمریکا و همپیمانانش در کنفراس ورشو را تحت تاثیر خود قرار داد، برای مثال می توان به گفته وزیر امور خارجه کشورمان در سخنرانی که در کنفرانس امنیتی مونیخ، مبنی بر اینکه "آمریکا تمرکز بیمارگونه و وسواس روان پریشانه بر ایران دارد" اشاره کرد.

شکست دیپلماسی آمریکا از ورشو تا مونیخ

با توجه به مطالب ذکر شده اینگونه می‌توان نتیجه گرفت که ایالات متحده، به حداقل‌های مدنظر خود برای برگزاری نشست ورشو مانند محدود کردن ایران  هم دست نیافت؛ بر خلاف اینکه در هر نشست بین‌المللی دیگری که حداقل به یک قطعنامه غیر الزام آور دست پیدا می‌کند، نشست ورشو در نهایت حتی نتوانست به یک جمع بندی در راستای اهداف ضد ایرانی خود برسد. از طرفی دیگر با توجه به اینکه کنفرانس امنیتی مونیخ به فاصله اندکی از ورشو برگزار شد، شاهد بودیم که تلاش‌های ایالات متحده برای ایجاد اجماع جهانی علیه تهران را هم تحت‌الشعاع خود قرار داده است؛ در همین راستا مجله اکونومیست نوشته است که "کنفرانس بی‌برنامه مایک پومپئو در ورشو قرار بود ایران را منزوی کند، اما بیشتر باعث شرم‌ساری آمریکا شد. تیمی که مسئول مدیریت سیاست ترامپ در قبال ایران است، حتی نمی‌تواند یک کنفرانس را مدیریت کند".