به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، با توجه به این که معلولیت و ناتوانی در اکثر اوقات پدیده‌ای است که با زندگی بشر گره خورده، به طوری که انسان‌ها به دلایلی، چون بیماری، حادثه و یا رسیدن به دوران پیری آن را به صورت دائم یا موقت تجربه می‌کنند.

این افراد به علت فراهم نشدن بستر و شرایط مناسب در گذشته محکوم به خانه‌نشینی و گوشه‌نشینی می‌شدند، در حال حاضر با پیشرفت علم و با تلاش مسئولان شهری، تردد برای آن‌ها آسان‌تر شده و با مشکلات بسیار کمتری نسبت به قبل مواجهند، اما همچنان نیاز به کار بیشتری است و معلولین همچنان با برخی مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند. به همین منظور با صادق خجسته، کارشناس مناسب سازی اداره کل بهزیستی استان خوزستان گفتگویی داشتیم تا اطلاعات بیشتری از اقدامات انجام شده برای رفع مشکلات معلولان درمورد تردد آن‌ها در معابر و نیاز‌های های آن‌ها کسب کنیم، که ماحصل این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.

صادق خجسته، کارشناس مناسب سازی اداره کل بهزیستی استان خوزستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان‎های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، گفت: معلولیت به منزله پدیده‌ای زیستی، اجتماعی و کیفیتی است که تمام جوامع صرف نظر از میزان توسعه یافتگی با آن مواجه هستند. ارزیابی فضا‌های عمومی با توجه به نیاز‌های معلولان و جانبازان و برنامه ریزی برای آنان یکی از ضرورت‌های هر جامعه، به خصوص جامعه ماست که بعد از جنگ تحمیلی با جمع زیادی از جانبازان و معلولان مواجه شده است.

وی بیان داشت: مناسب سازی فضا‌های شهری برای معلولان و عابران پیاده از جمله رویکرد‌های عدالت محورانه در برنامه ریزی و مدیریت شهری معاصر است. با وجود این بسیاری از عرصه‌های عمومی شهری همچون گذرگاه ها، پارک‌ها و مراکز شهری در اغلب شهر‌های ایران با معضل نامناسب بودن فضا برای استفاده معلولین و عابران پیاده مواجه هستند.

موانع پیشروی معلولین جهت مشارکت در اجتماع

خجسته افزود: یکی از مشکلات معلولین برای حضور در جامعه نبود امکان دسترسی به اماکن عمومی و ادارات دولتی، به دلیل مناسب نبودن مسیر‌های تردد درسطح شهر است. مناسب نبودن پیاده روها، اتوبوس ها، ترمینال ها، حمل ونقل درون شهری، ورودی بانک ها، عابربانک ها، نبود سرویس‌های بهداشتی مناسب معلولین، تابلو‌های راهنمایی درتقاطع ها، پارکینگ خودرو مختص معلولین، آسانسورها، نبود رمپ درتمام نقاط شهر، توجه نکردن به اصول مناسب سازی در جلوی درب خانه‌ها و پارک کردن خودرو جلوی سطح شیب دار، از جمله موانع پیشروی معلولین جهت مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی است.

وی افزود:  در استان به صورت مستمر هر سه ماه یک بار با ریاست استاندار و دبیری بهزیستی و حضور کلیه دستگاه‌های دولتی، جهت رفع موانع و مناسب سازی محیط شهری و امکان دسترسی پذیری برای معلولین و جانبازان تشکیل جلسه داده می‌شود و در شهرستان‌ها با ریاست فرماندار موضوعات مناسب سازی پیگیری می‌گردد.

کارشناس مناسب سازی اداره کل بهزیستی استان خوزستان ادامه داد: همچنین کمیته تخصصی به منظور پیگیری مصوبات و ارائه راه کار هر دو ماه یک بار در بهزیستی استان و نشست مشورتی با انجمن معلولین هر سه ماه یک بارتشکیل می‌شود.

خجسته بیان داشت: طبق ماده دو قانون حمایت از حقوق معلولان، دسترسی پذیری و تردد و تحرک، کلیه وزارتخانه ها، سازمان‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی و نهاد‌های عمومی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی در چهارچوب بودجه مصوبه سالانه خود به نحوی عمل نمایند که امکان دسترسی و بهره مندی معلولین همچون سایر افراد فراهم گردد.

