به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، معضل گرانی کاغذ که این روزها مورد بحث رسانهها قرار گرفته بحرانی جهانی است که همه ناشران و مطبوعات کاغذی دنیا را به چالش کشیده است. معضلی که بعد از گذشت حدود ۲ سال از آن هنوز راه حلی برای آن پیدا نشده است.
این افزایش قیمتهای جهانی در برخی نقاط دنیا مشکلات جدی را برای ناشران و مطبوعات کاغذی به وجود آورد.روزنامه گاردین و روزنامه آبزرور از جمله مطبوعات کاغذی بودند که در مبارزه با وضعیت گرانی کاغذ با تغییر قطع چاپی روزنامه، افزایش قیمت و به فروش رساندن برخی چاپخانههایشان تلاش کردند تا مشکلات را برطرف کنند، اما متاسفانه این اقدامات در نهایت منجر به کاهش میزان فروش شد و نگرانی و ورشکستگی را در میان مدیران این رسانهها افزایش داد.
اما اساسا این معضل چرا به وجود آمد و مقصر آن کیست؟! مسئله گرانی قیمت جهانی کاغذ ارتباط مستقیمی با افزایش مصرف آن دارد. ظرف چند سال اخیر میزان مصرف کاغذ جهان به رقم بالایی رسیده و در مقابل حجم تولید نه تنها افزایش نداشته بلکه به دلیل بروز مشکلاتی کاهش هم یافته است بنابراین با افزایش قیمتی منطقی مواجه هستیم.
ماجرای گرانی کاغذ در ایران، تفاوتهایی با سایر نقاط دنیا دارد. در کشور ما ابتدا افزایش قیمتهای اولیه با تاثیر از قیمت جهانی صورت گرفت، اما به دلیل نداشتن نظارت کافی شاهد گرانی افسار گسیختهای در مورد کاغذ بودیم. بررسی میزان افزایش قیمت کاغذ تحریر در یک سال گذشته، اعداد و ارقامی را نشان میدهد که به جرات میتوان گفت منجر به قتل عام صنعت نشر و مطبوعات کشور شود.
نظام الدین نوری مدیر مسئول انتشارات زهره در خصوص راهکارهای ارائه شده با اشاره به سخنان رهبر در نمایشگاه کتاب در خصوص کاهش قیمت کاغذ گفت: دولت باید مسئولیت قیمت کاغذ را در دست بگیرد و کنترل کند، چون کتاب غذای روح است و مردم با خواندن آن آرامش میگیرند. افرادی که مسئولیت آن را برعهده میگیرند باید فرهنگی، اهل درک و دل باشند و جنبه عاطفی و عرفانی بر آنان غلبه داشته باشد و باید بتوانند نشان دهند یک بیت شعر از کتاب ارزشمند حافظ تا چه حدی در خانواده باعث آرامش میشود.
وی افزود: معلمان باید از همان مقطع ابتدایی به دانش آموزان کتابهای ادبی مانند سعدی، حافظ، شاهنامه را آموزش بدهند تا در خانواده آرامش درونی برقرار شود و لذت بخش باشد و کتاب باید در لیست دارو برای درمان فکری و روحی جامعه قراربگیرد.
نوری گفت:در گذشته که جمعیت ۳۰ میلیون نفر بود ۳۰ هزار کتاب چاپ میکردیم، اما امروز با اینکه تعداد جمعیت ۸۰ میلیون نفر است شاید حدود ۱۰۰ کتاب چاپ کنیم شاید هم کمتر، اما تعداد کتابهای چاپ شده برای کنکورهای سراسری به مراتب بیشتر از بقیه کتابها است. من با هفتاد سال سن، ۱۰۰ کتاب نوشته و چاپ کردم حتی مقام معظم رهبری هم کتاب من به نام دکتر سید جعفر شهیدی در باب تاثیر قرآن بر مثنوی را خوانده است. این کتاب، کتاب تقدیر من است و در ایران نمونهای ندارد و هیچ کس چنین کتابی را ننوشته است. بنده ۴۰ سال در دانشگاه تحصیل کرده ام و هر سال لوح تقدیر و ترفیع گرفته ام.
مدیر انتشارات زهره با اشاره به عامل گرانی کاغذ اظهار کرد: قیمت کاغذ روز به روز در حال افزایش است، کاغذ غذای روح است همانطور که دولت برای نان و آرد و گندم سوبیست قرار داده است باید برای کاغذ هم سوبیست قرار دهد. درست است که وضعیت اقتصادی خوب نیست، اما خیلیها کتاب میخوانند و مینویسند. بیشتر کتابهای خریداری شده توسط مخاطبان یا برای تزئین است یا کادو و کتاب باید برای مطالعه باشد.
