به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، متاسفانه جامعه امروز ما با چند معضل جدی سلامت و عوارض ناشی از آن به‌شدت درگیر است؛ نداشتن تغذیه مناسب، چاقی و کم‌تحرکی. اضافه وزن بالا و نداشتن تحرک منظم روزانه با آسیب‌های قلبی- عروقی، متابولیکی و البته اسکلتی - عضلانی همراه است.

یکی از آسیب‌های شایع ناشی از این دو عامل خطر در سبک زندگی ایرانیان در کنار پوکی استخوان در سنین بالا، تخریب مفاصل لگن و زانو به‌خصوص در خانم‌هاست تا جایی که تقریبا در بیشتر خانواده‌ها، یک نفر در سنین میانسالی به بالا تحت عمل مفصل زانو قرار گرفته است.

ناگفته نماند معمولا تعویض مفاصل از طریق پروتز در افراد سن بالا انجام می‌شود، اما در افراد جوان هم در صورت بیماری‌های مادرزادی زانو یا ضربه خوردن به مفصل آنان استفاده از پروتز امکان‌پذیر است، اما سبک و سیاق زندگی با مفاصل مصنوعی زانو و لگن چگونه باید باشد؟ و آیا بیمار پس از تعویض مفصل قادر به انجام فعالیت‌های‌های قبلی‌اش خواهد بود؟ برای پاسخ به این سؤالات با دکتر سیدمحمدجواد مرتضوی، دبیر انجمن جراحان ارتوپدی ایران و فوق‌تخصص جراحی زانو و لگن به گفتگو نشسته‌ایم.

نشانه‌های تخریب مفصل مصنوعی
مهم‌ترین نشانه تخریب مفصل مصنوعی، درد است و بیمار به محض احساس درد باید به متخصص مراجعه کند و بررسی شود. البته مفاصل مصنوعی باید طی پنج سال اول پس از جراحی حداقل دو تا سه بار در سال دیده شود، البته به‌جز مراقبت‌های یکی دو ماه بعد عمل که باید به‌صورت هفتگی صورت بگیرد.

خوشبختانه تعویض مفاصل با پروتز عارضه کمتری نسبت به سایر عمل‌های جراحی ارتوپدی دارد، اما ۱۰ تا ۱۵ درصد تعویض مفاصل زانو عوارضی را به همراه دارد که عفونت و آمبولی مهم‌ترین و خطرناک‌ترین آنهاست. همچنین در رفتگی پروتز هم در برخی موارد دیده می‌شود. به‌علاوه هزینه‌های ناشی از عمل جراحی با پروتز بالاست که قسمت اعظم آن به پروتز بر‌می‌گردد، البته با پوشش‌دهی بیمه‌های تکمیلی انجام آن برای اقشار بیشتری مقدور شده است.

با مفصل مصنوعی راه بروید
مهم‌ترین اقدام مراقبتی، پس از جراحی تعویض مفصل در زانو یا لگن، تقویت عضلات اطراف مفصل است. به این ترتیب که بیمار در طول روز فعالیت فیزیکی کامل انجام دهد. یعنی روزانه یک ساعت راه برود. البته بیمار می‌تواند به‌جای یک ساعت مداوم، طی ۳ تا ۲۰ دقیقه یا ۴ تا یک ربع ساعت پیاده‌روی داشته باشد. پیاده‌روی مرتب در تقویت عضلات بسیار موثر است، چرا که بهترین محافظ مفاصل، عضلات قوی است.

در واقع ورزش‌هایی مانند دویدن، راه رفتن تند، کوهنوردی به‌صورت سبک، شنا کردن و حتی اسکی در بسیاری موارد برای بیمارانی که تعویض مفصل دارند، ممنوعیتی ندارد.

چهار زانو نشستن، ممنوع!
خیلی‌ها می‌خواهند بدانند که پس از جراحی تعویض مفصل از چه فعالیت‌هایی منع می‌شوند. پاسخ آن است که این بیماران بعد از جراحی از کار خاصی منع نمی‌شوند.

البته توصیه می‌شود که از چهارزانو نشستن، استفاده از توالت ایرانی و ورزش‌هایی که طی آن احتمال برخورد وجود دارد، پرهیز کنند. اما راه رفتن طولانی و ورزش‌های سبک توصیه می‌شود و هیچ محدودیتی در ارتباط با آن وجود ندارد.

کنترل وزنتان را به‌دست بگیرید
مسلما وزن زیاد باعث فشار بیشتری بر مفصل تعویض شده می‌شود. پس اگر بیمار بتواند وزن خود را کاهش دهد به افزایش طول عمر مفصل مصنوعی کار گذاشته شده در زانوی خود کمک کرده است.

به علاوه از آنجا که مفصل مصنوعی، حین جراحی با سیمان مخصوصی در منطقه مورد نظر، فیکس می‌شود، کاهش وزن به بیشتر فیکس شدن پروتز با سیمان کمک می‌کند. به‌علاوه وزن بالاتر با احتمال شل شدن پروتز در طول زمان و نیز سایش پروتز همراه است.
معمولا بیماران نامزد تعویض مفصل در سنی هستند که نیاز به مکمل‌های کلسیم و ویتامین D دارند، ولی اقدامات تغذیه‌ای خاص برای آن مفصل وجود ندارد.

مراقب خطر عفونت باشید
یکی از عوارض تعویض مفصل، عفونت است. به همین دلیل بزرگ‌ترین مراقبت بیمار پس از جراحی، معطوف به پیشگیری از خطر عفونت می‌شود. بر این اساس، هر جای بدن بیمار که دچار عفونت شود، بویژه عفونت ادراری و دهان و دندان به اقدامات درمانی سریع نیاز دارد تا به مفاصل بیمار سرایت نکند. به‌علاوه توصیه می‌شود این دسته بیماران، قبل از انجام درمان‌های دندانپزشکی، آنتی‌بیوتیک مناسب مصرف کنند. پس مراقبت از عفونت مفصل به‌شدت در این بیماران توصیه می‌شود.

منبع: روزنامه جام جم

انتهای پیام/

پس از تعویض مفصل زانو، روزانه یک‌ساعت راه بروید