وی تصریح کرد: همچنین طبق ماده چهار این قانون شهرداری‌ها مکلفند صدور پروانه احداث و بازسازی و پایان کار برای تمامی ساختمان‌ها و اماکن با کاربری عمومی از جمله مجتمع‌های مسکونی، تجاری، اداری، درمانی و آموزشی را به رعایت ضوابط و استاندارد‌های مصوب شورایعالی شهرسازی و معماری ایران و اصلاحات پس از آن درمورد دسترسی پذیری افراد دارای معلولیت توسط مجری مشروط کنند.

جشنواره شهید رجایی

وی ادامه داد: با توجه به اختصاص سی نمره از شاخص‌های عمومی جشنواره شهید رجایی برای مناسب سازی شاخص‌های عمومی ارزیابی دستگاه‌های دولتی با تشکیل کمیته‌ای متشکل از کارشناسان و نماینده معلولین دستگاه‌های دولتی از نظر وضعیت مناسب سازی در چهار آیتم آسانسور، سرویس بهداشتی، سطح شیب دار و ورودی برای معلولین مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و امتیاز آن‌ها در نهایت به سازمان مدیریت و برنامه ریزی اعلام می‌گردد. همچنین دبیرخانه ستاد مذکور در بهزیستی مستقر است.

چالش‌های پیش روی مناسب سازی

خجسته با اشاره به وجود چالش‌های پیشروی مناسب سازی گفت: از جمله این چالش‌ها کمرنگ بودن حضور تشکل‌های غیردولتی، فقدان ضمانت اجرایی لازم توسط دستگاه‌های مربوطه، نبود انسجام در فعالیت‌های دستگاه‌های اداری و عمومی، نبود پیش بینی جایگاهی در رسالت رسانه‌های گروهی و نبود اعتبار لازم علیرغم وجود آئین نامه را می‌توان نام برد.

پیشنهادات بهبود دهنده مناسب سازی

این مقام مسئول همچنین پیشنهادات مناسب سازی را این گونه ذکر کرد:
• رعایت اصول مناسب سازی در تهیه طرح‌های جدید و توجه به استاندارد‌های شهری و روستایی
• حضور مداوم نمایندگان تشکل‌های معلولین و جانبازان در شهرداری‌ها در کلیه شهر‌ها
• اختصاص مستمر بخشی از برنامه‌ها و گزارش‌های رسانه‌های جمعی استان به ویژه صداوسیما به بخش مناسب سازی
• پیش بینی اعتبارات مکفی در خصوص مناسب سازی
• معرفی مشاور مناسب سازی توسط سازمان نظام مهندسی در کلیه شهر‌ها
• طراحی و اصلاح مبلمان شهری با رعایت استاندارد‌های لازم ویژه معلولین
• استفاده از قدرت و توان نهاد‌های حاکمیتی جهت پیشبرد اهداف مناسب سازی
• بهره گیری از بستر جامعه جهت حل مشکل مناسب سازی
• ارائه راه کار‌هایی جهت همکاری دستگاه‌ها و حساس نمودن آن‌ها نسبت به موضوع مناسب سازی

خجسته بیان کرد: مهمترین مساله، موضوع مناسب سازی اجتماعی، جهت مشارکت مردم در این امر است، زیرا بدون حضور مردم و آگاه سازی نسبت به حقوق معلولان امکان دسترسی وجود نخواهد داشت.

اقدامات انجام شده در جهت بهبود مناسب سازی

از جمله اقدامات انجام گرفته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• پنجاه و دو دستگاه اتوبوس مناسب سازی شده برای معلولین در اهواز و دوازده دستگاه در شهرستان‌ها
• پیگیری همسان سازی یکصد کیلومتر از پیاده رو‌ها از طریق شهرداری اهواز
• تهیه فیلم مستند مناسب سازی و پخش از طریق سیمای استان خوزستان
• ارزیابی کلیه دستگاه‌های دولتی و پیگیری جهت رفع موانع و انجام مناسب سازی ساختمان‌های دولتی
• انعقاد قرارداد با سازمان فنی و حرفه‌ای جهت دسترسی پذیری معلولان و جانبازان برای بهره مندی از خدمات آموزشی از مراکز فنی و حرفه‌ای
• پیگیری پیامک‌های سامانه معبر