وی افزود: دولت باید به ترویج فرهنگ کتاب خوانی بپردازد، رسانه ها باید بخشی از برنامههای خود را اختصاص به کتاب و کتاب خوانی کنند تا توجه والدین و فرزندان را به خود اختصاص دهد. چنان که یک دانشجوی سیگاری روزانه چند نخ سیگار میکشد و به خرج کردن پولهای خود در این راه عادت کرده است دولت باید افراد جامعه به ویژه قشر جوان را به خواندن کتاب و هنر عادت دهد و از روشهای گوناگون باعث توجه و علاقه افراد به خواندن کتابهای مختلف شود. کتاب در آمد ندارد، چون کاغذ گران شده است و وقتی مردم پولدار میشوند به سمت پیتزا فروشی و کافی شاپهای مجلل میروند، خب اگر بخشی از همین پول را صرف خرید کتاب کنند مگر چه میشود؟
نوری با اشاره به نقش دولت در حمایت از صنعت نشر گفت:کاغذ دست دولت است و کسی انفرادی نمیتواند کاغذ وارد کند، قیمتها روز به روز در حال افزایش است اما تا کجا قرار است افزایش قیمت داشته باشیم؟ پس چرا قیمتها ثابت نمیشود؟ بنده در زیرزمینی پر از سوسک دفتر انتشاراتی دارم و چند جوان در نزد من کار میکنند احتمال دارد به علت گرانی کاغذ تا سال آینده دفتر را تعطیل کنم و رستوران یا ساندویجی باز کنم تا راحتتر بتوانم درآمد کسب کنم.
وی افزود: انتشارات کتاب حداقل باید ۳۰ سال از آغاز آن بگذرد تا تولید داشته باشد. ما سه نوع سرمایه گذاری داریم: سرمایه گذاری آنی مثل مغازه، سرمایه گذاری میان مدت مانند باغداری و سرمایه گذاری بلند مدت مانند کتاب که ۶۰ یا ۷۰ سال زمان میبرد تا تولید شود. تعداد ناشران زیاد است، اما آنقدر سنگ جلوی پای ما می اندازند که نمیشود کتابهای زیادی چاپ کرد از این رو باید به محتوا دقت شود، ارزش کیفی کتاب مهم است نه ارزش کمی؛ نظارت و کنترل در این زمینه برعهده دولت است و به نوعی مشکل گشا است و باید کاغذ با کیفیت وارد کند، چون کاغذ بی کیفیت اصلا چاپ نمیشود و در دستگاه گیر میکند، البته از کشورهای اسپانیا و مالزی کاغذهای خوبی وارد کند تا بتوان راحتتر آن را چاپ کرد.
مدیر مسئول انتشارات زهره در خصوص تکلیف ناشران با وجود گرانی کاغذ گفت: بسیاری از ناشران به فکر جمع آوری شغل خود هستند، از نظر آنان کافی شاپ و ساندویجی درآمد بیشتری دارد تا چاپ کتاب؛ حتی لوازم التحریری هم درآمد بیشتری دارد. شغل انتشاراتی و کتاب فروشی باید با عشق، عاطفه، احساس همراه باشد نه مادیات. ما حتی در نزدیکی نهاوند دانشگاهی داریم که یک ریال هم درآمد ندارد، اما بر اساس علاقه کار میکند و به عدهای از کارکنان نان میدهد، چون بر اساس عشق و علاقه کار میکند.
وی ادامه داد:من به شخصه نشر را با دل و جون دوست دارم نشر یعنی عشق، یعنی زندگی پر ثمر مثل ماهی گیری که به شغل ماهی گیری علاقه دارد. ما باید این نعمتهای گران بها را شکرگزاری کنیم.
محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران در خصوص انگیزه ناشران با وجود گرانی کاغذ برای تولید کتاب، گفت: طبیعی است که کتاب گران میشود و این گرانی متاسفانه باعث میشود تا به تقاضای کتاب به اندازه کافی توجه نشود و از سبد خرید مردم حذف شود که باعث مشکلات فراوانی میشود، اما این امیدواری وجود دارد که ناشران بتوانند با تولید آثار جذاب و بهتر و کاملتر خرید و فروش کتاب را به نحو احسن حفظ کنند.
آموزگار با اشاره به صحبت های رهبر در نمایشگاه برای مشکلات گرانی کاغذ بیان کرد: صحبتهای ایشان خیلی گره گشا هستند در موضوعات و مسائل مختلف اشراف زیادی دارند. در حوزه کتاب و مجموعه لوازم آن همچنین کاغذ تاکید زیادی برای تولید داخلی داشتند تا بیشتر مورد توجه و تمرکز قرار بگیرد، متاسفانه به این موضوع هنوز توجهی نشده است. به نظر میرسد که حداقل ۳ سال دیگرنیازی به واردات کاغذ نداشته باشیم. شاید همین ارزی که صرف واردات کاغذ و تجهیزات کارخانهها میشود، ظرفیت مناسب تری برای تامین کاغذ داشته باشد.
انتهای پیام/
من چند وقت پیش بود که می خواستم کتابی برای مقطع دانشگاهی تهیه کنم اما بخاطر اینکه پول همراهم نبود نتوانستم اون کتاب رو بگیرم بعد از یک هفته که به کتابفروشی مراجعه کردم، قیمت روی جلد کتاب (که یک نسخه تک جلدی بود) از 120 هزار به 230 هزار افزایش پیدا کرده بود. حال شما فرض کنید چند کتاب برای هر ترم نیاز است، با این اوصاف دیگر امکان ادامه تحصیل برای محصلان سخت شده و نهایتا به انصراف از تحصیل می انجامد. برای من که دانشجو هستم و درآمدی ندارم واقعا اوضاع به شکل وخیمی پیش می رود. امیدوارم مسئولان یک فکری به حال این قیمت ها بکنند. وقتی قیمت کتاب اینگونه بشود دیگر یعنی تحصیل ممنوع.
امیدواریم بخش خبری شبکه یک این موضوع را پیگیری کنند. ممنون