به گزارش حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، «شب شعر» در بیستمین نشست خود، شامگاه دوشنبه ۶ اسفند، با موضوع «تاثیر پذیری شاعران معاصر از سعدی» و اجرای محمود اکرامی فر میزبان اسماعیل آذر، پژوهشگر، استاد دانشگاه و مجری و  بهمن نامور مطلق، استاد دانشگاه، پژوهشگر حوزه ادبیات تطبیقی و رئیس دانشگاه فرشچیان بود.بخش بزرگی از هویت فرهنگی، ادبی و زبانی ما مدیون سعدی است. چرا بعد از ۷۰۰ سال هنوز بهترین اشعار ما اشعار حافظ و سعدی است؟

 مطلق در پاسخ به این سوال گفت: بخش بزرگی از هویت فرهنگی، ادبی و زبانی ما مدیون سعدی است. جنبه‌ مثبت قضیه این است که ما هنوز سعدی و حافظ را خوب می‌فهمیم و نشان از داشتن زبانی توانمند است که توانسته از قرن‌ها عبور کند و هنوز تازگی و طراوت داشته باشد. جنبه‌ منفی قضیه این است که ما قله‌هایی مثل حافظ و سعدی به عنوان قله‌هایی دست نیافتنی درست کرده ایم، بنابراین هیچگاه نتوانستیم از آن‌ها عبور کنیم و این نگاه سبب منجمد شدن زبان ما شد و همیشه نگاهمان به قله پشت سرمان بود. نظر خود من به جنبه‌ منفی نزدیک‌تر است. ما به دلیل اشتباهات تاریخی و زبان شناختی، پویایی زبانمان کاسته شده است.

آذر در رد صحبت‌های دکتر نامور مطلق مبنی بر منجمد شدن زبان فارسی گفت: زبانی زنده است که در طول تاریخ تغییر نکرده باشد. الان انگلیسی ۲۰۰ سال پیش هم قابل فهم نیست. اشعار هزار سال پیش ما انگار امروز سروده شده است که این نشانه‌ قدرت یک زبان است.

انجماد ما در حوزه زبان، نوعی خیانت به سعدی و حافظ و فردوسی است

 نامور مطلق گفت: اگر ما بپذیریم که زبان یک عنصر اصلی و اساسی فرهنگ است و فرهنگ پدیده ای پویا است که با زمان و مکان حرکت می‌کند، بنابراین باید بپذیریم که زبان هم باید تغییر کند. وقتی نیاز‌های ما تغییر می‌کند باید واژگان و نحو ما نیز تغییر کند. انجماد ما در حوزه زبان، نوعی خیانت به سعدی و حافظ و فردوسی است. این انجماد سبب شد قالب‌های شعری از اروپا وارد ایران شود. قرن‌ها پیش ما مولف بودیم و الان اقتباس می‌کنیم که یک جایی مشکل وجود دارد.

 آذر گفت: اگر ما بخواهیم این زبان را تغییر بدهیم دیگر باید سعدی را کنار بگذاریم چرا که سعدی معیار زبان است.

 نامور مطلق گفت: سعدی یک محتوا و فرم خاص خود دارد. محتوا جاودانه است. ما به سعدی همیشه نیاز داریم. ما میراث داران خوبی برای زبانمان نبوده ایم.آنقدر حافظ و سعدی را استفاده کرده ایم که این‌ها را دچار فرسودگی معنا کرده ایم و این دلیل استقبال از اشعار غیر ایرانی است. ما اگر هنوز از شعر حافظ و سعدی لذت می‌بریم به دلیل این است که انتخاب دیگری نداریم. تجلیل از سعدی در تکرار او نیست در ادامه‌ اوست.

آذر اظهار داشت: هر پویایی‌ نمی‌تواند مثبت باشد. زبان فارسی مثل حرکت جوهری ملاصدرا در خودش دائم در حال تکامل است. چرخ تفکر حافظ از عزل تا ابد حرکت می‌کند و این چرخ پویاست و نه ایستا.

 آذر ادامه داد: سعدی از چند منبع بهره گرفته است. یکی از این منابع غنی، قرآن است و فقیه‌ترین شاعر طول تاریخ ما سعدی است.

نامور مطلق گفت: ما نیاز به سعدی امروزی داریم تا حرف‌های قرآن را به شیرینی سعدی، اما با زبان امروزی برای جوان امروزی بیان کند.
وی ادامه داد: سعدی اولین شاعر شرقی است که در اروپا ترجمه شد. سعدی باعث شد تا یک ژانر جدید به نام حکایت‌های فلسفی در اروپا رایج شود. سعدی در پیدایش مکتب رومانتیسم در اروپا تاثیر داشته است. بنیان گذار رمانتیسم آلمان، گوته تحت تاثیر حافظ است و بنیان گذار رمانتیسم فرانسه ویکتور هوگو تحت تاثیر ادبیات هند و ایران است.

 نامور مطلق اعتدال و خردگرایی سعدی را از عوامل جاودانگی او دانست.

مجله ادبی «شب شعر» به تهیه کنندگی کوروش انصاری، هر دوشنبه شب در حوزه شعر و ادبیات، ساعت ۲۳ روی آنتن شبکه ۴ می‌رود.
انتهای پیام/