اقدامات در حال پیگیری

خجسته اظهار کرد: لازم به ذکر است کلیه دستگاه‌ها تاکنون نسبت به مناسب سازی اقداماتی داشته اند، ولی کافی نبوده است. همچنین با پیگیری ستاد مناسب سازی، پیگیری جهت مناسب سازی ورودی کلیه بانک‌ها و مناسب سازی عابر بانک ها، ارائه خدمات الکترونیکی به نابینایان، ارائه خدمات خارج از نوبت به معلولان و جانبازان در بانک ها، پیگیری قرار دادن کلاس‌های آموزشی در همکف ساختمان‌های فاقد آسانسور در دانشگاه ها، تعیین یک محله به عنوان الگوی مناسب سازی شده، پیگیری مناسب سازی ایستگاه‌های راه آهن و فرودگاه‌ها برای دسترسی پذیری معلولین و جانبازان در حال انجام است.

صادق خجسته در پایان اظهار داشت: با توجه به اینکه کلیه دستگاه ها، عضو ستاد مناسب سازی بوده، لذا موظف به پیگیری این امر هستند و شهروندان می‌توانند هرگونه مشکل را با سامانه پیامکی معبر با شماره ۳۰۰۰۱۲۳۲۲ در میان بگذارند.

مشکلات عمده نابینایان در سطح شهر

محمد حسین احسان دوست، مسئول بخش نابینایان کتابخانه مرکزی استان خوزستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان‎های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، گفت: ماده‌ای تحت عنوان مناسب سازی شهر‌ها وجود دارد که علیرغم اجرایی شدن آن، متاسفانه شاهد پیشرفت و اجرایی شدن آن به نحو احسن تاکنون نبوده‎ایم. این قانون را باید سمن‌های خصوصی و سازمان‌های مردم نهاد خصوصی پیگیری کنند که در سطح شهر‌ها انگشت شمار هستند و بهزیستی و دولت باید اهتمام جدی تری نسبت به این مساله داشته باشد.

وی افزود: برای افراد نابینا تردد امن باید از طریق پیاده رو‌ها صورت پذیرد که همان طور که شاهد هستید سطح پیاده رو‌ها امن نیست و پر از چاله و گودال است و من به شخصه خیلی کم از پیاده رو‌ها استفاده می‌کنم، چون فاقد هرگونه علائم هشداری هستند.

احسان دوست بیان کرد: برای تردد نابینایان در سطح شهر اهواز در نقاط پرتردد مانند کیانپارس، نادری و طالقانی کاشی‌های زرد برجسته تعبیه شده است، ولی باز هم اصول به خوبی رعایت نشده و در وسط همین کاشی‌ها صندوق صدقات، تیر چراغ برق، بساط فروشی، تردد افراد معمولی و موتورسیکلت وجود دارد.

وی بیان داشت: حتی گاهاٌ پیش آمده در پیاده رو‌ها جا کولری که جلو آمده وجود داشته و نابینایان با توجه به این که عصای سفید فقط روی زمین رو پوشش می‎دهد، با آن برخورد داشته اند.

احسان دوست در پایان اظهار داشت: در مورد مناسب سازی درون ساختمان‌های عمومی هم باید از کف پوش‌های مخصوص جهت راهنمایی نابینایان استفاده گردد و همچنین این که آسانسور‌ها باید دارای علائم بریل بر روی دکمه‌ها باشند که این مسائل استاندارد‌های جهانی هستند و متاسفانه به ندرت دیده می‌شود.

با توجه به این که معلولین نیز افرادی در جامعه هستند که باید همچون سایر اقشار جامعه از حقوق شهروندی برخوردار باشند، امیدواریم با تهیه این گزارش بتوانیم قدمی هرچند کوچک جهت اطلاع رسانی نیازهایشان برداریم تا ضمن برقراری عدالت، معلولین نیز بتوانند به راحتی از امکانات شهری استفاده نمایند و در آینده‌ای نزدیک شاهد رفع نیاز‌های این عزیزان باشیم و بتوانیم همه با هم به مدد معلولان بشتابیم.

گزارش از مهتاب محمدحسینی
انتهای پیام/